Του Λυκουργου Λιαροπουλου*
Από την 1/7/2011 τα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια (ΚΕΝ) υποτίθεται ότι χρησιμοποιούνται για την αποζημίωση δημοσίων νοσοκομείων, αλλά και ιδιωτικών κλινικών, από τα Ταμεία και τους ιδιώτες. Αντικατέστησαν τα ιστορικό «κλειστό» ημερήσιο νοσήλιο, μια απαρχαιωμένη μορφή ημερήσιας αποζημίωσης που δεν αντανακλούσε το πραγματικό κόστος νοσηλείας.
Η ανάγνωση της έκθεσης της Task Force, προκαλεί θλιβερές σκέψεις για τον τρόπο με τον οποίο (δεν) αντιμετωπίζονται στην Ελλάδα σημαντικά ζητήματα δημόσιας πολιτικής.
Η εφαρμογή είναι το πραγματικό έργο που επιτελούν, σε αντιστοιχία με τη βαρύτητα των ομάδων περιπτώσεων (Diagnosis-Related Groups - DRG’s) και, συνεπώς, τις πραγματικές απαιτήσεις της νοσηλείας σε πόρους.
Δυστυχώς, ένα χρόνο μετά την πρώτη εφαρμογή και έξι μήνες μετά τη γενίκευσή της χρήσης των ΚΕΝ την 1/2/2012, η πρώτη αξιολόγηση από το γερμανικό υπουργείο Υγείας, ύστερα από αίτημα της Task Force, στην έκθεση που υπεβλήθη τον Ιούνιο του 2012 καταλήγει ότι «δεν υπάρχει λειτουργικό σύστημα ΚΕΝ στην Ελλάδα». Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι η ελληνική εκδοχή είναι απλή «μετάφραση» των αυστραλιανών DRG’s, και βασίζεται στην, περίπου, υιοθέτηση των τιμών που ισχύουν σε άλλες χώρες. Η δε ολοκλήρωση του «έργου» έγινε σε λίγους μήνες όταν σε άλλες «σοβαρές» χώρες απαίτησε αρκετά χρόνια.
Η εφαρμογή των ΚΕΝ δεν έγινε μόνο πρόχειρα, βεβιασμένα και με τρόπο αδιαφανή (η έκθεση σαφώς υπαινίσσεται ότι δεν εξασφαλίσθηκε η άδεια από τις αυστραλιανές αρχές, κάτι που πρέπει να διερευνηθεί), αλλά κόστισε τουλάχιστον 600.000 ευρώ (κατά άλλους 1.200.000 ευρώ) μέσω ΕΣΠΑ, ενώ έχουν εγκριθεί και 2.600.000 ευρώ για την «Ανάπτυξη δεξιοτήτων των επαγγελματιών υγείας...» στη χρήση των ΚΕΝ.
Αν, όμως, το κόστος της δημιουργίας των ΚΕΝ δεν έχει μεγάλη σημασία, δεν ισχύει το ίδιο για το κόστος της χρήσης τους από τα ελληνικά νοσοκομεία, δημόσια και ιδιωτικά. Ως προς την εφαρμογή τους, μάλιστα, για την αποζημίωση των ιδιωτικών νοσοκομείων και... κλινικών για περίπου 3 μήνες με τα ΚΕΝ αυξημένα (!) κατά 20% (κάτι που καταργήθηκε ύστερα από δημόσια... κατακραυγή) και ανοιχτή καταγγελία στη Βουλή, υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις και πρέπει να δούμε πόσο κόστισε στον ΕΟΠΥΥ και σε άλλα Ταμεία, δηλαδή στα δημόσια οικονομικά. Η σύγκριση, για παράδειγμα, του διαστήματος Ιανουαρίου-Μαρτίου του 2011 με το αντίστοιχο του 2012, θα ήταν ενδιαφέρουσα.
Η έκθεση της Task Force περιέχει αναλυτικές οδηγίες για το τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα. Λέει καθαρά πως ό,τι έγινε μέχρι σήμερα είναι άσκοπο (pointless) και ότι οδηγεί σε αδιέξοδο (dead end). Κατά την άποψή μου, όμως, αυτό που πραγματικά τίθεται σε αμφισβήτηση είναι η ίδια η σκοπιμότητα των ΚΕΝ και οι «κίνδυνοι» από τη χρήση τους, με δεδομένο το ελληνικό κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα, την πραγματικότητα του ΕΟΠΥΥ, το σημερινό τρόπο κάλυψης των αναγκών των νοσοκομείων και την έλλειψη μηχανοργάνωσής τους.
Μέχρις, όμως, να υπάρξουν οι πραγματικές προϋποθέσεις εφαρμογής των ΚΕΝ, ας δούμε αν η ύπαρξή τους μπορεί να φανεί χρήσιμη στη σημερινή πολύ δύσκολη συγκυρία. Σύμφωνα με το Σύστημα Λογαριασμών Υγείας του ΟΟΣΑ, το 2010 η νοσοκομειακή περίθαλψη κόστισε 7.050 εκατ. ευρώ, ή 700 εκατ. ευρώ λιγότερα από το 2009. Η κατανομή ήταν 3.016 εκατ. ευρώ για το κράτος, 2.419 εκατ. ευρώ για τα Ταμεία, 1.128 για τα νοικοκυριά (ιδιωτική δαπάνη) και 388 εκατ. ευρώ στην ιδιωτική ασφάλιση.
Δεν ξέρω πόσο κόστισε η νοσοκομειακή περίθαλψη το 2011 και πώς διαμορφώνεται η δαπάνη σήμερα. Αν, όμως, σήμερα τα νοσοκομεία μας καλύπτουν το σύνολο σχεδόν των εξόδων τους από τα σημερινά ΚΕΝ, η οριζόντια μείωση των ΚΕΝ κατά 10% θα εξοικονομούσε δημόσια δαπάνη τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ. Αν το ποσό αυτό πραγματικά «λείψει» από τα νοσοκομεία μας, η απάντηση είναι η ουσιαστική και άμεση αναδιοργάνωση του δημόσιου νοσοκομειακού τομέα μέσω συγχωνεύσεων, σύμφωνα με υπάρχουσα μελέτη. Αυτή θα ήταν η πρόσθετη δική μου «συνεισφορά» σήμερα, απάντηση στην αγωνία του υπουργού Οικονομικών και του πρωθυπουργού.
* Ο κ. Λυκούργος Λιαρόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής της Οικονομίας και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου