ΠΑΣΙΔΙΚ - Παρατηρήσεις και προτάσεις για την ανακοστολόγηση διαγνωστικών εξετάσεων

Αθήνα, 23/04/2015

Αρ. Πρωτ. : 34

Προς

Πρόεδρο Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κ. Δημ. Κοντό

Κοινοποίηση

Υπουργό Υγείας, κ. Παν. Κουρουμπλή

Αν. Υπουργό Υγείας, κ. Αν. Ξανθό

Πρόεδρο Π.Ι.Σ., κ. Μ. Βλασταράκο

Δ/ντη Στρατηγικού Σχεδιασμού, Ε.Ο.Π.Υ.Υ. κ. Φ. Ρηγάτο

Παρατηρήσεις και προτάσεις για την ανακοστολόγηση διαγνωστικών εξετάσεων

Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε, 

Αναφορικά με την πρόταση ανακοστολόγησης διαγνωστικών εξετάσεων που αποστείλατε στον Π.Ι.Σ. στις 07/04/2015 με αρ. πρωτ. οικ.13120, με κοινοποίηση και στον Σύνδεσμο μας, στοχεύοντας (κατά δήλωσή σας) στον εξορθολογισμό των τιμών, στον έλεγχο της δαπάνης των διαγνωστικών εξετάσεων και στην εξοικονόμηση πόρων για τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., ζητώντας ταυτόχρονα τις παρατηρήσεις και προτάσεις μας. Σε απάντηση αυτού του αιτήματός σας, σας αποστέλλουμε αυτήν την επιστολή στην οποία κάνουμε κάποιες επισημάνσεις (παρατηρήσεις) και διατυπώνουμε τις θέσεις μας..

Δεν μπορούμε παρά να επισημάνουμε ότι η πρόταση σας δεν αφορά ανακοστολόγηση στις τιμές των διαγνωστικών εξετάσεων (που δεν έχουν αναπροσαρμοστεί από το 1991) αλλά υποκοστολόγηση στις τιμές όλων ανεξαιρέτως των εργαστηριακών εξετάσεων βιολογικών υλικών, μολονότι γνωρίζετε ότι κάποιες εξ αυτών αποζημιώνονται κάτω και από το κόστος τους, όπως έχει αναγνωρίσει και το ΣτΕ.

Η δεύτερη επισήμανση αφορά την λανθασμένη σύγκριση που κάνετε με εργαστήρια που επεξεργάζονται δείγματα για λογαριασμό τρίτων, όπου αυτονόητα το κόστος διενέργειας των εξετάσεων είναι μικρότερο, αφενός μεν λόγω του μεγάλου όγκου των δειγμάτων που επεξεργάζονται και αφετέρου λόγω της απουσίας του κόστους που απαιτείται σε υλικά, προσωπικό και λειτουργικά έξοδα του μεμονωμένου εργαστηρίου κατά την διάρκεια της προσέλευσης του εξεταζόμενου για αιμοληψία και την παραλαβή των απαντήσεων του (διαχείριση εξεταζομένων).

Η τρίτη επισήμανση εστιάζεται στην συγκριτική μελέτη που κάνετε όσον αφορά τη δαπάνη που απαιτείται για την πραγματοποίηση ενός μεγάλου αριθμού εξετάσεων που διενεργούνται σε μία μεγάλη Νομαρχιακή Μονάδα Υγείας, με την αποζημίωση που καταβάλει ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. (όταν και εάν την καταβάλλει) σε συμβεβλημένο ιδιώτη πάροχο. Και σε αυτήν την περίπτωση ο υπολογισμός σας είναι λανθασμένος, γιατί πέραν της οικονομίας κλίμακος που δημιουργείται από τον μεγάλο όγκο των δειγμάτων που εκτελούνται στην Ν.Μ.Υ., δεν υπολογίζονται οι αμοιβές ιατρών, κόστος λειτουργίας λογιστηρίου, κόστος καθαρισμού χώρων, ενοίκιο κτηρίου, αποσβέσεις τεχνολογικού εξοπλισμού, κόστος συντήρησης τεχνολογικού εξοπλισμού, κόστος συντήρησης μηχανογράφησης, κόστος διαχείρισης μολυσματικών αποβλήτων, κόστος πιστοποιητικού ποιότητας (ISO) και εξωτερικού ποιοτικού ελέγχου, κόστος ενδεχόμενων βλαβών τεχνολογικού εξοπλισμού, Φ.Π.Α. σε αγορά προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς και οι φορολογικές επιβαρύνσεις.

Επιπλέον, ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. για όσες εξετάσεις ασφαλισμένων του εκτελούνται στις δημόσιες δομές (εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείων ή εργαστηριακά τμήματα Π.Ε.Δ.Υ., εφόσον αυτά λειτουργούν), αποζημιώνει με το 100% της τιμής του κρατικού τιμολογίου και όχι με το 85% των μειωμένων ασφαλιστικών τιμών που καταβάλει στους ιδιώτες παρόχους και αυτές «κουρεμένες» κατά 50%, μετά την επιβολή των αντισυνταγματικών και ληστρικών μέτρων της αυτόματης επιστροφής δαπανών (claw back) και της αναγκαστικής έκπτωσης (rebate).

