ΕΟΠΥΥ ένας σύγχρονος φεουδάρχης

Του Αριστείδης Κάντα

Βιοπαθολόγου

Ας θέσουμε τη ρητορική ερώτηση: Είναι λογικό ένας γιατρός που προσφέρει τις ιατρικές υπηρεσίες του σε ασθενή, εντέλει, να οφείλει χρήματα στον ασθενή; Προφανώς, η απάντηση είναι πως όχι, αυτό δεν είναι λογικό. Και όμως, ένα τέτοιο παράλογο ισχύει μεταξύ Διαγνωστικών Κέντρων (ΔΚ) και ΕΟΠΥΥ. Δηλαδή, τα ΔΚ που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον ΕΟΠΥΥ εκτελώντας εργαστηριακές εξετάσεις των ασφαλισμένων του, τελικά, οφείλουν χρήματα στον ΕΟΠΥΥ.

Πώς γίνεται αυτό; Θα αναρωτηθεί κανείς. Ας αναλύσουμε λοιπόν την κατάσταση:

Επί χρόνια, ο τιμοκατάλογος για την αποζημίωση των εργαστηριακών εξετάσεων αναπροσαρμοζόταν με προεδρικό διάταγμα (ΠΔ) προς τα πάνω κατά 10% το χρόνο. Την τελευταία φορά που αναπροσαρμόστηκε ήταν το 1991. Επειδή τη δεκαετία του 90 ο πληθωρισμός έτρεχε με 20%, η Ένωση των Βιοπαθολόγων προσέφυγε στη δικαιοσύνη ζητώντας αύξηση των τιμών. Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) αφ’ ενός δικαίωσε την Ένωση των Βιοπαθολόγων, αφ’ ετέρου τιμώρησε τον ΕΟΠΥΥ με πρόστιμο, επειδή δεν εφάρμοσε την απόφαση του (ΣτΕ). Ως απάντηση, ο ΕΟΠΥΥ με την επίκληση της οικονομικής κρίσης, με την αρ. πρωτ. 49976 5/12/2012 απόφασή του μείωσε τις τιμές ορισμένων εργαστηριακών εξετάσεων που τις θεωρούσε ακριβές.

Το 2013 ψηφίστηκε ο μνημονιακός νόμος ο οποίος περιελάμβανε το καθεστώς εκπτώσεων στους λογαριασμούς που μηνιαία υποβάλλουν τα ΔΚ. Οι εκπτώσεις ονομάστηκαν με τον ελληνικότατο όρο rebate και είναι κλιμακωτές. Για παράδειγμα, για αιτούμενα ποσά από 5.000 – 10.000 Ευρώ η έκπτωση του λογαριασμού είναι 10%. Για ποσά άνω των 30.000 Ευρώ είναι 50%. Όμως αυτό δεν ήταν αρκετό.

Στον ίδιο μνημονιακό νόμο που ψηφίστηκε μέσα σε μια βραδιά χωρίς οι βουλευτές να προλάβουν να τον διαβάσουν, ψηφίστηκε και το καθεστώς των χρηματικών επιστροφών, που κι αυτό βαφτίστηκε μ’ έναν εξίσου ελληνικότατο όρο ως clawback, προφανώς γιατί από ντροπή δεν μπορούσε να ονομαστεί αρπαγή.

Διότι αυτό ακριβώς σημαίνει το clawback, αρπαγή, στην οποία και οφείλεται το σημερινό «χρέος» των ΔΚ προς τον ΕΟΠΥΥ. Συγκεκριμένα, στον μνημονιακό νόμο ορίστηκε ετήσιος κλειστός προϋπολογισμός για την πληρωμή των εργαστηριακών εξετάσεων. Εφόσον το συνολικό ποσόν που ζητούν τα ΔΚ κάθε χρόνο για την πληρωμή των εξετάσεων (μετά την αφαίρεση της έκπτωσης - rebate φυσικά) είναι μεγαλύτερο του προϋπολογισμού, το ποσόν αυτό διαγράφεται.

Έτσι, τα ΔΚ υποβάλλουν τους μηνιαίους λογαριασμούς, μετά τη σχετική έκπτωση του rebate φυσικά, και πληρώνονται. Στη συνέχεια, ο ΕΟΠΥΥ πραγματοποιεί απολογισμό. Εφόσον το ποσόν που ήδη έχουν λάβει τα ΔΚ είναι μεγαλύτερο του προϋπολογισμού, σύμφωνα με τον νόμο περί clawbacκ, τα ΔΚ οφείλουν να επιστρέψουν το αντίστοιχο ποσόν, προκειμένου να επιτευχθεί ο ισολογισμός του ΕΟΠΥΥ.

Αξίζει να γίνει μία παρένθεση. Λόγω των διαμαρτυριών των ΔΚ για το clawback, το υπουργείο Υγείας με την απόφαση 22/10/2015 που δημοσιεύτηκε στο 2816 φύλλο της εφημερίδας της κυβερνήσεως, προκειμένου να μειωθεί το clawback, μείωσε τις τιμές των εργαστηριακών εξετάσεων του ΠΔ 157 του 1991! Έτσι, η τιμή της γενικής αίματος από 2,88 ευρώ κατέβηκε στα 1,99 ευρώ, η τιμή της γλυκόζης από 2,26 κατέβηκε στο 1,15 ευρώ, η τιμή του ουρικού από 2,88 στα 1,01 ευρώ, της χοληστερίνης από 2,88 στα 1,06 ευρώ κ.ο.κ. Εντούτοις, το clawback δε μειώθηκε γιατί ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Υγείας παρέμεινε χαμηλός, ενώ η συνταγογράφηση καλπάζει.

