Γ. Πατούλης πρόεδρος ΙΣΑ: Κε Υπουργέ, να ποια πρωτοβάθμια περίθαλψη χρειάζεται η χώρα μας

Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών δηλώνει ότι, μέσω ενός ολοκληρωμένου υγειονομικού συστήματος, διατηρούμε την Υγεία των πολιτών και αυξάνουμε το μέσο όρο ζωής τους. Γι αυτό, κάθε μεταρρύθμισή της Υγείας πρέπει να λαμβάνει χώρα με μόνη στόχευση το όφελος του ασθενή πολίτη και τη βέλτιστη δυνατή παροχή των υγειονομικών υπηρεσιών με το χαμηλότερο κόστος (cost/benefit ratio): το χαμηλότερο κόστος στην Οικονομία και το χαμηλότερο κόστος στην απώλεια ανθρώπινων ζωών.

Πρωταρχικός στόχος είναι η κάλυψη των μεγάλων υγειονομικών αναγκών του πληθυσμού στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, μεσα από την επαρκή και αποτελεσματική αξιοποίηση του υψηλά εξειδικευμένου ιατρικού δυναμικού που έχει την τύχη να διαθέτει η χώρα μας.

Βασικοί άξονες στη μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας

Ο οικογενειακός γιατρός ανάχωμα της Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης

Ο οικογενειακός γιατρός έχει το ρόλο του ως μέρος ενός συστήματος παροχής υπερεξειδικευμένων ιατρικών υπηρεσιών στον αστικό πληθυσμό, που αφορούν την άσκηση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και την προληπτική ιατρική φροντίδα μέσα από τα Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου, τα Σχολεία με το θεσμό του σχολιάτρου, τα ΚΕΠ Υγείας των Δήμων και άλλες δομές της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Κύριος στόχος του θεσμού του Οικογενειακού Γιατρού είναι η διατήρηση της υγείας των πολιτών, εφαρμόζοντας τις εθνικές πολιτικές πρόληψης, μέσα από

1) την εκπαίδευση των πολιτών σε θέματα διατήρησης και βελτίωσης της υγείας τους

2) τα προγράμματα πρωτογενούς πρόληψης π.χ. εμβολιαστικές εκστρατείες

3) την παροχή πρώτων βοηθειών και βασικής υποστήριξης της ζωής στους πολίτες που εμφανίσουν ένα οξύ ιατρικό πρόβλημα

4) τα προγράμματα δευτερογενούς πρόληψης και προσυμπτωματικού ελέγχου για την έγκαιρη ανίχνευση ασθενειών σε υγιείς φαινομενικά πολίτες

5) τη διαφορική διάγνωση και την έγκαιρη και έγκυρη παραπομπή, βάσει συμπτωμάτων, αδιάγνωστων ασθενειών που διελαύνουν απαρατήρητες και μπορεί να υποκρύπτουν κάποιο σπάνιο νόσημα.

Ο οικογενειακός γιατρός πρέπει να έχει την αρμοδιότητα να καταγράφει και να αξιολογεί τα επιδημιολογικά στοιχεία του πληθυσμού που σχετίζονται με το επίπεδο υγείας των πολιτών και το διαφαινόμενο κίνδυνο στην υγεία τους, καθώς επίσης και να εστιάζει στη διαχείριση των μειζόνων παραγόντων κινδύνου.

Τόσο μέσα από την αποφυγή των νοσημάτων όσο και μέσα από το screening του πληθυσμού «υψηλού κινδύνου», ο Οικογενειακός Γιατρός αποτελεί το ανάχωμα της Πρωτοβάθμιας Εξειδικευμένης Περίθαλψης, αποτελώντας βασικό πυλώνα της κοινωνίας στην προαγωγή της Υγείας των πολιτών.

Επίσης, ο οικογενειακός γιατρός πρέπει να μπορεί να στελεχώνει τις άγονες και τις παραμεθόριες περιοχές ως Γιατρός Αιχμής της Άγονης Γραμμής, εκπαιδευμένος και στην τηλεϊατρική και στην εξειδικευμένη υποστήριξη της Ζωής που απαιτεί η σταθεροποίηση και η αερομεταφορά του αρρώστου από τις απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδας. Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει η Πολιτεία να ενισχύσει τις αμοιβές των γιατρών που εργάζονται στην νησιωτική Ελλάδα και να δώσει κίνητρα για τη μετακίνησή τους βάσει Ειδικής Νομοθετικής Ρύθμισης Μοριοδότησης, ώστε να απορροφηθούν στη συνέχεια από Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου.

Ο εξειδικευμένος γιατρός της γειτονιάς ανάχωμα της Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Περίθαλψης

Η Ελλάδα έχει το προνόμιο να διαθέτει πολλούς και καλούς γιατρούς, υψηλά εκπαιδευμένους και εξειδικευμένους. Ο θεσμός του εξειδικευμένου γιατρού στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα υγείας πρέπει να επαναπροσδιοριστεί και να αποτελέσει τον κεντρικό πυλώνα του συνολικού Συστήματος υγείας.

