«Τρέχει» η αγορά φαρμάκου παρά τις μειώσεις τιμών

Από Γιώργος Σακκάς - Healthmag.gr

Με ρυθμό ανόδου της τάξης τους 3% κινείται η αγορά φαρμάκου από πλευράς όγκου στα ιδιωτικά φαρμακεία το 2019, σύμφωνα με πληροφορίες που αφορούν στο 12μηνο Οκτώβριος 2018-Σεπτέμβριος 2019. Την ίδια ώρα η συγκεκριμένη αγορά σημειώνει άνοδο σε αξία της τάξης του 4,5%. Όπως προκύπτει επίσης από έναν πρώτο απολογισμό δεδομένων που στηρίζονται σε μετρήσεις της IQVIA, το μερίδιο των γενοσήμων, παρουσιάζεται βελτιωμένο. Ειδικότερα τα γενόσημα φαίνεται από πλευράς όγκου πλέον να κατέχουν το 30% της αγοράς από 28% πέρυσι και από πλευράς τζίρου 19% από 18%.

Ειδικότερα, ο όγκος των διακινούμενων φαρμακευτικών σκευασμάτων, για το εξεταζόμενο 12μηνο προσέγγισε τα 398 εκατομμύρια τεμάχια από 387 εκατομμύρια τεμάχια το αντίστοιχο 12μηνο που είχε προηγηθεί. Την ίδια στιγμή, από πλευράς αξίας (δηλαδή στοιχεία πωλήσεων στα φαρμακεία σε τιμές χονδρικής) η αγορά σημείωσε άνοδο φτάνοντας κοντά στα 2,82 δισ. ευρώ έναντι 2,68 δισ. ευρώ. Η άνοδος στον όγκο με την ταυτόχρονη μικρότερη άνοδο της αξίας αποδίδεται κυρίως στην μείωση των τιμών των φτηνών φαρμάκων και δη των γενοσήμων.

Το μερίδιο των γενοσήμων

Στη συνολική αγορά το μερίδιο των γενοσήμων για το διάσημα Οκτώβριος 2018-Σεπτέμβριο 2019 όπως επισημάναμε δείχνει να διαμορφώνεται περίπου στο 30% όσον αφορά τον όγκο και στο 19% περίπου όσον αφορά την αξία. Μάλιστα, η συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων καθ’ όλη τη διάρκεια του 12μηνου φαίνεται να κινήθηκε αυξητικά κατά περίπου 9% όσον αφορά στον όγκο, και γι’ αυτό και η συνολική αγορά φαρμάκου σημείωσε άνοδο σε τεμάχια, αφού ο όγκος των πρωτότυπων παρέμεινε σταθερός.

Θα επαναλάβουμε λοιπόν για μια ακόμη φορά το παράδοξο τα γενόσημα να αυξάνουν το μερίδιό τους χωρίς όμως αυτό να μεταφράζεται στη μείωση της αξίας της αγοράς καθώς οι πολυεθνικές εταιρείες των πρωτότυπων φαρμάκων δεν φαίνεται να χάνουν παρά ελάχιστα. Οι τελευταίες βέβαια με νέα φάρμακα καταφέρνουν να παραμένουν στην κορυφή και να μη χάνουν σε τζίρο. Ένα τζίρο βέβαια ονομαστικό, αφού στα ταμεία τους θα μπει ό,τι μείνει από την αφαίρεση του clawback.

Σημειώνεται ακόμη, ότι τα γενόσημα, είναι τα φάρμακα εκείνα τα οποία μάλιστα με τα δελτία τιμών της προηγούμενης διετίας παρουσίασαν και τις μεγαλύτερες μειώσεις τιμών, ενώ επέρχονται και νέες με βάση και το δελτίο που αναμένεται μέχρι το τέλος του έτους. Κι αυτό γιατί οι τιμές τους θα επηρεάζονται έμμεσα από τις εθελούσιες μειώσεις τιμών των πρωτοτύπων φαρμάκων αναφοράς.

