Ταμεία: Αυξάνουν το πλεόνασμα κατά 1,3 δισ. ευρώ στις πλάτες επιχειρήσεων-συνταξιούχων

Του Δημήτρη Κατσαγάνη - Capital.gr

Σχέδιο διπλασιασμού της "άσπρης τρύπας" των ασφαλιστικών ταμείων προκειμένου να διασφαλιστεί και με το παραπάνω ο φετινός στόχος για 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα. Αυτό επιδιώκεται μέσω του "μαξιλαριού" 1,3 δισ. ευρώ που ετοιμάζει το υπουργείο Εργασίας σε συνεννόηση με το υπ. Οικονομικών. Αυτό, όμως, συμβαίνει και φέτος, όπως και πέρσι στις πλάτες των εργοδοτών του ιδιωτικού τομέα, αλλά και των συνταξιούχων, παλιών και νέων.

Πιο συγκεκριμένα, αποκλειστικές πληροφορίες του "Κ" από αρμόδια στελέχη του υπ. Εργασίας, αναφέρουν πως το αθροιστικό πλεόνασμα των ασφαλιστικών φορέων (ΕΦΚΑ, ΕΤΕΑΕΠ, ΕΟΠΥΥ, ΟΑΕΔ) θα φτάσει φέτος τα 3 δισ. ευρώ. Και αυτό, την ώρα που οι προβλέψεις της εισηγητικής έκθεσης του κρατικού Προϋπολογισμού του 2018 δείχνουν πλεόνασμα μόλις 1,7 δισ. ευρώ.

Μ' άλλα λόγια, προβλέπεται πλέον πως το πλεόνασμα των ασφαλιστικών φορέων θα είναι κατά 1,3 δισ. υψηλότερο σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις.

Και αυτό για τρεις βασικούς λόγους. Ο πρώτος είναι η εκτίναξη των εσόδων από τις εργοδοτικές και εργατικές εισφορές επί της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι έχουν συγκρατηθεί δραματικά οι δαπάνες για τις νέες κύριες, επικουρικές συντάξεις και τα εφάπαξ.

Ο τρίτος λόγος είναι ότι η άντληση πόρων από τα αποθεματικά των Ταμείων τα οποία αυξάνονται λόγω των εισφορών αλληλεγγύης στις "υψηλές" συντάξεις, παρά το γεγονός ότι πλέον δεν υπάρχουν ελλείμματα.

Έτσι, την ώρα που έχουν εμφανισθεί σημάδια κάμψης της ανάκαμψης της οικονομίας, η κυβέρνηση συνεχίζει την πολιτική "φουσκώματος" των πλεονασμάτων των ασφαλιστικών φορέων. Σημειώνεται πως πέρσι, με παρόμοια μέθοδο, δημιουργήθηκε πλεόνασμα στο ΕΦΚΑ 200 εκατ. ευρώ έναντι πρόβλεψης για έλλειμμα 1 δισ. ευρώ.

Ο μηχανισμός του υπερ-πλεονάσματος

Μ' άλλα λόγια, οι παλιοί συνταξιούχοι, με τις μειώσεις που υπόκεινται οι αποδοχές τους λόγω των εν λόγω εισφορών συμμετέχουν στην "επιτυχία" του υπερ-πλεονάσματος του ΕΦΚΑ, μιας και το μεγαλύτερο ποσό που συγκεντρώνεται από αυτές χρησιμοποιείται για να κλείσει ελλείμματα που δεν... υπάρχουν πλέον.

Αλλά και οι νέοι συνταξιούχοι πληρώνουν έμμεσα την καλύτερη από την αναμενόμενη εκτέλεση του προϋπολογισμού των ασφαλιστικών φορέων, καθώς, περιμένοντας από ένα έως τρία χρόνια για τη σύνταξη ή το εφάπαξ τους, επιτρέπουν στα Ταμεία να εμφανίζουν χαμηλότερες δαπάνες και άρα υψηλότερα πλεονάσματα.

Την ίδια ώρα που παλιοί και νέοι συνταξιούχοι συμβάλλουν ασυνείδητα στο υπερ-πλεόνασμα του ΕΦΚΑ, εργοδότες και μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα επιβαρύνονται με πανύψηλες ασφαλιστικές εισφορές ύψους 40%, οι οποίες πιστώνονται στον λογαριασμό των Ταμείων.

Πιο συγκεκριμένα, το πλεόνασμα των ασφαλιστικών φορέων "φουσκώνει" ως εξής:

1) Αύξηση 15% στα έσοδα από τις εισφορές του ιδιωτικού τομέα

Ο ρυθμός αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών φέτος στον ιδιωτικό τομέα "τρέχει" με ρυθμό 15%-20% έναντι αρχικών προβλέψεων για αύξηση γύρω στο 5%. Και αυτό λόγω της αύξησης της μερικής και εποχικής απασχόλησης.