Η τελευταία επισήμανση αφορά την σύγκριση των τιμών των κυριότερων διαγνωστικών εξετάσεων που αφορούν βιολογικά υλικά ή εξετάσεις αξονικής και μαγνητικής τομογραφίας, όπως ισχύουν σήμερα στη χώρα μας, με τις τιμές που ισχύουν για τις ίδιες εξετάσεις στη Γερμανία και στη Σουηδία. Και στην περίπτωση αυτή το συμπέρασμα που εξάγεται για το κόστος των εργαστηριακών εξετάσεων βιολογικών υλικών είναι εσφαλμένο, διότι και εδώ ισχύουν οι προηγούμενες επισημάνσεις μας για τον όγκο των διενεργούμενων εξετάσεων, αλλά κυρίως διότι οι τιμές αντιδραστηρίων και τεχνολογικού εξοπλισμού είναι 2 με 3 φορές χαμηλότερες από ότι κοστίζουν στην χώρα μας. Από την άλλη μεριά δεν γίνεται καμία ειδική αναφορά για την τιμή αποζημίωσης των απεικονιστικών εξετάσεων στις δύο αυτές χώρες, που είναι 2 με 3 φορές πάνω από την τιμή που αποζημιώνει ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. τους συμβεβλημένους παρόχους, παρά μόνο μία μικρή υποσημείωση που εξαντλείται σε μιάμιση σειρά στο κείμενο των συμπερασμάτων, μολονότι και σε αυτήν την περίπτωση το κόστος απόκτησης αυτών των μηχανημάτων υψηλής τεχνολογίας είναι πολύ μικρότερο στην Γερμανία, αφού είναι η χώρα παραγωγής αυτών των μηχανημάτων.

Αντί λοιπόν η Διοίκηση του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και οι υπεύθυνοι της Γενικής Δ/νσης Οργάνωσης και Σχεδιασμού Αγοράς Υπηρεσιών Υγείας του Οργανισμού να προσπαθούν να κάνουν και πάλι οριζόντιες περικοπές και να καταφεύγουν στην επιβολή των άδικων, αντισυνταγματικών και ληστρικών μέτρων του claw back και του rebate, μέσα στην αγωνία τους να παραμείνουν εντός των ορίων ενός άκρως ελλειμματικού προϋπολογισμού που έχουν ορίσει για τις πραγματικές ανάγκες σε διαγνωστικές εξετάσεις των ασφαλισμένων του Οργανισμού, θα πρέπει επιτέλους κάποια στιγμή να περάσουν από τα λόγια στις πράξεις και να εφαρμόσουν όλα όσα εδώ και πολλά χρόνια τους προτείνουμε συνεχώς και σε κάθε ευκαιρία και τα οποία είτε για λόγους ανικανότητάς είτε για λόγους σκοπιμότητάς, δεν υλοποιούνται.

Επαναλαμβάνουμε για μία ακόμα φορά τα μέτρα τα οποία πρέπει να εφαρμόσετε για να πετύχετε τον εξορθολογισμό των δαπανών για διαγνωστικές εξετάσεις, να περιορίσετε σε μεγάλο βαθμό τη σπατάλη, να εξαλείψετε την προκλητή ζήτηση και να πατάξετε τα φαινόμενα διαφθοράς..

Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να γίνει άμεσα μία αναμόρφωση του καταλόγου των διαγνωστικών εξετάσεων, γατί περιλαμβάνει αρκετές εξετάσεις οι οποίες σήμερα δεν εκτελούνται λόγω παρωχημένης τεχνολογίας, ενώ άλλες μνημονεύονται 2 και 3 φορές με διαφορετικές ονομασίες και όσες παραμείνουν να ανακοστολογηθούν με επιστημονικό και έγκυρο τρόπο, με τη συνδρομή του Κ.Ε.Σ.Υ. και των ιατρικών επιστημονικών εταιρειών, λαμβάνοντας υπόψη την Ελληνική πραγματικότητα και όλες τις οικονομικές παραμέτρους που ισχύουν στην χώρα μας. Θυμίζουμε ότι μία τέτοια εργασία έχει ήδη εκπονηθεί πριν 5 περίπου χρόνια από τους καθηγητές Κυριόπουλο-Σουλιώτη-Αθανασάκη και υπάρχει καταγεγραμμένη για άμεση χρήση. Η επικαιροποίησή της είναι εξαιρετικά απλή και γλιτώνει τα στελέχη σας από την βάσανο των ταξιδίων στο εξωτερικό σε αναζήτηση μεθόδων κοστολόγησης εξετάσεων.

