Πετάμε στα σκουπίδια 140 τόνους φάρμακα

ΑΧΡΗΣΤΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΗΓΟΥΝ ΣΤΑ... ΟΙΚΙΑΚΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ

Της Ελένης Πετροπούλου - ΗΜΕΡΗΣΙΑ

«Ανεπίδεκτοι μαθήσεως» φαίνεται ότι είναι οι Έλληνες, οι οποίοι εξακολουθούν να διαθέτουν ένα μίνι φαρμακείο στο σπίτι τους, με φάρμακα που δεν χρησιμοποιούν! Ενδεικτικό είναι ότι κάθε χρόνο συλλέγονται, από το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ), 100-140 τόνοι ληγμένων ή εν μέρει χρησιμοποιημένων φαρμάκων, αξίας εκατ. ευρώ. Μάλιστα οι αποθήκες που διαθέτει το Ινστιτούτο στη Μαγούλα έχουν «ξεχειλίσει» και πλέον δεν μπορούν να δεχτούν άλλα φάρμακα.

Πρόκειται για σκευάσματα τα οποία είτε συνταγογραφήθηκαν επιβαρύνοντας τα ασφαλιστικά ταμεία, είτε οι ασφαλισμένοι προμηθεύτηκαν οι ίδιοι χωρίς ιατρική συνταγή και τα οποία «επιστρέφουν» στους ειδικούς κάδους που βρίσκονται στα φαρμακεία. Άγνωστος, πάντως, παραμένει ο πραγματικός αριθμός φαρμάκων που καταλήγει στα σκουπίδια, στους νεροχύτες και στις λεκάνες, καθώς η συμμετοχή των πολιτών στο πρόγραμμα δεν είναι καθολική.

Από το 2012 που «τρέχει» το πρόγραμμα συλλογής φαρμάκων από το ΙΦΕΤ, έχουν συλλεχθεί πάνω από 500 τόνοι φαρμάκων, που θα κατέληγαν στα σκουπίδια ή στις αποχετεύσεις, προκαλώντας βλαβερές συνέπειες λόγω αθροιστικού αποτελέσματος στην ατομική και δημόσια υγεία, καθώς οι φαρμακευτικές (δραστικές) ουσίες που περιέχουν, επιστρέφουν στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω της τροφικής αλυσίδας. Σύμφωνα μάλιστα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του Ινστιτούτου κ. Δημήτρη Πανταζή, σε έλεγχο που έγινε στα φάρμακα που οι πολίτες επιστρέφουν στους ειδικούς κάδους των φαρμακείων αποκαλύφθηκε ότι σε ποσοστό 10% ήταν φάρμακα που δεν έχουν λήξει! Ο κ. Πανταζής εξήγησε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι συσκευασίες των φαρμάκων είναι μεγαλύτερες από τις ανάγκες των ασθενών και έτσι δεν χρησιμοποιούνται όλα τα φάρμακα και σε άλλες υπάρχει υπερσυνταγογράφηση.

Τα στοιχεία άλλωστε είναι αποκαλυπτικά: πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ για την πολιτική Υγείας στις χώρες-μέλη του κατατάσσει την Ελλάδα στη πρώτη θέση στην κατανάλωση αντιβιοτικών, η οποία είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη στην Ολλανδία. Στην έκθεση υπογραμμίζεται μάλιστα ότι οι Έλληνες γιατροί συνταγογραφούν κατά 50% περισσότερα αντιβιοτικά σε σχέση με τον μέσο όρο των χωρών του Οργανισμού!

Πολυφαρμακία δείχνουν και τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ: οι Έλληνες μόνο το α΄ εξάμηνο του 2015 κατανάλωσαν περισσότερα από 97 εκατ. κουτιά φάρμακα (στα 200 εκατ. κουτιά έφτασαν στο τέλος του 2015). Μάλιστα συνταγογραφήθηκαν στους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ περίπου 2,5 εκατ. περισσότερες συνταγές και δόθηκαν τουλάχιστον 8 εκατ. περισσότερα κουτιά, σε σχέση με το ίδιο διάστημα το 2014 (33.653.084 συνταγές ασφαλισμένων εκτελέστηκαν το α’ εξάμηνο 2015 σε σχέση με 31.314.251 συνταγές του α’ εξαμήνου του 2014).

