Υπό κατάρρευση ο ΕΦΚΑ πριν ακόμα ξεκινήσει - Στο 35% η εισπραξιμότητα

Του Προκόπη Χατζηνικολάου -

Liberal.gr

Το ταμείο είναι ήδη πολύ μείον. Το νέο σύστημα ασφαλιστικών εισφορών έχει δημιουργήσει ήδη μία τεράστια μαύρη τρύπα στα έσοδα του νέου ΕΦΚΑ και εφόσον αυτή η πορεία δεν ανατραπεί θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην καταβολή των συντάξεων τους επόμενους μήνες.

Σύμφωνα με πληροφορίες η εισπραξιμότητα έχει πέσει σημαντικά κάτω από το 50%. Μετά βίας φτάνει το 35%. Αυτό σημαίνει ότι ενώ η κυβέρνηση περίμενε πως με το νέο σύστημα θα εισπράττει 270 εκατ. ευρώ το μήνα από τις νέες εισφορές, στα ταμεία του ΕΦΚΑ έχουν μπει λιγότερα από 95 εκατ. ευρώ. Αν δεν βρεθεί τρόπος να βελτιωθούν οι εισπράξεις, οι ετήσιες απώλειες θα προσεγγίσουν τα 800 εκατ. ευρώ και εκεί πια θα μιλάμε όχι για εκτροχιασμό αλλά για κατάρρευση του συστήματος.

Και ενώ αυτά συμβαίνουν στις υπηρεσίες των δύο υπουργείων (Οικονομικών και Εργασίας) τα λογιστήρια συνεχίζουν να μην γνωρίζουν πως θα χειριστούν τα μπλοκάκια και τις υψηλές εισφορές που καλούνται να επωμιστούν, ενώ βρίσκονται σε αναμονή καθώς περιμένουν την έκδοση αρκετών ερμηνευτικών εγκυκλίων που θα οδηγήσουν σε μία καλύτερη εικόνα (ενδεχομένως) για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που ανακύπτουν.

Τα πολλά προβλήματα σε συνδυασμό με τα χαμηλά έσοδα ανάγκασαν τη διοίκηση του ΕΦΚΑ να παρατείνει τις προθεσμίες πληρωμής της πρώτης δόσης των εισφορών μέχρι τις 17 Μαρτίου.

Δεν αποκλείεται να δοθεί και άλλη παράταση και η πρώτη δόση να καταβληθεί μαζί με τη δεύτερη στα τέλη Μαρτίου. Το ζήτημα, όμως, αποδεικνύεται πως δεν είναι ο χρόνος αλλά η έλλειψη χρημάτων. Αν ένα μικρό έστω ποσοστό από το 20% των εργοδοτών και εργαζόμενων στους οποίους ζητείται να καταβάλουν πολλαπλάσιες εισφορές για να καλύψουν τις μειώσεις που επήλθαν στην μεγάλη πλειονότητα των ασφαλισμένων, δεν μπορέσουν να ανταποκριθούν ή το κάνουν με καθυστέρηση, το σύστημα θα υποστεί ασφυξία εκ των έσω.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες σηκώνουν τα χέρια ψηλά καθώς τα προβλήματα είναι δυσεπίλυτα και ενδεχομένως σε αρκετές περιπτώσεις να μην μπορέσουν να αντιμετωπιστούν.

Είναι χαρακτηριστικό πως ο ΕΦΚΑ ζητά από ορισμένους επαγγελματίες να πληρώσουν υψηλότερες εισφορές από αυτές που τους αναλογούν διότι δεν μπορούν να διαχωρίσουν τα εισοδήματα τους στις περιπτώσεις που αυτά προέρχονται από δύο διαφορετικούς κλάδους και πληρώνουν εισφορές σε δύο ταμεία. Αυτό συμβαίνει διότι στο βασικό έντυπο Ε1 είναι καταγεγραμμένο το σύνολο του εισοδήματος και δεν διαχωρίζεται ανά πηγή.

Αρμόδιοι παράγοντες εκτιμούν ότι οι εισφορές του δεύτερου εξαμήνου θα είναι χαμηλότερες καθώς αυτές θα υπολογιστούν όχι με τα εισοδήματα του 2015 αλλά με του 2016 τα οποία υπολογίζουν ότι θα είναι συρρικνωμένα. Η εκτίμηση αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες άρχισαν να προετοιμάζονται για το νέο σύστημα εισφορών που θα ακολουθούσε και πρόλαβαν να αποκρύψουν με διάφορους τρόπους εισοδήματα για να αποφύγουν τις υψηλές εισφορές. Το πρόβλημα είναι διπλό καθώς οι εισφορές που θα πληρώσουν θα είναι μικρότερες ενώ και τα έσοδα του προϋπολογισμού θα είναι περιορισμένα λόγω της αύξησης της φοροδιαφυγής.

Οι αποκλίσεις στα έσοδα του ταμείου οφείλονται στο ότι:

α) χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν κλείσει τα βιβλία τους, ενώ περισσότεροι από 100.000 δεν έχουν λάβει εκκαθαριστικό

β) το 80% των ελεύθερων επαγγελματιών πληρώνουν μικρότερες εισφορές σε σχέση με πέρυσι.

γ) το 15-20% των επαγγελματιών αδυνατεί να πληρώσει τα μεγάλα ποσά που τους αναλογούν και τα οποία είναι μέχρι και τρεισήμισι φορές υψηλότερα.

δ) στην αύξηση της εισφοροδιαφυγής και της φοροδιαφυγής

Το εντυπωσιακό είναι ότι οι εισφορές που πρέπει να καταβληθούν μέχρι τις 17 Μαρτίου θα είναι προσωρινές. Σε πρώτη φάση και μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2017, θα καταβληθούν εισφορές με βάση τα εισοδήματα του 2015. Στο δεύτερο εξάμηνο του 2017 θα καταβληθούν οι εισφορές με βάση το εισόδημα του 2016 με τους απαραίτητους συμψηφισμούς και με κάποιους να πληρώνουν περισσότερα και κάποιους λιγότερα.

Στα μέσα του 2018 και αφού θα έχουν εκκαθαρισθεί οι δηλώσεις για τα εισοδήματα του 2017, θα γίνει νέα εκκαθάριση καθώς οι εισφορές αφορούν το έτος 2017. Αφού γίνει λοιπόν η εκκαθάριση των δηλώσεων οι αρμόδιες αρχές θα υπολογίσουν στο εισόδημα του 2017 το ακριβές ποσό των εισφορών και εάν έχουν καταβληθεί λιγότερα θα αυξηθούν οι εισφορές του 2018, ενώ εάν έχουν καταβληθεί περισσότερα το ποσό δεν επιστρέφεται αλλά συμψηφίζεται με τις εισφορές του δεύτερου εξαμήνου του 2018.