Εως 75% του εισοδήματος σε εφορία και Ταμεία το 2018

ΡΟΥΛΑ ΣΑΛΟΥΡΟΥ, ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ - kathimerini.gr

Εως και το 75% του εισοδήματος θα φθάσουν οι φόροι και οι ασφαλιστικές εισφορές το 2018. Περισσότεροι από 1,4 εκατ. ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες θα επιβαρυνθούν περαιτέρω, καθώς αλλάζει επί τα χείρω ο τρόπος υπολογισμού των εισφορών. Είναι ενδεικτικό ότι ένας νέος επαγγελματίας που θα ανοίξει, για παράδειγμα, τα βιβλία του το 2018 θα κληθεί για ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ να δώσει στο ελληνικό Δημόσιο και στον ΕΦΚΑ 3.750 ευρώ και θα του απομείνουν μόλις 1.250 για να ζήσει. Εάν το ετήσιο εισόδημα ανέλθει στις 25.000 ευρώ, η εφορία και ο ΕΦΚΑ θα πάρουν το 50,61% του εισοδήματος. Οσο αυξάνεται το εισόδημα, τόσο διογκώνονται και οι επιβαρύνσεις, και συγκεκριμένα για εισόδημα 70.000 το κράτος υφαρπάζει το 64,05% του εισοδήματος. Την ίδια στιγμή, μισθωτοί, συνταξιούχοι και ιδιοκτήτες ακινήτων θα δουν το 2018 να μειώνεται το διαθέσιμο εισόδημα, εξαιτίας της κατάργησης των φοροαπαλλαγών αλλά και της επιβολής νέων φόρων. Μάλιστα, τον Μάρτιο του 2018 επίκειται η αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, που θα αλλάξει ριζικά τη βάση υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ. Και αυτό θα συμβεί, καθώς η συμφωνία με τους πιστωτές της χώρας προβλέπει την εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές. Η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει στην αύξηση των αντικειμενικών αξιών στις λαϊκές περιοχές και στη μείωση των τιμών στις «ακριβές» περιοχές, όπως η Βούλα, η Εκάλη και το Ψυχικό. Για παράδειγμα, αναμένεται να αυξηθούν οι τιμές της εφορίας στη Δραπετσώνα και το Κερατσίνι από τα περίπου 700 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο που ανέρχεται σήμερα η τιμή ζώνης στα 1.000 ευρώ (που είναι και το ελάχιστο κατασκευαστικό κόστος). Αντιθέτως, στις ακριβές περιοχές οι μειώσεις θα είναι της τάξης του 30%-40%. Εάν παραμείνουν ως έχουν οι συντελεστές του ΕΝΦΙΑ, οι ιδιοκτήτες ακινήτων στις περιοχές όπως η Δραπετσώνα θα πληρώσουν αυξημένο ΕΝΦΙΑ έως και 30%, ενώ, από την άλλη, θα συρρικνωθεί ο ΕΝΦΙΑ για τους ιδιοκτήτες στις περιοχές όπου θα γίνουν μειώσεις.

Αυξήσεις από 8% έως και 38% στις εισφορές των επαγγελματιών

Δεν πρόλαβαν καλά καλά να αφομοιώσουν τις δυσβάσταχτες ανατροπές του 2017 στον τρόπο υπολογισμού, στο ύψος αλλά και στην περιοδικότητα καταβολής των εισφορών τους και το 2018 οι περίπου 1,4 εκατ. ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες αντιμετωπίζουν νέες επιβαρύνσεις.

Και αυτό γιατί από το νέο έτος οι εισφορές θα καθορίζονται επί των ακαθάριστων εσόδων, χωρίς δηλαδή την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών που έχουν καταβληθεί, οδηγώντας σε αυξήσεις που θα ξεκινούν από 8% και σταδιακά, με την κατάργηση και των εκπτώσεων που η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει για μερίδα μη μισθωτών, θα φθάσουν έως και 38%. Πρόκειται για επιβάρυνση που «χτυπάει» στην καρδιά των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολουμένων αλλά και των ανθρώπων της εγχώριας γεωργίας, οι οποίοι ακόμη, παρά την «αφαίμαξη» που δέχονται από το ελληνικό Δημόσιο, καταβάλλοντας για εισφορές και φόρους ακόμη και πάνω από το 70% του εσόδων τους, δηλώνουν τα πραγματικά εισοδήματά τους. Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, το υπουργείο Εργασίας, προκειμένου να περιορίσει τη νέα, απότομη επιβάρυνση που θα προκύψει, έχει ήδη προβλέψει ότι το 2018 θα λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό των εισφορών –για κύρια ασφάλιση 20%, υγεία 6,95%, επικούρηση 3,5% και εφάπαξ 4% (όπου προβλέπεται)– το 85% του φορολογητέου εισοδήματος. Βέβαια, το 2019 η έκπτωση του 15% θα καταργηθεί και οι εισφορές θα υπολογιστούν στο 100%. Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους έχει εκτιμήσει τη σχετική εξοικονόμηση από το 2018 έως το 2021 σε 128 εκατ. ευρώ, με τα 53 εκατ. ευρώ να εξοικονομούνται το πρώτο έτος και τα υπόλοιπα 70 εκατ. ευρώ το 2019.

