Οι πολίτες πληρώνουν πανάκριβα τη «δωρεάν» δημόσια υγεία

Παναγιώτα Καρλατήρα - PROTOTHEMA

Μόνο για το 2017 οι Έλληνες ασφαλισμένοι πλήρωσαν 866 εκατ. ευρώ για συμμετοχή σε συνταγογραφούμενα φάρμακα

Κενή περιεχομένου τείνει να είναι η έννοια της δωρεάν Υγείας στο δημόσιο σύστημα Υγείας στη χώρα μας. Την ώρα που η κυβέρνηση και η ηγεσία της Αριστοτέλους θριαμβολογούν για την καθολική, ισότιμη και δωρεάν πρόσβαση του πληθυσμού στις δημόσιες δομές υγείας, οι πολίτες βιώνουν μια άλλη, «σκληρή» πραγματικότητα: βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να πληρώσουν φάρμακα, επισκέψεις σε γιατρούς, εντός κι εκτός νοσοκομείων, εξετάσεις και θεραπείες. 

Οι αριθμοί γίνονται αδιάψευστοι μάρτυρες της προσχηματικής κοινωνικής πολιτικής της κυβέρνησης και του ακριβοπληρωμένου τελικά αγαθού της υγείας εντός του ΕΣΥ. Μόνο για το 2017 οι Έλληνες ασφαλισμένοι πλήρωσαν 866 εκατ. ευρώ για συμμετοχή σε φάρμακα – σημειωτέον πρόκειται για συμμετοχή σε συνταγογραφούμενα φάρμακα, καθώς υπάρχουν και τα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ) τα οποία δεν αποζημιώνονται και η δαπάνη των οποίων έχει μετακυλισθεί εξολοκλήρου στους πολίτες. Το 2016 η συμμετοχή στα φάρμακα κόστισε στους Έλληνες ασφαλισμένους 760 εκατ. ευρώ, με τις μνημονιακές υποχρεώσεις βεβαίως που δρομολογούσαν δραματικές επιβαρύνσεις για τους Έλληνες να μετρούν αντίστροφα από το 2012 (τότε η συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη ήταν 600 εκατ. ευρώ). Με 875 εκατ. ευρώ συμμετείχε και η φαρμακοβιομηχανία στην ετήσια φαρμακευτική δαπάνη για το 2017 μέσω των υποχρεωτικών επιστροφών (clawback) και των εκπτώσεων (rebate) – όπως θα γίνεται μέχρι και το 2022 με βάση τα όσα προβλέπονται στα μνημόνια. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), που μελέτησε τα στοιχεία για τη φαρμακευτική δαπάνη του ΕΟΠΥΥ και της αγοράς, το προηγούμενο έτος η συμμετοχή των ασθενών και της βιομηχανίας ήταν το 50% της συνολικής εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης: από τα συνολικά 3,686 εκατ. ευρώ της δαπάνης, τα 1.945 εκατ. ευρώ είναι αυτά που κατέβαλε ο ΕΟΠΥΥ αποζημιώνοντας τα φάρμακα των ασφαλισμένων, τα 875 εκατ. ευρώ είναι το clawback και rebate, δηλαδή η συμμετοχή της φαρμακοβιομηχανίας και τα 866 εκατ. ευρώ είναι αυτά που πλήρωσαν οι ασφαλισμένοι. 

Ασφαλισμένοι ΕΟΠΥΥ: «έχασαν» 5 εκατ.

Δωρεάν επισκέψεις σε γιατρούς 

Μόνο στα χαρτιά θα λαμβάνουν πλέον δωρεάν υπηρεσίες της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) οι 10 εκατ. ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ. Η «μαύρη τρύπα» των ελλείψεων έχει «καταπιεί» τουλάχιστον 1.200 γιατρούς, παθολόγους, γενικούς γιατρούς και παιδιάτρους, που ήταν συμβεβλημένοι με τον Οργανισμό και κάλυπταν ανάγκες των ασφαλισμένων του, μέσα από τις περίπου 5 εκατ. Επισκέψεις που γίνονταν σε ετήσια βάση. Ουσιαστικά, με τα σημερινά δεδομένα για τον περίφημο θεσμό του οικογενειακού γιατρού προκύπτει πως περίπου 300 γιατροί σε Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) και άλλοι 600 σε ιδιωτικά ιατρεία θα πρέπει να καλύπτουν τους 10 εκατ. Ασφαλισμένους. 

