Σοβαρή υποστελέχωση στην Ψυχική Υγεία – SOS εκπέμπουν οι νοσηλευτές για τους ασθενείς

Γιάννα Σουλάκη - IATROPEDIA

Τη σοβαρή υποστελέχωση των υπηρεσιών και δομών Ψυχικής Υγείας σε νοσηλευτικό προσωπικό, καταγγέλλουν σε υπόμνημά τους τα μέλη του Συλλόγου Νοσηλευτών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων ΕΣΥ του νομού Αττικής.

Το σοβαρό πρόβλημα της μη πρόσληψης νοσηλευτών και επαγγελματιών υγείας στο Δημόσιο τομέα την τελευταία δεκαετία εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, επισημαίνουν οι νοσηλευτές που εργάζονται στον τομέα της Ψυχικής Υγείας, σε υπόμνημά τους προς τους αρμόδιους φορείς.

Όπως αναφέρουν, εξαιτίας της υποστελέχωσης των υπηρεσιών τόσο της ενδονοσοκομειακής, όσο και της εξωνοσοκομειακής παροχής φροντίδας σε ψυχικά πάσχοντες, έχουν προκύψει πολλά και σοβαρά προβλήματα, "τα οποία δυσχεραίνουν διαχρονικά το έργο των νοσηλευτών στις υπηρεσίες υγείας".

Τα εν λόγω προβλήματα, σύμφωνα με τους Νοσηλευτές Ψυχιατρικών Νοσοκομείων ΕΣΥ του νομού Αττικής, είναι άμεση απόρροια της μεγάλης αριθμητικής μείωσης των νοσηλευτών, λόγω συνταξιοδοτήσεων, μακροχρόνιων αναρρωτικών αδειών (χρόνια νοσήματα, κυρίως λόγω του μεγάλου μέσου όρου ηλικίας των νοσηλευτών που ανέρχεται στα 47.5 έτη), η οποία, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ζήτηση υπηρεσιών ψυχικής υγείας έχει προκαλέσει εργασιακή «ασφυξία» στο ελάχιστο πλέον εναπομείναν νοσηλευτικό προσωπικό.

Δείτε επίσης - Ψυχιατρεία: Μεγάλη ανάγκη για ψυχιατρική μεταρρύθμιση – Όχι στην ασυλοποίηση ασθενών!

Σύμφωνα με τους νοσηλευτές η υποστελέχωση εντοπίζεται τόσο στην εξωνοσοκομειακή παροχή υπηρεσιών (Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Κινητές μονάδες, Εξειδικευμένες Δομές -Προγράμματα- Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, Κέντρα Ημερήσιας Νοσηλείας, Ξενώνες, Οικοτροφεία και Προστατευόμενα Διαμερίσματα Αυτόνομής Διαβίωσης κ.α.), όσο και στην ενδονοσοκομειακή νοσηλεία στις Ψυχιατρικές Κλινικές ((Τμήματα Οξέων Περιστατικών, Ψυχιατρικά Τμήματα Εισαγωγών) των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων, στις Ψυχιατρικές Κλινικές των Γενικών Νοσοκομείων (που δεν λειτουργούν σε όλα τα νοσοκομεία) και στις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας για Παιδιά και Εφήβους παρέχονται στα Παιδιατρικά και γενικά Νοσοκομεία.

Η χώρα μας δεν πληρεί τις διεθνείς προδιαγραφές που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (World Mental Health Atlas 2017), σε αναλογία νοσηλευτών ανά κατοίκους, και ιδιαίτερα στην ενδονοσοκομειακή ψυχιατρική νοσηλεία, όπου η αντιστοιχία νοσηλευτικού προσωπικού προς ασθενείς βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, επισημαίνουν οι νοσηλευτές

"Οι νοσηλευτές Ψυχικής Υγείας επιφορτίζονται με αλλότρια καθήκοντα"