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι χωρίς σημαντικές, νέες επιβαρύνσεις στις εισφορές τους θα είναι το 2018 για όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα, κάτω των 10.000 ευρώ, οι οποίοι και εντός του 2017 κατέβαλαν την κατώτερη δυνατή εισφορά (167,95 ευρώ τον μήνα). Αλλά και για όσους δηλώνουν εισόδημα πάνω από 70.000 ευρώ, οι οποίοι, άλλωστε, καταβάλλουν ήδη την ανώτατη δυνατή εισφορά (1.589,49 ευρώ τον μήνα). Βέβαια, ο συνδυασμός εισφορών και φόρων και το νέο έτος δημιουργεί ασφυξία ακόμη και στα χαμηλά εισοδήματα.

Είναι ενδεικτικό ότι, βάσει των παραδειγμάτων που επεξεργάστηκε για λογαριασμό της «Κ» ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών (ΙΟΦοΜ) Γιώργος Κορομηλάς, ελεύθερος επαγγελματίας με εισόδημα 5.000 ευρώ θα καταβάλει μεν στον ΕΦΚΑ όσα και το 2017, ήτοι 2.015,38 ευρώ, όμως μαζί με τις φορολογικές επιβαρύνσεις της τάξης των 1.750 ευρώ, η συνολική επιβάρυνση θα ξεπεράσει τον 75% του εισοδήματός του (3.765,38 ευρώ το χρόνο). Ελεύθερος επαγγελματίας με εισόδημα 20.000 ευρώ θα καταβάλει εντός του επόμενου έτους συνολικά το 49,04% αυτών, ήτοι 4.581,50 ευρώ στον ΕΦΚΑ και 5.226 ευρώ στην εφορία. Το 60,82% των εισοδημάτων του, ήτοι 33.450,13 ευρώ, θα πληρώσει επαγγελματίας με εισόδημα 55.000 ευρώ, καθώς η εφορία θα πάρει τις 18.226 ευρώ και ο ΕΦΚΑ τις υπόλοιπες 11.453,75 ευρώ.

Χρονιά των... μεγάλων συμψηφισμών το νέο έτος

Και σαν να μην έφθαναν οι νέες επιβαρύνσεις του 2018, οι μη μισθωτοί εισέρχονται στο νέο έτος με βαρίδια από τον χρόνο που φεύγει. Βαρίδια που αφορούν είτε εισφορές παλαιότερων ετών είτε εισφορές επικούρησης και εφάπαξ που ακόμη δεν έχουν καταλογιστεί, αναμένεται δε, να «φουσκώσουν» έτι περαιτέρω τις ήδη αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές τους. Μάλιστα, οι ειδικοί χαρακτηρίζουν το 2018 έτος... συμψηφισμών, καθώς το 2017, το υπουργείο Εργασίας και ο ΕΦΚΑ δεν κατάφεραν να υπολογίσουν τα πραγματικά ποσά των εισφορών που αντιστοιχούν στις εισφορές με βάση τα εισοδήματα του 2016, και οι πληρωμές γίνονται ακόμη, με βάση τα εισοδήματα του 2015.

Οταν οι εισφορές υπολογιστούν βάσει των εισοδημάτων του 2016, θα υπάρξουν σημαντικές διακυμάνσεις –κυρίως μειώσεις, εκτιμούν οι ειδικοί– στα ποσά που πρέπει να πληρώσουν οι μη μισθωτοί. Για τον ερχόμενο Φεβρουάριο παραπέμπεται σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες και η συνείσπραξη από τον ΕΦΚΑ των εισφορών επικούρησης και εφάπαξ για περίπου 200.000 κυρίως αυτοαπασχολουμένους και αγρότες. Ο πρώτος καταλογισμός εισφορών για επικουρική (7%) ή/και πρόνοια (4%) θα γίνει Φεβρουάριο ή ακόμη και Μάρτιο, με αποτέλεσμα περίπου 250.000 αυτοαπασχολούμενοι εντός του 2018 να πληρώσουν διπλές εισφορές. Μάλιστα, οι υποχρεώσεις των μη μισθωτών για εισφορές υπέρ ΕΤΕΑΕΠ θα συμψηφιστούν με τις πιθανές επιστροφές ποσών που θα βγάλει ο υπολογισμός των εισφορών με βάση τα εισοδήματα του 2016.

Και βέβαια, εντός του 2018 θα πρέπει να γίνει ο συμψηφισμός των εισφορών που θα πληρωθούν βάσει των εισοδημάτων του 2016, με αυτές που αναλογούν στα εισοδήματα του 2017... Εως το τέλος Ιανουαρίου του 2018, περίπου 650.000 μη μισθωτοί θα πρέπει να καταβάλουν επιπλέον εισφορές που έρχονται από το 2016, οι οποίες δεν καταβλήθηκαν εντός του 2017.

