Μεταρρυθμιστικό Big Bang για αναστροφή πληθυσμιακής γήρανσης και Brain Drain

Του Άκη Σκέρτσου (Γενικού Διευθυντή του ΣΕΒ)

Η πολυετής κρίση και τα ιστορικώς πρωτοφανή προβλήματα που αντιμετώπισε η χώρα μας τα προηγούμενα χρόνια, επέβαλαν σε όλους μας έναν εξαιρετικά βραχυπρόθεσμο σχεδιασμό σε όλα τα επίπεδα. Εγκλωβισμένοι σε μια μόνιμη κατάσταση «διαχειριστικής κρίσης», χάσαμε τη δυνατότητα να βλέπουμε μπροστά και να σχεδιάζουμε πολιτικές και λύσεις για τις μεγάλες προκλήσεις του μέλλοντος.

Reporter

Δύο από αυτές, η δημογραφική γήρανση και η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, δημιουργούν σημαντικές πιέσεις στην ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια, ας εξετάσουμε λίγο πιο αναλυτικά κάποια στοιχεία.

Σήµερα, µόνο 1 στους 3 Έλληνες εργάζεται και σηκώνει στις πλάτες του µε τους φόρους και τις εισφορές που καταβάλλει τα υπόλοιπα 2/3. Επιπλέον, στα χρόνια της κρίσης, 584 χιλιάδες Έλληνες µε αυξηµένα τυπικά προσόντα και στο –πλέον παραγωγικό- ηλικιακό φάσµα των 20 έως 44 ετών, εγκατέλειψαν τη χώρα µας. Αυτό συνέβη είτε γιατί δεν έβρισκαν δουλειά αντίστοιχη των δεξιοτήτων τους είτε διότι κουράστηκαν να βλέπουν την υπερφορολόγηση να ροκανίζει το διαθέσιµο εισόδηµά τους σε βαθµό αναντίστοιχο µε τις υπηρεσίες που λαµβάνουν από το κράτος.

Δεν συζητάμε για μεγάλα προβλήματα, όπως το δημογραφικό

- Αν συνεχίσουµε µε τον ίδιο ρυθµό, σύµφωνα µε αναλογιστικές µελέτες, το 2050 οι Έλληνες θα είµαστε 9 εκατ. περίπου, µε έναν στους τρεις να είναι 65 ετών και άνω, εκ των οποίων µάλιστα 300.000 θα είναι άνω των 90 ετών

Δηλαδή όλο και λιγότεροι εργαζόµενοι θα είναι υποχρεωµένοι να καταβάλλουν όλο και πιο αυξηµένες δαπάνες υγείας και συντάξεων.

Ταυτόχρονα, ενώ οι περισσότερες δυτικές οικονοµίες προετοιµάζονται στο πλαίσιο της 4ης βιοµηχανικής επανάστασης για τον αναγκαίο µετασχηµατισµό τους σε οικονοµίες της γνώσης, η Ελλάδα έπεσε ακόµη µια θέση και είναι πλέον προτελευταία στον δείκτη ψηφιακής ωριµότητας της ΕΕ των 28. Η χώρα µας επενδύει µόλις το 1% του ΑΕΠσε έρευνα και ανάπτυξη, όταν ο στόχος της ΕΕ για όλα τα κράτη-µέλη είναι στο 3% του ΑΕΠ. Δεν είναι τυχαίο ότι στο δείκτη «WEF - Τεχνολογική ωριµότητα» η EΕ είναι στην 27η θέση και η Ελλάδα στην 50η ή ότι οι αιτήσεις ευρεσιτεχνιών στη χώρα µας ήταν µόλις 606 ενώ για παράδειγµα στην Ισπανία 2.745.

Τι τύχη µπορεί να έχει σε έναν κόσµο που αλλάζει ραγδαία µια χώρα γερόντων που δεν επενδύει στη γνώση και την καινοτοµία; Είναι προφανές ότι αυτή η εξίσωση δεν βγαίνει. Χωρίς οικονοµικό και τεχνολογικό δυναµισµό, µε µια τεράστια αποεπένδυση ύψους 100 δις ευρώ στα χρόνια της κρίσης και χαµηλούς ρυθµούς ανάπτυξης κοντά στο 2% για τα επόµενα 5 χρόνια, σύµφωνα µε το νέο µεσοπρόθεσµο που ψηφίστηκε στη Βουλή, η Ελλάδα κινδυνεύει να εγκλωβιστεί επί µακρόν στις χώρες χαµηλών µισθών, χαµηλών δεξιοτήτων και χαµηλής καινοτοµίας. Το αποτέλεσµα είναι ότι σήµερα µετράµε τους ανθρώπους που φεύγουν από τη χώρα µας αντί να συµβαίνει το αντίστροφο.