Ο κύριος λόγος που σήμερα κάποιος ασθενής καταφεύγει στο εφημερεύον νοσοκομείο, είναι ότι δεν υπάρχει για το πρόβλημά του διαθέσιμο ραντεβού στις δομές της ΠΦΥ για τους επόμενους μήνες. Η επιβάρυνση στην καθυστέρηση της επείγουσας νοσοκομειακής περίθαλψης και η οικονομική επιβάρυνση των νοσοκομείων από τη μετάβαση στα εφημερεύοντα ΤΕΠ χιλιάδων περιστατικών την ημέρα που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν πρωτοβάθμια, πρέπει να σταματήσει εδώ και τώρα. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με τον εξειδικευμένο γιατρό της γειτονιάς κεντρικό μοχλό τους συστήματος.

Ένα παράδειγμα: Αν αξιοποιηθεί ο γιατρος της γειτονιάς, τότε ο ασθενής με το κομμένο δάκτυλο, δε θα περιμένει δίπλα στον πολυτραυματία και στο έμφραγμα στα ράντζα της εφημερίας. Θα αντιμετωπίζεται σε πρωτοβάθμιες δομές από κατάλληλα εξειδικευμένους γιατρούς (π.χ. χειρουργούς, αγγειοχειρουργούς, νευροχειρουργούς που έχουν τη γνώση και τη δυνατότητα να διεξάγουν μια μικροεπέμβαση σε πρωτοβάθμιο επίπεδο με την ευθύνη που αναλογεί στην εξειδίκευσή τους). Αυτή η εξειδικευμένη υποστήριξη σε πρωτοβάθμιο επίπεδο είναι πολύ σημαντικός πυλώνας της μεταρρύθμισης που πρέπει να υπάρξει στο Σύστημα Υγείας της Ελλάδας, διοτι θα εξοικονομήσει πολύτιμο χρόνο στην ιατρική καθοδήγηση και πολύτιμο χρήμα στην ελληνική πολιτεία, χωρίς να μειώσει το επίπεδο της εξειδικευμένης παρεχόμενης υπηρεσίας από τον κατάλληλο υπερεξειδικευμένο γιατρό. Σε αυτή την κατηγορίας υπάρχουν πολλές ιατρικές ειδικότητες που έχουν έναν δευτεροβάθμιο ρόλο αλλά και έναν πολύτιμο πρωτοβάθμιο, που αν αξιοποιηθεί, θα διασφαλίσει μια ιατρική φροντίδα υψηλού επίπεδου και χαμηλού κόστους στον πληθυσμό.

Η προσφυγή σε ειδικό γιατρό πρέπει να είναι ελεύθερη και να μην απαιτείται παραπεμπτικό από τον οικογενειακό γιατρό.

Ο θεράπων γιατρός πρέπει να παραμένει ο επιστημονικά υπεύθυνος για τη θεραπεία του ασθενή και την παρακολούθησή του, από την διάγνωση, τη συνταγογράφηση ως την πορεία της νόσου και την ίαση ή τη διατήρηση της ύφεσης.

Μόνο με τη δυνατή παρουσία του εξειδικευμένου θεράποντα γιατρού στην ΠΦΥ, θα διατηρήσουμε τους ασθενείς μας σταθερούς και να ελαχιστοποιήσουμε τις ανάγκες δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας νοσηλείας που συνήθως προκύπτουν από την παραμέληση του περιστατικού, την υποθεραπεία ή τις επιπλοκές της νόσου με άλλες καταστάσεις. Όταν ο χρόνιος άρρωστος δεν εχει έγκαιρη πρόσβαση στον εξειδικευμένο θεράποντα γιατρό του, δεν έχει έγκαιρη πρόσβαση στη θεραπεία του. Έτσι, η άμεση πρωτοβάθμια πρόσβαση στον εξειδικευμένο γιατρό είναι υψίστης σημασίας στους χρόνιους πάσχοντες, γιατί η λάθος διαχείριση του περιστατικού και η καθυστέρηση των αλλεπάλληλων παραπομπών, μπορεί να κοστίσει, όχι μόνο σε αύξηση της νοσοκομειακής δαπάνης, αλλά και στην ίδια τη ζωή του αρρώστου.

Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλίσουμε αφενός ότι κανείς ασθενής δεν θα είναι αποκλεισμένος από απαραίτητες υπηρεσίες υγείας, αφετέρου ότι ο γιατρός παραμένει ο επιστημονικά υπεύθυνος για τη θεραπεία του ασθενή

Είναι προφανές ότι το παρωχημένο σύστημα του gate-keeping που εφαρμόστηκε στο παρελθόν σε άλλες χώρες, εγκαταλείπεται σταδιακά, γιατί καθυστερεί τον άρρωστο και αυξάνει το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης όταν ο ασθενής ταλαιπωρείται από τον έναν γιατρό στον άλλον χωρίς αποτέλεσμα…

Σε κάθε περίπτωση, η συγκράτηση των πολιτών εκτός νοσοκομείου πρέπει να αποτελέσει στόχευση κάθε πολιτικής υγείας που θα ακολουθηθεί και αυτή μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ενδυνάμωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.

Είναι σίγουρο ότι η Ελλάδα, αν αποκτήσει ένα σύστημα διασφάλισης των δομών και των ελέγχων με τους απαραίτητους ελεγκτικούς μηχανισμούς σε κάθε επίπεδο περίθαλψης, μπορεί να αποτελέσει μια πρότυπη χώρα στην υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο, γιατί έχουμε εξαιρετικό ιατρικό δυναμικό, υψηλά εξειδικευμένο. Αν λοιπόν είχαμε, θα ήμασταν πρώτοι σε όλο τον κόσμο