Ασφυξία στο ΕΣΥ από εισαγωγές ανασφαλίστων

Aσθενείς από τις βαλκανικές χώρες χρησιμοποιώντας το κόλπο των εφημεριών εμφανίζονται ως επείγοντα και σοβαρά περιστατικά με αποτέλεσμα να ανοίγουν οι πόρτες των κλινικών στα δημόσια νοσοκομεία. Το φαινόμενο παρατηρείται Χριστούγεννα και θερινούς μήνες από συγγενείς μεταναστών που ζουν μόνιμα στην Ελλάδα και φέρνουν τους γονείς τους για δωρεάν τσεκάπ και επεμβάσεις.

Μάρθα Καϊτανίδη - TA NEA

Κενά, τα οποία ζημιώνουν σημαντικά το ούτως ή άλλως ραγισμένο οικονομικά ΕΣΥ, στον νόμο για δωρεάν περίθαλψη ανασφάλιστων ασθενών διαπιστώνουν γιατροί, νοσηλευτές και διοικητικό προσωπικό των νοσοκομείων της χώρας. Ιδίως τα δημόσια νοσηλευτήρια της Βόρειας Ελλάδας εκπέμπουν σήμα κινδύνου καθώς το τελευταίο έτος έχει αυξηθεί δραματικά ο αριθμός των μεταφερόμενων από τα Βαλκάνια ασθενών.

Επισημαίνουν δε ότι η κατάσταση αυτή έχει παρενέργειες, όπως οι αναγκαστικές οριζόντιες περικοπές στην ποιότητα των υπηρεσιών υγείας που προσφέρονται τόσο στους ανασφάλιστους όσο και στους ασφαλισμένους. Και αυτό διότι ο οικονομικός σχεδιασμός απέχει μακράν από τη πραγματική ζήτηση όπως έχει διαμορφωθεί στα χρόνια της κρίσης καθώς οι πολίτες που βρίσκονται σε οικονομική ανέχεια πολλαπλασιάζονται με ταχύ ρυθμό.

Είναι ενδεικτικό ότι το κατά τα άλλα δίκαιο - με το υγειονομικό προσωπικό της χώρας να έχει πρωτοστατήσει στον αγώνα για την ανακούφιση των οικονομικά ασθενεστέρων - μέτρο για δωρεάν περίθαλψη σε όλους τους κατοίκους της χώρας χωρίς εξαιρέσεις έχει ανοίξει την πόρτα ακόμη και σε πολίτες γειτονικών χωρών που αναζητούν ποιοτικές και (προ παντός) δωρεάν υπηρεσίες.

Οι μαρτυρίες εργαζόμενων στα νοσοκομεία, κυρίως της Βόρειας Ελλάδας, περιγράφουν με τον πλέον γλαφυρό τρόπο τα παράθυρα του νόμου. Κάτοικοι βαλκανικών χωρών έχουν (παρα)πληροφορηθεί για το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, με αποτέλεσμα να απαιτούν περίθαλψη στα ελληνικά νοσοκομεία.

Καταγγελία από το ΑΧΕΠΑ

«Ιδίως τα Χριστούγεννα και τους θερινούς μήνες το φαινόμενο εντείνεται. Πρόκειται για μετανάστες που ζουν μόνιμα στην Ελλάδα και δοθείσης της ευκαιρίας φέρνουν τους γονείς τους ή άλλους συγγενείς για να υποβληθούν σε δωρεάν τσεκάπ, ακόμη και σε επεμβάσεις», εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος των εργαζομένων του πανεπιστημιακού νοσηλευτηρίου ΑΧΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη Χαράλαμπος Κοροξένος. Μάλιστα, έχει διαπιστωθεί ότι στην πλειονότητά τους αυτοί οι ασθενείς του ΕΣΥ ακολουθούν συγκεκριμένη μεθοδολογία για να ανοίξουν διάπλατα οι πόρτες των ελληνικών κλινικών. «Προσέρχονται στις εφημερίες προβάλλοντας το περιστατικό ως επείγον και σοβαρό, π.χ., δύσπνοια ή έντονο άλγος», προσθέτει.

Μοιραία, οι λογαριασμοί για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αλλοδαπών που δεν δικαιούνται δωρεάν νοσηλεία παραμένουν σε εκκρεμότητα - δηλαδή, ανεξόφλητοι - γιγαντώνοντας την ταμειακή μαύρη τρύπα των δημόσιων νοσοκομείων. 

Το υπόµνηµα προς το ΔΣ Παπαγεωργίου

Ιδιαίτερα αποκαλυπτικό είναι και το πολυσέλιδο υπόμνημα των διοικητικών υπηρεσιών προς το ΔΣ του Νοσοκομείου Παπαγεωργίου που εστιάζει στις παρενέργειες του νόμου. Σε αυτό μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι «πολλές γυναίκες από τη Βουλγαρία (κυρίως Ρομά) έρχονται στην Ελλάδα αποκλειστικά για να γεννήσουν». Αλλωστε, ο νόμος προβλέπει ότι σε περίπτωση εγκυμοσύνης δεν είναι αναγκαία η κατοχή νομιμοποιητικών εγγράφων παραμονής στη χώρα μας, με αποτέλεσμα κάποιοι να εκμεταλλεύονται τις εξαιρέσεις.