Υπενθυμίζεται ότι με βάση το άρθρο 19 του τελευταίου νόμου του Υπουργείου Υγείας προβλέπεται ότι: « Οι κάτοχοι αδειών κυκλοφορίας φαρμακευτικών προϊόντων δύνανται να προσφέρουν, τιμές χαμηλότερες των ορισθεισών στο Δελτίο Τιμών είτε κατά τη διαδικασία της γενικής ανατιμολόγησης είτε άπαξ ετησίως. Στην πρώτη περίπτωση νέα χαμηλότερη τιμή ενσωματώνεται στο Δελτίο Τιμών Ανατιμολόγησης, ενώ στη δεύτερη, σε συμπληρωματικό δελτίο τιμών που εκδίδεται μετά την υποβολή του σχετικού αιτήματος. Οι κάτοχοι αδειών κυκλοφορίας φαρμάκων αναφοράς δύνανται να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές με όριο την τιμή των αντίστοιχων γενόσημων φαρμάκων της ίδιας δραστικής ουσίας.

Οι εταιρείες

Όπως φαίνεται από τα στοιχεία, οι μεγάλες πολυεθνικές δυνάμεις εξακολουθούν να κυριαρχούν στην αγορά των πρωτότυπων φαρμάκων, όπως είναι λογικό, είτε προστατεύεται η πατέντα τους είτε όχι. Συνολικά στο εξεταζόμενο δωδεκάμηνο φαίνεται να διακινήθηκαν περίπου 305 εκατ. συσκευασίες πρωτότυπων φαρμάκων, αυξημένες κατά περίπου 1%, συνολικής αξίας σε τιμές χονδρικής 2,3 εκατ. ευρώ ήτοι στα ίδια περίπου επίπεδα με το προηγηθέν αντίστοιχο 12μηνο.

Στο σύνολο λοιπόν της αγοράς πρωτότυπων φαρμάκων όσον αφορά στον όγκο, στην πρώτη πεντάδα των ισχυρών παραμένουν οι πολυεθνικές Pfizer, Sanofi, GSK και Novartis αλλά και η ιδιαίτερα επιτυχημένη ελληνική βιομηχανία Unipharma (τρίτη θέση), κατέχοντας μερίδιο της τάξης του 36% στην αγορά των πρωτότυπων σκευασμάτων. Από πλευράς αξίας η εικόνα είναι διαφορετική καθώς τη θέση της Unipharma παίρνει η άλλη μεγάλη ελληνική εταιρεία Βιανέξ και συνολικά οι πέντε αυτές εταιρείες έχουν μερίδιο περίπου 37%. Να επισημάνουμε βέβαια ότι η Βιανέξ βρίσκεται στην πεντάδα καθώς διανέμει δημοφιλή σκευάσματα της MSD αποσπώντας έτσι μερίδιο.

Την πρώτη δεκάδα, από πλευράς τζίρου, συμπληρώνουν οι προαναφερθείσες συν τις MSD, Astrazeneca, Pharmaserve Lilly, Bayer και Boehringer.

Οι ελληνικές βιομηχανίες

Την ίδια στιγμή, αξιόλογη είναι η πορεία των μεγαλύτερων ελληνικών βιομηχανιών που παράγουν γενόσημα άλλα και πρωτότυπα σκευάσματα. Είδαμε ότι μεταξύ των πρώτων 10 εταιρειών που διακινούν πρωτότυπα σκευάσματα είναι η εταιρεία Βιανεξ και η Unipharma, ενώ μεταξύ των 20 πρώτων στην κατηγορία είναι και η ΕΛΠΕΝ αλλά και η Bennett.

Από κει και πέρα στην κατηγορία των γενοσήμων πέρυσι διακινήθηκαν περίπου 92 εκατ. συσκευασίες σημειώνοντας σημαντική άνοδο της τάξης του 9%, αξίας 536 εκατ. ευρώ. Η αξία είναι αυξημένη κατά 10% σε σχέση με το προηγούμενο δωδεκάμηνο. Στις πρώτες θέσεις βρίσκονται οι Elpen, Bennett, Innovis, Sandoz και Rafarm με μερίδιο στην αγορά γενοσήμων από πλευράς όγκου 42% και τζίρου στο περίπου 35%.