Με δεδομένο όμως πως τουλάχιστον τέσσερις στους δέκα ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ εξυπηρετούνταν από συμβεβλημένο ιδιώτη γιατρό για ιατρική φροντίδα, γίνεται αμέσως αντιληπτό πώς βρίσκεται σε εξέλιξη με σημαντική μετακύλιση «φορτίου»: μέρος αυτού του πληθυσμού θα αναζητεί πλέον γιατρό ανάμεσα στους δωρεάν διαθέσιμους οικογενειακούς γιατρούς με όσο χρόνο απαιτηθεί, άλλοι όμως που δεν θα μπορούν πραγματικά να περιμένουν θα απευθύνονται στους ιδιώτες γιατρούς, πληρώνοντας την επίσκεψη. Εκτιμάται δε πως αυτή η μετακίνηση των ασφαλισμένων θα αποτυπωθεί τις επόμενες εβδομάδες, οπότε και θα ενσκήψουν ιώσεις, γρίπη, κα που θα αναγκάσουν σε άμεσες επισκέψεις στον γιατρό. 

Εκατομμύρια για επισκέψεις στα απογευματινά ιατρεία

Ακριβά κοστίζει όμως στους Έλληνες και η επίσκεψη στα απογευματινά (ολοήμερα) ιατρεία των δημόσιων νοσοκομείων, τα οποία καλύπτουν μια πραγματική ανάγκη του συστήματος Υγείας διευκολύνοντας την πρόσβαση των πολιτών σε γιατρούς και υπηρεσίες του ΕΣΥ με το...αζημίωτο.

Η αμοιβή για απογευματινό ιατρείο στο ΕΣΥ κυμαίνεται για μέλη ΔΕΠ από 72 ευρώ (καθηγητής) έως 36 ευρώ (λέκτορας), και για γιατρούς ΕΣΥ από 64 ευρώ (συντονιστής διευθυντής σε νοσοκομεία πόλεων όπου εδρεύουν ιατρικές σχολές) έως 16 ευρώ (επιμελητής Γ΄ σε νοσοκομείο της περιφέρειας). Με δεδομένο ότι το προηγούμενο έτος καταγράφηκαν 568.744 επισκέψεις πολιτών σε απογευματινά ιατρεία, είναι προφανές ότι αυτές αποτιμώνται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, ανάλογα με το ποσό που καταβάλλεται. Σύμφωνα με στελέχη νοσοκομείων, οι πολίτες επισκέπτονται τα απογευματινά ιατρεία αναζητώντας κατά κύριο λόγο πανεπιστημιακούς γιατρούς ή εξειδικευμένους γιατρούς, προτιμώντας συντονιστές διευθυντές ή νοσοκομεία με ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό που επιτρέπει να διενεργηθούν και απεικονιστικές διαγνωστικές εξετάσεις, καταβάλλοντας και το αντίστοιχο υψηλό τίμημα. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι περίπου οι μισές επισκέψεις σε απογευματινά ιατρεία γίνονται σε νοσοκομεία της Αττικής. Από τις 568.744 επισκέψεις, οι 220.793 έγιναν σε νοσοκομεία της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας, με τα νοσοκομεία ΚΑΤ, «Ανδρέας Συγγρός» και «Έλενα Βενιζέλου» να κρατούν τα σκήπτρα σε επισκέψεις και έσοδα (40.192, 24.665 και 20.471 είναι ο αριθμός των ασφαλισμένων που επισκέφθηκαν τους γιατρούς αυτών των νοσοκομείων το περασμένο έτος). Το 2016 έγιναν 539.699 επισκέψεις σε απογευματινά ιατρεία και το 2015 καταγράφηκαν 522.196 επισκέψεις πολιτών στα απογευματινά ιδιωτικά ιατρεία των νοσοκομείων του ΕΣΥ. Μάλιστα, όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας ο ΣΥΡΙΖΑ οι επικεφαλής της Αριστοτέλους εξέταζαν, μεταξύ άλλων μέτρων, τη μείωση των τιμών στον «τιμοκατάλογο» των απογευματινών ιατρείων, με στόχο πάντοτε την ανακούφιση των πολιτών. Αυτό δεν υλοποιήθηκε ποτέ – η τελευταία μείωση της τάξεως του 20% στο κόστος των επισκέψεων στα απογευματινά ιατρεία των νοσοκομείων του ΕΣΥ φέρει την υπογραφή του πρώην υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη. 

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως τα ποσά που δαπανώνται για τη δημόσια υγεία εκτινάσσονται εάν συνυπολογιστούν και τα «φακελάκια», οι έμμεσες και «μαύρες» πληρωμές των Ελλήνων για γρήγορη πρόσβαση στον γιατρό που επιθυμούν.