Ομως η λίστα των προβλημάτων δεν σταματά εδώ. Επιπλέον και σύμφωνα με το ίδιο υπόμνημα που διακινήθηκε στο Νοσοκομείο Παπαγεωργίου, που σημειωτέον είναι ειδικού καθεστώτος, καταγράφονται σημαντικές απώλειες εσόδων από ιδιωτικές ασφαλιστικές. Αφενός έχει παρατηρηθεί ότι έλληνες ασθενείς οι οποίοι διαθέτουν ιδιωτική ασφάλεια επιλέγουν να εισέρχονται στο ΕΣΥ υπογράφοντας υπεύθυνη δήλωση ότι είναι ανασφάλιστοι με μοναδικό σκοπό να αποφύγουν τις γραφειοκρατικές διαδικασίες. Αφετέρου, απώλειες μετρά το ΕΣΥ και από ιδιωτικές εταιρείες που ασφαλίζουν αλλοδαπούς ώστε να μπορέσουν οι δεύτεροι να αιτηθούν άδεια μόνιμης διαμονής. Τα συμβόλαία είναι κατά κανόνα απολογιστικά - δηλαδή, ο ασφαλισμένος πρέπει να εξοφλήσει τα νοσήλιά του και έπειτα να αποζημιωθεί, συνήθως κατά 80%.

Ωστόσο, σε περίπτωση που προκύψει ανάγκη νοσηλείας, «κάποια στελέχη ασφαλιστικών εταιρειών μάς προτρέπουν να χρησιμοποιήσουμε τον νόμο των ανασφαλίστων για τους ασφαλισμένους τους», σημειώνεται στο ίδιο υπόμνημα.

Οπως όμως διαπιστώνεται, το διάτρητο σύστημα που έχει δημιουργηθεί φουσκώνει το χρέος στα δημόσια νοσοκομεία, με το διοικητικό προσωπικό να σηκώνει ψηλά τα χέρια, καθώς στην πράξη δεν υπάρχει η δυνατότητα ανίχνευσης της ιδιωτικής ασφαλιστικής ικανότητας (τόσο για έλληνες όσο και για αλλοδαπούς ασθενείς). Ετσι, ακόμη κι αν αρχικά οι ασθενείς παραδέχονται ότι είναι ασφαλισμένοι ιδιωτικά, έπειτα το αναιρούν χωρίς επιπτώσεις.

Αντιστρόφως ανάλογα «έχουν παρουσιαστεί και περιπτώσεις, όπου οι ασθενείς ή οι συγγενείς ασθενών», τους οποίους το σύστημα αναγνωρίζει ως ανασφάλιστους αλλά στην πράξη διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία και έχουν την οικονομική δυνατότητα, «επιθυμούν να αναλάβουν ιδιωτικά την πληρωμή των νοσηλίων, παρόλο που γνωρίζουν το νόμο περί κάλυψης των ανασφαλίστων. Ο νόμος όμως, δεν αφήνει καμία τέτοια εκδοχή» καταλήγουν οι συντάκτες του υπομνήματος.

Μοιραία, όσοι το επιθυμούν καταφεύγουν στη λύση των δωρεών. Σημειώνεται πάντως, πως το Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης επιβαρύνθηκε το 2014 με 4,3 εκατομμύρια ευρώ για την κάλυψη των ανασφαλίστων. Εφέτος εκτιμάται ότι το κόστος θα εκτιναχτεί στα 7,2 εκατομμύρια ευρώ.

Απουσία οικονοµικού σχεδιασµού 

Οικονομική... βόμβα είναι για τον Ευαγγελισμό - το μεγαλύτερο νοσοκομείο της χώρας - η περίθαλψη πολιτών που βιώνουν την ανεργία, την οικονομική ανέχεια ή τον εφιάλτη της μαύρης εργασίας.

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία του νοσοκομείου, η δαπάνη πέρυσι άγγιξε τα 5,7 εκατομμύρια ευρώ. Παρά δε την αυστηρή λιτότητα που προκάλεσε... αρρυθμίες στο ΕΣΥ και το 2017, η αντίστοιχη δαπάνη για το πρώτο οκτάμηνο του τρέχοντος έτους ξεπέρασε τα 3,5 εκατομμύρια ευρώ.

Συνεπώς, και σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του ίδιου νοσοκομείου ο απολογισμός στο τέλος του χρόνου θα καταδείξει μία μαύρη τρύπα τουλάχιστον 7 εκατομμυρίων ευρώ.