Ο κ. Πανταζής αναφερόμενος στο πρόγραμμα συλλογής φαρμάκων του ΙΦΕΤ, διαβεβαίωσε ότι συνεχίζεται κανονικά. «Η αποθήκη στη Μαγούλα έχει γεμίσει καθώς έχει λήξει ο διαγωνισμός για την καταστροφή των φαρμάκων που συλλέγονται», ανέφερε. Όπως είπε, το κόστος καταστροφής των φαρμάκων ανέρχεται σε 200.000 ευρώ τον χρόνο και αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη είναι ηλεκτρονικός διαγωνισμός για την ανάδειξη της εταιρείας που θα αναλάβει το έργο της καταστροφής. «Υπάρχει μία καθυστέρηση, καθώς ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος», σημείωσε ο κ. Πανταζής και εκτίμησε ότι ο νέος διαγωνισμός θα βγει στον «αέρα» το φθινόπωρο. Διαβεβαίωσε ωστόσο ότι η συλλογή φαρμάκων συνεχίζεται κανονικά και τα φάρμακα προς το παρόν παραμένουν στις αποθήκες των συνεταιρισμών φαρμακοποιών και στις φαρμακαποθήκες.

Παράλληλα, ο Δ.Σ. του ΙΦΕΤ, ανακοίνωσε ότι στα σχέδια του Ινστιτούτου είναι και η έναρξη προγράμματος ανακύκλωσης των φαρμάκων. «Με τον τρόπο αυτό όχι μόνον δεν θα ξοδεύουμε αλλά θα έχουμε και σημαντικά έσοδα. Η ανακύκλωση αφορά τις συσκευασίες των φαρμάκων, αλουμίνιο, χαρτί και πλαστικό που θα γίνεται στις εγκαταστάσεις του ΙΦΕΤ σε Μαγούλα και Κόρινθο», τόνισε ο κ. Πανταζής. Εκτός από τα έσοδα, πρόσθεσε, θα δημιουργηθούν και θέσεις εργασίας από την αξιοποίηση των εγκαταστάσεων στην Κόρινθο.

Σοβαροί κίνδυνοι από την απόθεση φαρμάκων στα οικιακά απορρίμματα

Το σύστημα συλλογής «ενεργοποιήθηκε» τον Ιανουάριο του 2012 με Υγειονομική Διάταξη του τότε υπουργού Υγείας Ανδρέα Λοβέρδου

Το σύστημα συλλογής, μεταφοράς, προσωρινής φύλαξης, διαχείρισης και καταστροφής οικιακών φαρμακευτικών σκευασμάτων και υπολειμμάτων φαρμάκων οικιακής χρήσεως, «ενεργοποιήθηκε» τον Ιανουάριο του 2012 με Υγειονομική Διάταξη του τότε υπουργού Υγείας Ανδρέα Λοβέρδου. Στη σχετική απόφαση επισημαίνονταν οι κίνδυνοι από τη διάθεση των οικιακών σκευασμάτων και των υπολειμμάτων φαρμάκων μαζί με τα οικιακά απορρίμματα αλλά και η πολυφαρμακία που διακρίνει τη χώρα μας.

Ειδικότερα, η απόφαση ανέφερε ότι «τα οικιακής χρήσεως ληγμένα φάρμακα, τα μη χρησιμοποιημένα, καθώς και τα εν μέρει χρησιμοποιημένα κατά κανόνα καταλήγουν στους χώρους υγειονομικής ταφής ή στις αποχετεύσεις, προκαλώντας βλαβερές συνέπειες λόγω αθροιστικού αποτελέσματος στην ατομική και δημόσια υγεία, καθώς οι φαρμακευτικές (δραστικές) ουσίες που περιέχουν, επιστρέφουν στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω της τροφικής αλυσίδας».

Πρόσθετε δε ότι «σε συνδυασμό με την πολυφαρμακία που διακρίνει τη χώρα μας, καθιστά το πρόβλημα της διάθεσης των οικιακών φαρμάκων ιδιαίτερα οξύ», υπογραμμίζοντας ότι «πρέπει να προστατευτεί η δημόσια υγεία και ότι απαιτείται άμεση λήψη μέτρων πρόληψης και προφύλαξης της υγείας του πληθυσμού».

Με ειδικές προδιαγραφές

Περιέκτες ειδικών προδιαγραφών έχουν τοποθετηθεί σε φαρμακεία. Οι περιέκτες διατίθενται δωρεάν στους φαρμακοποιούς από το ΙΦΕΤ και διανέμονται μέσα από το δίκτυο των συνεταιρισμών φαρμακοποιών και τα υπόλοιπα δίκτυα ιδιωτικής φαρμακεμπορίας.

Η περισυλλογή και μεταφορά του περιεχομένου των πληρωμένων περιεκτών γίνεται μέσω του υπάρχοντος δικτύου διανομής της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος και λοιπών δικτύων ιδιωτικής φαρμακεμπορίας αρχικά στις αποθήκες τους έως την τελική τους μεταφορά στις εγκαταστάσεις του ΙΦΕΤ στη Μαγούλα.

Από εκεί με ευθύνη του ΙΦΕΤ υπό την εποπτεία του ΕΟΦ καταστρέφονται ορθολογικά σύμφωνα με τα προβλεπόμενα.