Η εξίσωση δεν βγαίνει χωρίς ένα μεταρρυθμιστικό Big Bang

- Χρειαζόµαστε άµεσα πρωτοβουλίες για µαζικές επενδύσεις που θα δηµιουργήσουν πολλές νέες δουλειές αλλά και τις προϋποθέσεις για βελτίωση του δηµογραφικού προβλήµατος της χώρας και επιστροφή άξιων νέων Ελλήνων από το εξωτερικό. 

Είναι ζήτηµα εθνικής επιβίωσης ο πληθυσµός της χώρας να αυξηθεί σηµαντικά µέχρι το 2030 ώστε να αναστραφεί υπέρ των νέων η κατανοµή του πληθυσµού. Γι’ αυτό, πολιτικά κόµµατα και κοινωνικοί εταίροι πρέπει να προβληµατιστούµε γύρω από 3 άξονες αναγκαίων πρωτοβουλιών για: (α)τον επαναπατρισµό Ελλήνων της Διασποράς και την υποδοχή µεταναστών µε εξειδικευµένες δεξιότητες, (β) τη στήριξη της ελληνικής οικογένειας και την αύξηση του ρυθµού των γεννήσεων και (γ) την ενεργό γήρανση. 

Κύριο ρόλο σε µια τέτοια συζήτηση παίζουν η ποσότητα αλλά και η ποιότητα των ιδιωτικών κερδοφόρων επενδύσεων.

Μετά από µια 10ετία ισχνών αγελάδων, και µε τη δυναµική που αναπτύσσεται στην οικονοµία µας, ο ΣΕΒ υποστηρίζει ένα δυναµικό σενάριο διπλασιασµού των παραγωγικών επενδύσεων, µε ετήσιο ρυθµό αύξησης επενδύσεων 15%, από €22,5 δισ. το 2017 σε €45 δισ. περίπου το 2022, ή στο 20% του ΑΕΠ, που είναι σήµερα ο µέσος όρος των επενδύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο στόχος αυτός φυσικά αποτελεί ευχή αν παραµείνουµε στο business as usual. Mπορεί να επιτευχθεί µόνο αν η Ελληνική Πολιτεία επιλέξει ένα µεταρρυθµιστικό big bang εφαρµόζοντας µεταρρυθµίσεις που θα µας ξεχωρίσουν από τον διεθνή επενδυτικό ανταγωνισµό.

Τέτοιες πολιτικές που θα µπορούσαν να αλλάξουν σηµαντικά το «κλίµα» στην Ελληνική οικονοµία είναι ενδεικτικά οι ακόλουθες:

- Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών εργαζοµένων και εργοδοτών κατά 8 µονάδες

- Ηλεκτρονική διακυβέρνηση και ηλεκτρονικές συναλλαγές παντού

- Αποκρατικοποίηση της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης και άνοιγµα στον ανταγωνισµό

- Ενοποίηση αδειοδοτήσεων σε ένα σηµείο και µία άδεια

Δραστική απλοποίηση της νοµοθεσίας και µείωση βαρών µε κατάργηση 2 νόµων για κάθε καινούριο νόµο που εισάγεται και επιβαρύνει την επιχειρηµατικότητα ή την εργασία

Ειδικά κίνητρα στη φορολογία εισοδήµατος για επαναπατρισµό ανθρώπινου κεφαλαίου σε δραστηριότητες καινοτοµίας (π.χ. Εφαρµογή σταθερή φορολογικής κλίµακας 15% για 10 χρόνια, για το προσωπικό εισόδηµα εκπατρισµένου ανθρώπινου δυναµικού που επανεγκαθίσταται στην Ελλάδα µετά από πέντε χρόνια φορολογικής κατοικίας στο εξωτερικό).

Η χώρα µας µπορεί µέσα σε µια πενταετία να έχει υπερδιπλασιάσει τις επιχειρηµατικές επενδύσεις και να έχει διαµορφώσει µια πιο ισορροπηµένη οικονοµία µε το σωστό µίγµα επενδύσεων, αυτή τη φορά µε µεγαλύτερη έµφαση σε διεθνώς εµπορεύσιµους κλάδους της οικονοµίας. Δυστυχώς όµως δεν βλέπουµε τέτοια µέτρα να εντάσσονται στον αναπτυξιακό σχέδιο της κυβέρνησης που δηµοσιεύθηκε πρόσφατα.

Όταν αντιληφθούµε τη συνθετότητα αυτών των προβληµάτων, τις αιτίες που τα παράγουν, αλλά και τις εξαιρετικά δυσµενείς συνέπειες που µπορεί να έχουν για το µέλλον της χώρας µας όχι µόνο στο οικονοµικό αλλά και στο γεωπολιτικό πεδίο, τότε µόνο θα κατανοήσουµε πόσο σηµαντική είναι η δηµιουργία ενός πραγµατικά φιλοεπενδυτικού περιβάλλοντος για την εθνική µας επιβίωση.

Πηγή: reporter.gr