Ο απόλυτος παραλογισμός στις εισφορές των επαγγελματιών

Του Δημήτρη Κατσαγάνη - Capital.gr

Έναν απίστευτο παραλογισμό αντιμετωπίζουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες με τον τρόπο υπολογισμού όχι μόνο των τρέχοντων ασφαλιστικών "χαρατσιών", αλλά και των παλιών οφειλών τους, μαζί και των συντάξεών τους.

Έτσι, την ίδια ώρα που οι επαγγελματίες τρέχουν και δεν... φτάνουν για να προλάβουν τις απανωτές μηνιαίες προθεσμίες των νέων και αναδρομικών "χαρατσιών", πρέπει να "τρίψουν" τα μάτια τους για να καταλάβουν πώς προκύπτουν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές τους στον τέως ΟΑΕΕ τις οποίες πρέπει να εξοφλήσουν πριν βγουν στη σύνταξη, αλλά και πώς θα προκύψουν οι συντάξεις τους.

Κι αυτό, γιατί ο νόμος Κατρούγκαλου επέβαλε τρεις διαφορετικούς τρόπους υπολογισμού των κρατήσεων των επαγγελματιών. Οι τρέχουσες εισφορές υπολογίζονται με βάση το περσινό δηλωτέο εισόδημα. Αντίθετα, οι συντάξιμες αποδοχές τους προκύπτουν από ένα "πλασματικό" εισόδημα. Παράλληλα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές τους παραμένουν υπολογισμένες με βάση το προϊσχύον σύστημα των ασφαλιστικών κατηγοριών (ή "κλάσεων") – και όχι το εισόδημά τους (πραγματικό ή πλασματικό).

Πιο αναλυτικά, ιδού το αλαλούμ των εισφορών των επαγγελματιών:

- Υπολογισμός τρεχουσών εισφορών με βάση το περσινό εισόδημα

Οι τρέχουσες εισφορές υπέρ της κύριας ασφάλισης για το 2018 υπολογίζονται με βάση το ακαθάριστο εισόδημα του 2016 με έκπτωση 15%.

Ως ακαθάριστο εισόδημα θεωρείται το άθροισμα του καθαρού δηλωτέου εισοδήματος του 2016 και των εισφορών με βάση το καθαρό δηλωτέο εισόδημα του 2016.

Παράδειγμα

Έστω ένας επαγγελματίας ασφαλισμένος του τέως ΟΑΕΕ δήλωσε για το 2016 καθαρό εισόδημα 30.000 ευρώ. Με βάση αυτό, έπρεπε να καταβάλει το 2017 εισφορές υπέρ της κύριας ασφάλισης 6.000 ευρώ. Συνεπώς, το ακαθάριστο εισόδημα του 2016 ανήλθε σε 36.000 ευρώ. Για φέτος ισχύει έκπτωση 15%. Έτσι, η βάση υπολογισμού ανέρχεται σε 30.600 ευρώ. Άρα, οι εισφορές που πρέπει να καταβάλει φέτος ο εν λόγω επαγγελματίας σε ετήσια βάση ανέρχονται σε 6.120 ευρώ.

- Υπολογισμός συντάξεων με βάση εισφορές υπολογισμένες επί ενός πλασματικού εισοδήματος

Ενώ οι τρέχουσες εισφορές των επαγγελματιών υπολογίζονται από 1/1/2017 με βάση το περσινό δηλωτέο εισόδημα, η σύνταξή τους στο κομμάτι το οποίο θα προκύψει από τις εισφορές που έχουν καταβάλει έως 31/12/2016 θα προκύψει από ένα πρωτότυπο σύστημα που συνδυάζει το σύστημα των ασφαλιστικών κατηγοριών που ίσχυε έως 31/12/2016 με το σύστημα των εισφορών επί του εισοδήματος που ισχύει από 1/1/2017.

Συγκεκριμένα, οι προ του 2017 αποδοχές με βάση τις οποίες θα υπολογιστούν οι συντάξεις των επαγγελματιών προκύπτουν από τον πολλαπλασιασμό των ποσών που κατέβαλαν ανάλογα με την ασφαλιστική κατηγορία στην οποία άνηκαν με τον αριθμό 5.

Παράδειγμα

Έστω ότι ένας επαγγελματίας ασφαλισμένος στον τέως ΟΑΕΕ υπάγονταν το 2016 στην 5η ασφαλιστική κατηγορία (ή "κλάση") και κατέβαλε σε ετήσια βάση το ποσό των 3.348 ευρώ για εισφορές κύριας ασφάλισης.

Για να βρεθούν οι συντάξιμες αποδοχές του επαγγελματία αυτού για το 2016, θα πρέπει να υπολογιστεί το ποσό στο οποίο τα 3.348 ευρώ αποτελούν το 20% (ή 1/5) του. Το ποσό αυτό είναι τα 16.470 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στο 5πλάσιο των 3.348 ευρώ. Αυτό το λογιστικό τρικ "δείχνει" πως ο συγκεκριμένος επαγγελματίας είχε δηλώσει εισόδημα 16.470 ευρώ. Ωστόσο, το εισόδημα αυτό είναι πλασματικό.

- Υπολογισμός των ληξιπροθέσμων οφειλών με βάση ασφαλιστικές κατηγορίες και όχι το εισόδημα

Ενώ ο ΕΦΚΑ (στον οποίο έχει ενταχθεί ο ΟΑΕΕ από 1/1/2017) υπολογίζει τις τρέχουσες εισφορές αλλά και τις συντάξιμες αποδοχές με βάση τα εισοδήματα των επαγγελματιών (πραγματικά και πλασματικά αντίστοιχα), εξακολουθεί να "μετρά" τα προ του 2016 χρέη τους όπως αυτά προέκυψαν από το σύστημα των ασφαλιστικών κατηγοριών.

Μάλιστα, αν ένας επαγγελματίας θεμελιώνει φέτος συνταξιοδοτικό δικαίωμα και έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον τέως ΟΑΕΕ, οι οποίες προ του 2016 έχουν προκύψει με βάση το σύστημα των κατηγοριών, θα πρέπει να τις εξοφλήσει εφάπαξ ή τμηματικά (αν βρίσκονται κάτω από τα 20.000 ευρώ), προκειμένου να "βγει" στη σύνταξη.

Παράδειγμα

Έστω ότι ελεύθερος επαγγελματίας ασφαλισμένος στον τέως ΟΑΕΕ θεμελίωσε 1/2/2018 συνταξιοδοτικό δικαίωμα με 40 χρόνια ασφάλισης.

Ωστόσο, έχει ληξιπρόθεσμες κύριες οφειλές ύψους 13.763 ευρώ, καθώς δεν κατέβαλε τις εισφορές που του αναλογούσαν βάσει του συστήματος των ασφαλιστικών κατηγοριών την περίοδο 2014-2016 και παράλληλα δεν κατέβαλε τις κρατήσεις του το 2017 με βάση το σύστημα υπολογισμού βάσει του εισοδήματος του 2016.

Για να αιτηθεί συνταξιοδότησης, ο συγκεκριμένος επαγγελματίας θα πρέπει να εξοφλήσει εφάπαξ ή τμηματικά (σε έως 40 δόσεις μέσω παρακρατήσεων στη σύνταξή του) την οφειλή του αυτή μαζί με τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις του.