Ούτως εχόντων, το clawback ήταν μια μαγική λύση για τις εκάστοτε κυβερνήσεις και τον ΕΟΠΥΥ. Γι’ αυτό, μπορεί σήμερα τα μνημόνια να αποτελούν παρελθόν, όμως οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν αναγνώρισαν το μέτρο του clawback ως εξαιρετική συνταγή. Οι κλινικοί γιατροί θα παραγγέλλουν ανεξέλεγκτα εξετάσεις και τα ΔΚ είναι υποχρεωμένα να τις εκτελούν. Καταπληκτική λύση!

Στο clawback - επιστροφή του 2013 προστέθηκε αυτό του 2014 και του 2015 και ούτω καθεξής, μέχρι και σήμερα. Εξάλλου, κάθε χρόνο το ετήσιο clawback μεγαλώνει γιατί ζητούνται όλο και περισσότερες εξετάσεις ενώ και νέες εξετάσεις προστίθενται με αποτέλεσμα το clawback του 2020 και 2021 να έχει φτάσει στο 40% της αξίας των εξετάσεων. Αν υπολογίσουμε και τη μείωση του rebate, τη μείωση των τιμών του 2012, τη μείωση των τιμών του 2015 και τις οικονομικές απαιτήσεις της σύγχρονής τεχνολογίας, το αποτέλεσμα είναι προφανές. Το ποσόν που πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ για τη Γενική εξέταση αίματος, για παράδειγμα, δε φτάνει ούτε για το φάκελο στον οποίον τοποθετείται η απάντηση της εξέτασης.

Προκειμένου τα ΔΚ να ξεπληρώσουν το χρέος του clawback, ο ΕΟΠΥΥ αφαιρεί κάθε μήνα σεβαστά ποσά από τους νέους λογαριασμούς που του υποβάλλονται. Όμως, από το 2013 που εφαρμόστηκε το clawback οι μήνες είναι πολλοί, τα χρόνια είναι πολλά και το σωρευτικό clawback όλο και μεγαλώνει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, παρά τα ποσά που κάθε μήνα παρακρατούνται, τα ΔΚ να οφείλουν στον ΕΟΠΥΥ δεκάδες χιλιάδες ευρώ το καθένα. Όμως, το κράτος είναι παρόν και αποδεικνύοντας τη μεγαλοψυχία του κανόνισε τα ποσά αυτά να αποπληρωθούν σε 120 δόσεις!

Μέσα στην παραδοξότητα αυτής της κατάστασης αξίζει να θέσουμε ορισμένα ερωτήματα:

Γιατί ο ΕΟΠΥΥ δεν έχει την εντιμότητα να παραδεχτεί πως ο προϋπολογισμός του για τις εργαστηριακές εξετάσεις είναι συγκεκριμένος και επομένως οφείλει να κάνει χρηστή διαχείριση με προτεραιότητες σε εξετάσεις και κανόνες στην συνταγογράφηση;

Γιατί το ποσόν που υπερβαίνει τον κλειστό προϋπολογισμό να μην το πληρώνουν οι ασφαλισμένοι, ως συμμετοχή, οι οποίοι αφειδώς ζητούν από τους κλινικούς γιατρούς περιττές εξετάσεις, έτσι ώστε να περιοριστεί η συνταγογράφηση;

Γιατί ο ΕΟΠΥΥ δεν ελέγχει τους κλινικούς γιατρούς που κάνουν κατάχρηση στην συνταγογράφηση;

Γιατί ο ΕΟΠΥΥ που είναι κλειστός οργανισμός επιτρέπει στους μη συμβεβλημένους γιατρούς να χρησιμοποιούν το σύστημά του χωρίς με κάποιο τρόπο να τους ελέγχει;

Εντέλει, με ποια λογική την κοινωνική πολιτική του κράτους οφείλουν να την επωμίζονται τα ΔΚ;

Τα αιτήματα που κατά καιρούς έχουν γίνει από τα ΔΚ προς τις εκάστοτε κυβερνήσεις για να εξορθολογιστεί η σχέση ΔΚ και ΕΟΠΥΥ είναι πολλά. Όμως, κανένας υπουργός και καμία κυβέρνηση δεν έχει ενδιαφερθεί για τις παθογένειες του προβλήματος. Μάλιστα, ο κάθε υπουργός και η κάθε κυβέρνηση ευρισκόμενοι σε θέση ισχύος απέναντι στα ΔΚ, έχουν το εξής επιχείρημα: Αν δεν σας συμφέρει η σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ, διακόψτε την. Καθώς όμως όλοι οι πολίτες είναι ασφαλισμένοι στον ΕΟΠΥΥ, τα ΔΚ που θα διακόψουν τη σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ δεν μπορούν να υπάρχουν.

Επομένως, τι δικαιοσύνη! Τα ΔΚ, που απαρτίζονται από επιστήμονες που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην πολιτεία, λογίζονται ως υποτελείς του μεσαίωνα που οφείλουν να έχουν το κεφάλι σκυμμένο υπηρετώντας το φεουδάρχη και όχι μόνον αυτό, αλλά και να του οφείλουν χρήματα!