Την ίδια στιγμή, οι εργοδοτικές και εργατικές εισφορές επί των μικτών αποδοχών είναι σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο, όπως συνεχώς καταγγέλλουν οι εργοδοτικές οργανώσεις, όπως ο ΣΕΒ και η ΕΣΕΕ. Οι εργοδοτικές εισφορές επί των μικτών αποδοχών αγγίζουν το 25% ενώ στο 16% των μετά φόρων αποδοχών ανέρχονται οι εργατικές εισφορές. Αθροιστικά, δηλαδή, φτάνουν το 40%. Ειδικά οι εργοδοτικές εισφορές στην Ελλάδα κατέχουν την 8η υψηλότερη θέση μεταξύ των 31 χωρών -μελών του ΟΟΣΑ.

2) Μείωση στις δαπάνες για τις νέες συντάξεις

Την ίδια ώρα που ο ιδιωτικός τομέας φορτώνεται με πανύψηλες ασφαλιστικές εισφορές, 112.000 συνταξιούχοι περιμένουν έως τρία χρόνια για να πάρουν την κύρια και επικουρική σύνταξη ή το εφάπαξ τους.

Σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία του ΥΠΟΙΚ, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των συνταξιοδοτικών ταμείων ανήλθαν τον περασμένο Φεβρουάριο σε 867 εκατ. ευρώ.

Μαζί με τα φέσια του ΕΟΠΥΥ, τα συνολικά χρέη των ασφαλιστικών φορέων προς ασφαλισμένους και ιδιώτες φτάνουν τα 1,4 δισ. ευρώ. Στην υποθετική περίπτωση που οι υποχρεώσεις αυτές εξοφλούνταν "μία και έξω", τότε θα εξανεμιζόταν σχεδόν ολόκληρο το υπερ-πλεόνασμα των 1,3 δισ. ευρώ που προβλέπουν ατύπως στο υπ. Εργασίας.

3) Εισφορές αλληλεγγύης στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις

Δεν είναι μόνο οι συνταξιούχοι χωρίς... σύνταξη και οι εργοδότες και μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα που πληρώνουν το ασφαλιστικό υπερ-πλεόνασμα. Είναι και οι παλιότεροι συνταξιούχοι. Και αυτό γιατί οι "εισφορές αλληλεγγύης" υπέρ του ΑΚΑΓΕ οι οποίες επιβάλλονται στις αποδοχές τους κάθε μήνα κατευθύνονται στον τρέχοντα προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ, αντί να αποταμιεύονται στην ΤτΕ.

Και αυτό παρά το γεγονός ότι έχει ήδη αναθεωρηθεί επισήμως ο στόχος του πλεονάσματος του ΕΦΚΑ (στα 455 εκατ. ευρώ έναντι αρχικής πρόβλεψης για 200 εκατ. ευρώ), ενώ νεότερες άτυπες προβλέψεις το ανεβάζουν τουλάχιστον στα 1,1 δισ. ευρώ (έναντι της τελευταίας επίσημης πρόβλεψης για 455 εκατ. ευρώ). Έτσι δεν χρειάζεται η άντληση πόρων από τον ΑΚΑΓΕ για το κλείσιμο των ελλειμμάτων, σύμφωνα με ορισμένους κυβερνητικούς κύκλους. Αν, όμως, αντληθούν, όπως έχει ήδη προϋπολογισθεί, κοντά στα 400 εκατ. ευρώ από τον ΑΚΑΓΕ, τότε το πλεόνασμα μπορεί να φτάσει ακόμα και το 1,5 δισ. ευρώ. Ωστόσο, δεν είναι πλέον βέβαιο ότι θα γίνει και φέτος χρηματοδοτική μετάγγιση από τον ΑΚΑΓΕ, ενώ (δεδομένων των πλεονασμάτων που εμφανίζουν τα Ταμεία) δεν λείπουν οι φωνές ακόμα και για κατάργηση των σχετικών εισφορών (προκειμένου να μετριασθούν οι απώλειες από τις περικοπές στις συντάξεις μέσω της περικοπής στην "προσωπική διαφορά"), αλλά και να σταματήσει η επιχορήγησή του από το κράτος από την 1/1/2019 .

Εξάλλου, η αξιοποίηση των αποθεματικών που ήδη έχουν συσσωρευθεί αποφέρει κάθε χρόνο γύρω στα 200 εκατ. ευρώ.