Με το βλέμμα στραμμένο στο ιταλικό δημοψήφισμα οι ελληνικές τράπεζες

Της Νένας Μαλλιάρα - Capital.gr

Με το βλέμμα στραμμένο στο δημοψήφισμα για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις στην Ιταλία βρίσκονται οι ελληνικές τράπεζες, καθώς αρνητικές εξελίξεις στη γειτονική χώρα θα προκαλέσουν αναταράξεις στο ευρώ και αντανακλαστικές δονήσεις στις πιο ευάλωτες οικονομίες και τράπεζες των χωρών – μελών της ευρωζώνης.

Το "όχι" στο δημοψήφισμα Ρέντσι φαίνεται να αποτελεί το βασικό σενάριο για τις αγορές, οι οποίες περιμένουν να δουν απλά πόσο εμφατικό θα είναι. Όπως αναφέρουν τραπεζίτες στο Capital.gr, ακόμη και στην περίπτωση που οι ψηφοφόροι πουν ένα ήπιο "όχι" και ο Ρέντσι δεν αποχωρήσει άμεσα από την καρέκλα του πρωθυπουργού, οι κλυδωνισμοί στο ευρώ θα είναι σταθερό φαινόμενο καθ΄ όλη τη διάρκεια του 2017.

Για την Ελλάδα, οι εξελίξεις στην Ιταλία έρχονται σε μία κρίσιμη στιγμή τόσο για την οικονομία, όσο και για τις τράπεζες. "Το κακό με την Ελλάδα είναι ότι έχει παραμείνει πολύ καιρό στην εντατική. Και όταν μένεις πολύ καιρό στην εντατική, κινδυνεύεις να πας από ιό…", αναφέρουν παραστατικά τραπεζίτες για να περιγράψουν το πόσο ευάλωτη σε έξωθεν αστάθειες είναι η χώρα.

Οι έξωθεν κίνδυνοι αστάθειας έρχονται τη στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση καλείται να ολοκληρώσει άμεσα τη δεύτερη αξιολόγηση, αναμένει αποφάσεις για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα διευθέτησης του χρέους και προσδοκά ένταξη στο QE της ΕΚΤ και έξοδο στις αγορές προς τα τέλη του 2017 – αρχές 2018 (η προσδοκία δηλαδή είναι να βρεθούμε εκεί που βρισκόμασταν το 2014 όταν η χώρα δανειζόταν από τις διεθνείς αγορές…).

Το έξωθεν ανησυχητικό περιβάλλον συνδυάζεται με το εσωτερικό μέγα ζητούμενο της ανάπτυξης στην οποία οι τράπεζες στηρίζουν όλες τις προσδοκίες για τη μείωση των "κόκκινων" δανείων τους.

Σημειώνεται ότι για το 2017, ο προϋπολογισμός προβλέπει ανάπτυξη 2,7% και πρωτογενές πλεόνασμα 2% του ΑΕΠ, δηλαδή 523 εκατ. ευρώ περισσότερα από τη δέσμευση στο μνημόνιο για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ. Πρόκειται για πρόβλεψη που η κυβέρνηση στηρίζει στην υπεραπόδοση που είχαν τα μέτρα λιτότητας που επέβαλε το 2016 και τα οποία εκτιμά ότι όχι μόνο θα έχουν αποφέρει έως το τέλος της τρέχουσας χρονιάς πρωτογενές πλεόνασμα 1,09% του ΑΕΠ (1,032 δισ. ευρώ περισσότερα από τον στόχο του μνημονίου για πρωτογενές πλεόνασμα 0,53% του ΑΕΠ), αλλά και ότι θα συνεχίσουν να αποδίδουν (ασχέτως αν οι αντοχές των φορολογούμενων έχουν εξαντληθεί, όπως φαίνεται από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές).

Αρνητικές εξελίξεις στην Ιταλία που θα θέσουν "υπαρξιακό" ζήτημα της ευρωζώνης, επιφέροντας νέα αβεβαιότητα και αστάθεια στις αγορές, σε συνδυασμό με την ευάλωτη θέση της Ελλάδας και το ζητούμενο της ανάπτυξης, εντείνουν το ήδη δύσκολο σκηνικό για τη μείωση των "κόκκινων" δανείων.

Οι ελληνικές τράπεζες καλούνται να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους από τα 105,8 δισ. ευρώ όπως αναμένεται να διαμορφωθούν στα τέλη Δεκεμβρίου 2016, στα 66,7 δισ. ευρώ στα τέλη του 2019 και αντιστοίχως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, από τα 76,3 δισ. ευρώ στα τέλη Δεκεμβρίου 2016, στα 40,2 δισ. ευρώ στα τέλη του 2019.

Πρόκειται για στόχο που όσο και αν είναι οπισθοβαρής, αφού η κύρια δράση αναμένεται τα έτη 2018 και 2019, θα αποδειχτεί καταλυτικός το 2017, ειδικά με φόντο τις εξελίξεις στην Ιταλία.

Εκεί ήδη υπάρχουν ανοιχτά θέματα με τις τράπεζες, οι οποίες φέρουν στις πλάτες τους το 1/3 των περίπου 1 τρισ. ευρώ "κόκκινων" δανείων της Ε.Ε.

Η υπόθεση διάσωσης της Monte dei Paschi, της τρίτης μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας, παίρνει νέες διαστάσεις, αφού φαίνεται πως δεν μπορεί να επιτευχθεί με ιδιωτικά κεφάλαια (το stress test της ΕΚΤ έδειξε κεφαλαιακές ανάγκες 5 δισ. ευρώ). Δημοσίευμα της εφημερίδας Corriere della Sera ανέφερε ότι η Ιταλία συζητά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τους όρους διάσωσης της προβληματικής τράπεζας Monte dei Paschi, η οποία μπορεί να ξεκινήσει, αν χρειαστεί την ερχόμενη εβδομάδα. Στόχος είναι η κρατική στήριξη με παράκαμψη της οδηγίας BRRD για την εξυγίανση τραπεζών, έτσι ώστε να μην θιγούν οι καταθέτες της τράπεζας.

Για τις ελληνικές τράπεζες, το "στοίχημα" που πρέπει να κερδηθεί μέσω της μείωσης των "κόκκινων" δανείων είναι να αποφευχθεί μια νέα ανακεφαλαιοποίηση, ειδικά ενόψει των stress test του 2018.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, οι εξελίξεις στο δημοψήφισμα στην Ιταλία θα επηρεάσουν τις ελληνικές τράπεζες, καθιστώντας το 2017 την πλέον κρίσιμη χρονιά για την περαιτέρω πορεία τους.