Επιπροσθέτως, όπως αναφέρουν οι νοσηλευτές επιβαρύνονται με αλλότρια καθήκοντα λόγω έλλειψης βοηθητικού προσωπικού (προσωπικό εστίασης, επιμελητές ασθενών, προσωπικό ασφαλείας, προσωπικό τεχνικής και διοικητικής υπηρεσία), με αποτέλεσμα να εκτελούν αρμοδιότητες, οι οποίες αντιτίθενται στον επαγγελματικό τους προσανατολισμό και το καθηκοντολόγιο τους, και τους επιβαρύνουν παρανόμως με υποχρεώσεις οι οποίες δεν συνάδουν με τον επαγγελματικό και επιστημονικό τους ρόλο.

"Ο συνδυασμός της ανάθεσης αλλότριων καθηκόντων με τον υπερβολικό φόρτο εργασίας, δημιουργεί ένα επισφαλές εργασιακό περιβάλλον, το οποίο επηρεάζει πολύπλευρα όλο το σύστημα παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας", αναφέρουν στο υπόμνημά τους οι νοσηλευτές της Ψυχικής Υγείας.

Στο ήδη βεβαρυμμένο εργασιακό περιβάλλον, έρχεται να προστεθεί το μεγάλο ποσοστό ακούσιων νοσηλειών (εισαγγελικές παραγγελίες νοσηλείας – αναγκαστική νοσηλεία), που καλύπτει το 60% του συνόλου των εισαγωγών των ασθενών. Επιπλέον, η δύναμη κλινών (κατά μέσο όρο 25 κλίνες τυπικά), υπερκαλύπτεται στο 120% οπότε, όπως τονίζουν οι νοσηλευτές, "γίνεται άμεσα αντιληπτό, ότι στην ουσία δεν υφίσταται θεραπευτικό περιβάλλον και είναι ευχερής η εκδήλωση αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών που θέτουν σε κίνδυνο την εργασιακή ασφάλεια των νοσηλευτών (ιδιαίτερα δε, κατά την απογευματινή και νυχτερινή βάρδια, στις οποίες το προσωπικό είναι φανερά αποδυναμωμένο) αλλά και την ασφάλεια των άλλων ασθενών και συνοδών".

Νοσηλευτές Ψυχικής Υγείας: "Υποφέρουμε από επαγγελματική εξουθένωση και επιθέσεις"

Οι «υποχρεωτικές» επιπλέον βάρδιες και υπερωρίες, οι επικίνδυνες και αγχωτικές συνθήκες εργασίας έχουν οδηγήσει την πλειοψηφία των νοσηλευτών σε επαγγελματική εξουθένωση, στην εκδήλωση αυτοάνοσων και χρόνιων νοσημάτων και στη γενικότερη επιβάρυνση της υγείας τους.

"Βρισκόμαστε στην πρώτη θέση σε ότι αφορά την εκδήλωση βίαιων συμπεριφορών εις βάρος μας, σε σχέση με τους υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας. Η ασφάλεια μας, αλλά και των ασθενών τίθεται σε διαρκή κίνδυνο, καθώς λόγω της ιδιαιτερότητας των ψυχικών παθήσεων, αλλά και των διαφορετικών αναγκών νοσηλείας (π.χ. ψυχιατροδικαστικοί ασθενείς), το θεραπευτικό πλαίσιο είναι συνεχώς μεταβαλλόμενο και ρευστό. Υπό αυτές τις συνθήκες και σε συνδυασμό με τις ελλείψεις προσωπικού, οι νοσηλευτές δεν μπορούν να εφαρμόσουν τις εξειδικευμένες γνώσεις τους (διδακτορικοί τίτλοι σπουδών, μεταπτυχιακές σπουδές, ειδικότητα ψυχικής υγείας) και αναλώνονται σε μεγάλο βαθμό σε ρόλους σίτισης και φύλαξης".