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία που διατηρούνται στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας, η νοσηλεία ενός ενήλικου κοστίζει κατά μέσο όρο 2.000 ευρώ ενώ το αντίστοιχο ποσό για έναν ανήλικο ασθενή υπολογίζεται στα 500 ευρώ κατά μέσο όρο.

Ετσι, εάν λάβει κανείς υπόψη τα επιδημιολογικά δεδομένα αναφορικά με τις ανάγκες του πληθυσμού για ιατροφαρμακευτική φροντίδα, προκύπτει ότι ετησίως περίπου 200.000 οικονομικά αδύναμοι πολίτες - δηλαδή, ένας στους δέκα πολίτες που βρίσκονται σε πραγματική ανάγκη - θα επισκεφτούν κάποιο δημόσιο νοσοκομείο της χώρας.

«Υπό τα δεδομένα αυτά, τα δημόσια νοσοκομεία θα έπρεπε να λάβουν επιπλέον οικονομική ενίσχυση ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ. Στην πράξη όμως δεν λαμβάνουν τίποτα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κάλυψη του ΕΣΥ σε φάρμακα, εξοπλισμό, αναλώσιμα, συντήρηση μηχανημάτων και φυσικά σε προσωπικό» σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στον Ευαγγελισμό και αντιπρόεδρος της Ενωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθήνας και Πειραιά Ηλίας Σιώρας.

Πλησιάζει η ώρα µηδέν

Η Ενωση πάντως έχει προειδοποιήσει για τις επιπτώσεις που προκαλεί η απουσία και η εκτέλεση ενός οικονομικού πλάνου που θα καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες. Ετσι, ενώ απαιτεί να αντιμετωπιστεί η ανθρωπιστική κρίση που βιώνει η χώρα με το ποσοστό των άνεργων Ελλήνων και της μαύρης εργασίας να αυξάνεται με ραγδαίο ρυθμό, προειδοποιεί ότι η κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί παραπέμπει σε «ώρα μηδέν». 

Σε ανακοίνωσή της η ΕΙΝΑΠ στις αρχές του έτους διαπίστωνε ότι «δυστυχώς από τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2016 προβλέφθηκαν 1,265 εκατ. ευρώ και για το 2017 ένα εκατ. ευρώ».

Περίπου έναν χρόνο μετά, οι κυβερνώντες επιμένουν να παραβλέπουν το πρόβλημα που ροκανίζει τα ταμεία του ΕΣΥ, προσφέροντας λύσεις - μπαλώματα με έκτακτες επιχορηγήσεις που δεν επαρκούν.

Εκτίναξη του κόστους 

Σήμα κινδύνου εκπέμπει και το νοσοκομείο Γιώργος Γεννηματάς, όπου πέρυσι καταγράφτηκε κόστος 3,1 εκατ. ευρώ για τη φροντίδα ανασφάλιστων πολιτών και προσφύγων. Αντίστοιχα, το πρώτο δεκάμηνο του 2017 επισκέφτηκαν το νοσοκομείο 3.847 πολίτες, οι οποίοι νοσηλεύτηκαν χωρίς να είναι ασφαλισμένοι.

Μοιραία, το κόστος εκτινάχτηκε στα 4,5 εκατομμύρια, με αποτέλεσμα να έχει προγραμματιστεί μία μικρή επιχορήγηση, που σύμφωνα με τη συντονίστρια - διευθύντρια Παθολογίας στο ίδιο νοσηλευτικό ίδρυμα και πρόεδρο της ΕΙΝΑΠ Ματίνα Παγώνη, αποτελεί σταγόνα στον ωκεανό.

«Το ιατρικό σώμα υποστηρίζει τη δωρεάν νοσηλεία των ανασφαλίστων, καθώς στα χρόνια της κρίσης αποτελούσε και αποτελεί πάγιο αίτημα μας. Ομως είναι αναγκαίο να λυθεί το πρόβλημα της υποχρηματοδότησης αλλά και της υποστελέχωσης - τόσο σε ιατρικό όσο και νοσηλευτικό προσωπικό - στο ΕΣΥ. Αντ' αυτού ο προϋπολογισμός του νέου έτους βρίσκει τα δημόσια νοσοκομεία με 350 εκατομμύρια ευρώ μείον ενώ αντίστοιχα το κουρεμένο ποσό για τον ΕΟΠΥΥ ανέρχεται στα 225 εκατομμύρια ευρώ» σημειώνει στα «ΝΕΑ» η Ματίνα Παγώνη.

Για να διαπιστώσει κανείς την «οικονομική βόμβα» στο οικονομικά εξαθλιωμένο δημόσιο σύστημα υγείας αρκεί να αναλογιστεί ότι η δαπάνη για την περίθαλψη ανασφάλιστων πολιτών και αλλοδαπών αλλά και ασθενών με βιβλιάριο απορίας μόνον στα νοσοκομεία της Αθήνας έφτασε πέρυσι τα 57,2 εκατομμύρια ευρώ.