-> Άμεση εφαρμογή των διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων για τον περιορισμό των διαγνωστικών εξετάσεων στις πραγματικές ανάγκες των ασφαλισμένων. Παρότι όλοι ευαγγελίζονται την αναγκαιότητά της εν τούτοις εδώ και 15 χρόνια δεν υλοποιείται.. Είναι απορίας άξιον ότι ακόμα και σήμερα, 8 μήνες μετά την Υπουργική Απόφαση για την εφαρμογή των συνταγογραφικών οδηγιών και τον αριθμητικό περιορισμό συνταγογράφησης διαγνωστικών εξετάσεων ανά ιατρική ειδικότητα, το τελευταίο αυτό μέτρο ακόμα δεν έχει εφαρμοστεί από το ηλεκτρονικό σύστημα της Η.ΔΙ.ΚΑ., μέτρο το οποίο από μόνο του μπορεί να περιορίσει σε σημαντικό βαθμό τις αδικαιολόγητες διαγνωστικές εξετάσεις. Πλήρης ηλεκτρονική μηχανογράφηση όλου του συστήματος παραγωγής και εκτέλεσης διαγνωστικών εξετάσεων και διασύνδεση του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. με όλους τους συνεργαζόμενους με αυτόν παρόχους, απευθείας (online) και σε πραγματικό χρόνο (real time).Δημιουργία ισχυρού ελεγκτικού μηχανισμούστελεχωμένου από αδιάφθορο και αδιάβλητο προσωπικό, για την συνεχή και αδιάλειπτη καταγραφή όλων των δεδομένων, από τη στιγμή της παραγωγής του παραπεμπτικού, την διενέργεια των διαγνωστικών εξετάσεων και την ανάγκη θεραπευτικής αγωγής προς τον ασφαλισμένο, με μηδενική ανοχή σε φαινόμενα διαφθοράς και με αυστηρές ποινές στους παραβάτες.

Με την εφαρμογή των ανωτέρω προτάσεων, η δαπάνη των αναγκαίων διαγνωστικών εξετάσεων προς τους ασφαλισμένους του Οργανισμού, πιστεύουμε ότι θα κρατηθεί εντός των ορίων ακόμη και αυτού του ελλειμματικού προϋπολογισμού, ενώ με την εφαρμογή ενός μηνιαίου οικονομικού ορίου (plafond) σε κεντρικό επίπεδο, η ακριβής εκτέλεση του προϋπολογισμού του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ακόμη και στην περίπτωση διενέργειας περισσότερων αναγκαίων διαγνωστικών εξετάσεων θα είναι διασφαλισμένη, αφού εάν η πραγματική ζήτηση διαγνωστικών εξετάσεων ξεπεράσει τον προϋπολογισμό, δεν θα αποζημιώνεται σε ιδιώτη πάροχο αλλά θα εκτελείται δωρεάν στις δημόσιες δομές. 

Ο Σύνδεσμός μας καλόπιστα θεωρεί ότι η υφιστάμενη κατάσταση (μέτρα rebate και claw back) προκαλούν έντονη στρέβλωση στην αγορά υπηρεσιών υγείας καθώς η τιμή με την οποία αγοράζει υπηρεσίες ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. δεν είναι ενιαία (εν τέλει) αλλά διαφέρει ανά πάροχο (και όχι ανά είδος υπηρεσίας). Επιπλέον, η επιβολή (όπως το 2013 και 2014) των μέτρων εκ των υστέρων στερεί κάθε δυνατότητα προγραμματισμού στους παρόχους. Αντίστοιχα το μέτρο του plafond βλάπτει τον ασφαλισμένο ενώ η άκριτη εφαρμογή του «νομιμοποίησε» όσους είχαν παρανομήσει.

Εν ολίγοις:

- Η πρότασή σας δεν βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα.

- Είναι άλλο ένα οριζόντιο μέτρο.

- Είναι αποσπασματικό μέτρο, το οποίο από μόνο του μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της δαπάνης του Οργανισμού, πλην όμως δεν επιλύει το βασικό πρόβλημα που υφίσταται σήμερα.

Προτείνουμε:

- Την εφαρμογή των μέτρων περιορισμού των δαπανών που αναλύσαμε ανωτέρω άμεσα.

- Την πραγματική ανακοστολόγηση των εξετάσεων έτσι ώστε η τιμή αποζημίωσης του συνόλου αυτών να εξορθολογιστεί, χωρίς όμως στρεβλώσεις, με διασφάλιση των κατάργησης των μέτρων του rebate και του claw back που οδηγούν σε διαφορετικές τιμές αποζημίωσης της ίδιας εξέτασης ανάλογα με τον πάροχο κάτι το οποίο είναι από ηθικής, λογικής και οικονομικής απόψεως ανεπίτρεπτο. 

Είμαστε διατεθειμένοι να συζητήσουμε μαζί σας συνολικές προτάσεις και λύσεις για τον εξορθολογισμό του συστήματος καθώς και να παράσχουμε τεχνική βοήθεια στην πραγματική ανακοστολόγηση των εξετάσεων.

Ο Πρόεδρος               Ο Γεν. Γραμματέας

Γεώργιος Βουγιούκας  Ιωάννης Καραμηνάς

Ιατρός Ακτινολόγος     Βιοχημικός