Δείτε επίσης: «Υποφέρουμε, καταλαβαίνετε;….» Δραματική επιστολή νοσηλεύτριας για την εργασιακή εξουθένωση

Παρόμοια είναι και η κατάσταση στις δομές εξωνοσοκομειακής αποκατάστασης, όπου η υποστελέχωση έχει αλλάξει τον υπηρεσιακό και επιστημονικό προσανατολισμό των νοσηλευτών και σε αρκετές περιπτώσεις, αντί να λειτουργούν ως εφαλτήριο για την κοινωνική επανένταξη των χρηστών τους, μετατρέπονται σε δομές χρόνιας και παρατεταμένης παραμονής.

"Η μεγάλη έλλειψη επαγγελματιών ψυχικής υγείας, αναγκάζει τους ελάχιστους νοσηλευτές να επιβαρύνονται με αλλότρια καθήκοντα διοικητικής και τεχνικής μέριμνας, ενώ η υποστελέχωση υποχρεώνει τους νοσηλευτές σε ατομικές βάρδιες (μονοβάρδιες), γεγονός πολύ επικίνδυνο και αντικείμενο σε κάθε έννοια ασφάλειας στην εργασία", αναφέρει το υπόμνημα.

Δείτε επίσης - ΠΟΕΔΗΝ: «Απαράδεκτη η νοσηλεία αυτιστικών σε Ψυχιατρικά Νοσοκομεία» – Νέα περιστατικά

Προβληματική η διασύνδεση Ψυχιατρικών Δομών με Γενικά Νοσοκομεία

Επιπρόσθετα, οι ασθενείς (στις εξωνοσοκομειακές δομές) πέραν της ψυχικής διαταραχής, εμφανίζουν, χρόνια νοσήματα της ηλικίας τους (καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο, νευρολογικά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, αυτοάνοσα νοσήματα κλπ). Οι παθολογικές αυτές καταστάσεις, εξελίσσονται κάποιες φορές ως έκτακτα περιστατικά (τραυματισμοί από πτώσεις – κατάγματα, ανοιχτά τραύματα κλπ), ενώ ο συνδυασμός με την αποδυναμωμένη διασύνδεση με τα νοσοκομεία, λόγω της έλλειψης προσωπικού, δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο το έργο των νοσηλευτών.

"Η κατάσταση αυτή διαφοροποιείται στα Γενικά Νοσοκομεία τα οποία έχουν άμεση διασύνδεση, ενώ στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία και στις εξωνοσοκομειακές δομές το πρόβλημα συνεχώς διογκώνεται, καθώς η διασύνδεση πραγματοποιείται μέσω του εφημερεύοντος νοσοκομείου, ειδικά κατά την απογευματινή – νυχτερινή βάρδια, όπου το νοσηλευτικό προσωπικό είναι διαχρονικά αποδυναμωμένο".

"Τοξικό" το περιβάλλον στις δομές ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων

Στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων δε, σύμφωνα με το υπόμνημα, η υποστελέχωση έχει εξουθενώσει τους νοσηλευτές που εργάζονται σε ένα «τοξικό» πλέον περιβάλλον, ενώ οι υπηρεσίες είναι ελάχιστες σε σχέση με τις ανάγκες των πολιτών.

Αν δεν υπάρξουν άμεσα μόνιμες προσλήψεις, η κατάσταση συνεχώς θα επιβαρύνεται εις βάρος των Νοσηλευτών, επηρεάζοντας συνολικά την ποιότητα τη ζωής τους, σε επαγγελματικό, επιστημονικό και κοινωνικό – οικογενειακό επίπεδο, με αρνητικό αντίκτυπο στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, αναφέρουν οι νοσηλευτές και ζητούν από την πολιτεία, να εξασφαλίσει άμεσα την απαιτούμενη στελέχωση από Νοσηλευτές στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας, "διότι η κατάσταση που επικρατεί είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνη, τόσο για τους ασθενείς όσο και για το προσωπικό", καταλήγουν οι νοσηλευτές στο υπόμνημά τους.