Τα οκτώ φορολογικά μέτρα που θα μειώσουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών

Οκτώ σκληρά φορολογικά μέτρα φέρνει ο νέος χρόνος περιορίζοντας σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Οι περικοπές των φοροαπαλλαγών, οι αυξήσεις των συντελεστών ΦΠΑ (στα νησιά του Αιγαίου) και οι επί τα χείρω αλλαγές στις ρυθμίσεις των δόσεων έρχονται να προστεθούν στα δυσβάσταχτα μέτρα του 2017 και ενδεχομένως να δημιουργήσουν ακόμα περισσότερα προβλήματα από όσα δημιουργήθηκαν το τρέχον έτος.

Είναι ενδεικτικό ότι, από τα μέτρα που ελήφθησαν το προηγούμενο έτος, 10,5 δισ. ευρώ (στοιχεία 10μήνου 2017) οδηγήθηκαν στη μεγάλη δεξαμενή των ληξιπρόθεσμων οφειλών, με έναν στους δύο φορολογουμένους να χρωστάει στο ελληνικό Δημόσιο. Τα νέα μέτρα του 2018:

1. Μισθωτοί και συνταξιούχοι: Περισσότεροι από 1,5 εκατ. φορολογούμενοι με ετήσιες αποδοχές από μισθό ή σύνταξη άνω των 9.000 ευρώ τον χρόνο θα διαπιστώσουν μείωση στις μηνιαίες αποδοχές τους από τον Ιανουάριο. Η μείωση θα προκύψει από την κατάργηση της έκπτωσης του 1,5% που γίνεται στη μηνιαία παρακράτηση φόρου.

2. Ιδιοκτήτες ακινήτων: Περίπου 1 εκατ. φορολογούμενοι με μεσαία και μεγάλη ακίνητη περιουσία θα κληθούν να πληρώσουν την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων. Με δεδομένο ότι ο ετήσιος εισπρακτικός στόχος του ΕΝΦΙΑ δεν αλλάζει και παραμένει τουλάχιστον στα 2,65 δισ. ευρώ, όποια μείωση γίνει στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων θα αντισταθμιστεί από τις αυξήσεις που θα γίνουν σε πολλές φθηνές περιοχές, αλλά κυρίως από την αύξηση των φορολογικών συντελεστών και τις παρεμβάσεις στον συμπληρωματικό φόρο που επιβάλλεται σήμερα σε περισσότερους από 500.000 ιδιοκτήτες με ακίνητη περιουσία άνω των 200.000 ευρώ.

3. Κάτοικοι νησιών: Καταργείται το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ με τους μειωμένους κατά 30% συντελεστές σε περισσότερα από 30 νησιά της χώρας. Η κατάργηση του ειδικού καθεστώτος θα επιβαρύνει το σύνολο των κατοίκων και θα προκαλέσει σημαντικές αυξήσεις σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες.

4. Επίδομα θέρμανσης: Μειωμένο κατά 50% θα είναι και το επίδομα θέρμανσης ή κατά 58 εκατ. ευρώ. Η μείωση θα αφορά τη χειμερινή σεζόν 2017-2018, που σημαίνει ότι το επίδομα του Ιανουαρίου είτε θα δοθεί σε πολύ λιγότερους είτε θα περιοριστεί για όλους κατά 50%.

5. Κατάργηση έκπτωσης ιατρικών εξόδων: Από το νέος έτος 1,9 εκατ. φορολογούμενοι θα χάσουν την έκπτωση από τα ιατρικά έξοδα, με στόχο την εξοικονόμηση 121 εκατ. ευρώ. Οι ιατρικές αποδείξεις θα ισχύουν μόνο για το «χτίσιμο» του αφορολόγητου ορίου.

6. Φορολόγηση των ακινήτων: Με συντελεστές έως και 45% θα φορολογηθούν όσοι αποκτούν εισοδήματα από την ενοικίαση ακινήτων μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας τύπου Airbnb.

7. Ειδικό τέλος διαμονής: Από την 1η Ιανουαρίου 2018 επιβάλλεται φόρος διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα από 0,5 ευρώ έως 4 ευρώ.

8. Ρύθμιση: Θα χάνουν τη ρύθμιση των 100 δόσεων όσοι καθυστερήσουν έστω και μία μέρα να πληρώσουν τη δόση τους. Το χειρότερο είναι ότι θα γίνεται αυτομάτως απαιτητό ολόκληρο το ανεξόφλητο υπόλοιπο, ενώ θα αναβιώνουν άμεσα και όλοι οι τόκοι και οι προσαυξήσεις που είχαν «κουρευτεί», με αποτέλεσμα η τρέχουσα οφειλή να αυξάνεται στα ύψη.