Καθηγητής Χατζηχριστοδούλου: «Δεν κάνουμε κανένα πείραμα στα σχολεία» – Όλο το σκεπτικό της κρίσιμης απόφασης

Γιάννα Σουλάκη - IATROPEDIA

Η απόφαση για την επαναφορά των μαθητών στις σχολικές αίθουσες ελήφθη μέσα από σοβαρό προβληματισμό και επιστημονικό διάλογο που αναπτύχθηκε σε συνεχείς συνεδριάσεις των μελών της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας. Δείτε ποιο είναι το σκεπτικό της απόφασης για τα σχολεία, όπως μας το εξηγεί ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Θεσσαλίας και μέλος της Επιτροπής, Χρήστος Χατζηχρηστοδούλου.

Προβληματισμός εξακολουθεί να υπάρχει στην κοινωνία για την επαναλειτουργία όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης. Πολλοί πολίτες και ιδιαίτερα γονείς, δεν έχουν κατανοήσει ακόμη τους λόγους που ώθησαν τους επιστήμονες να λάβουν θετική απόφαση για την επιστροφή στα σχολεία, παρά το γεγονός ότι τις προηγούμενες ημέρες ορισμένοι από τους ειδικούς, είχαν εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις γι' αυτό το εγχείρημα.

Το iatropedia.gr απευθύνθηκε στον καθηγητή Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Χρήστο Χατζηχριστοδούλου, μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, ο οποίος έχει συμμετάσχει σε όλες τις κρίσιμες συνεδριάσεις που προηγήθηκαν και οδήγησαν τελικά στην χθεσινή κρίσιμη απόφαση.

Δείτε σε ποιο σκεπτικό στηρίχθηκε η απόφαση των λοιμωξιολόγων και επιδημιολόγων και γιατί τα σχολεία πρέπει να ανοίξουν το επόμενο διάστημα, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Χρήστος Χατζηχριστοδούλου: "Γιατί είπαμε ΝΑΙ στο άνοιγμα των σχολείων"

-Κύριε καθηγητά, βλέπουμε τα σχολεία σχεδόν σε όλο τον κόσμο να ανοίγουν και η απορία είναι η εξής: οι λόγοι που οδήγησαν στο κλείσιμό τους, έχουν εκλείψει;

Βεβαίως! Θα σας πω... Έχουμε μπει πλέον σε μία ύφεση της επιδημίας, τα κρούσματα είναι πολύ χαμηλά, σε έναν συντελεστή μεταδοτικότητας που είναι πολύ χαμηλός και μπορούμε πια να πάρουμε μέτρα πίσω. Δεν είναι το μόνο μέτρο που θα πάρουμε πίσω. Όπως έκανε και η Γουχάν και όλες οι χώρες το κάνουν αυτό. Όλες οι χώρες που πέρασαν το πρώτο επιδημικό κύμα. Γιατί θα έχουμε κι άλλο. Δεν είναι μόνο τα σχολεία, είναι τα μικρά μαγαζιά, είναι τα εστιατόρια, είναι πολλά μέτρα που πάρθηκαν, είναι η σταδιακή απαγόρευση της κυκλοφορίας. Όλα τα μέτρα σταδιακά και ελεγχόμενα, όλα πρέπει να τα πάρουμε πίσω. Και βάζουμε τους όρους και είπαμε: δύο εβδομάδες από κάθε μέτρο, για να ελέγχουμε το αποτέλεσμά του. Κι αν δούμε ότι δεν πάμε καλά, θα παίρνουμε πίσω μέτρα. Όχι τόσο πολύ οριζόντια, αλλά πιο εστιασμένα, πιο στοχευμένα και ίσως ανά περιοχή. Όπου υπάρχει το πρόβλημα, δηλαδή. Από δω και πέρα πρέπει να λειτουργήσουμε λίγο διαφορετικά, δεν είναι μόνο τα σχολεία. Γιατί επικεντρώνεται ο κόσμος τόσο πολύ στα σχολεία;

-Να σας πω γιατί. Το κλείσιμο των σχολείων τον Μάρτιο συνοδεύτηκε με πολύ ανησυχητικές ανακοινώσεις από την πλευρά των επιστημόνων. Ακούγαμε τότε, ότι επιβάλλεται το κλείσιμό τους γιατί τα παιδιά είναι υψηλής μεταδοτικότητας, είναι ασυμπτωματικά, ενδεχομένως να μολύνουν αθόρυβα τις ευπαθείς ομάδες και τους ηλικιωμένους συγγενείς τους, ότι είναι πιο απρόσεκτα ως προς τα μέτρα υγιεινής. Τι έγινε με όλους αυτούς τους φόβους; Έχει δοθεί η εντύπωση στην κοινωνία, ότι περισσότερα έχουμε να χάσουμε, παρά να κερδίσουμε με την επιστροφή των μαθητών στα θρανία, για λίγες ημέρες.

Κοιτάξτε, τις ευπαθείς ομάδες πρέπει να συνεχίσουμε να τις προστατεύουμε. Κάθε μέρα το λέμε και στην Επιτροπή, ότι δεν πρέπει να σταματήσουμε να προστατεύουμε τις ευπαθείς ομάδες. Τα παιδιά δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με ευπαθείς ομάδες, όπως και τώρα δεν έρχονταν. Κοιτάξτε όμως, να δείτε. Μπαίνουμε σε μια περίοδο που περιμένουμε να έχουμε -και λόγω της εποχικότητας- ακόμα περισσότερο μειωμένη μετάδοση του ιού. Δηλαδή, πότε θα ανοίξουν τα σχολεία; Τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο; Τότε που θα αρχίσουν κι άλλες ιώσεις του αναπνευστικού και ενδεχομένως να αρχίσει και ένα νέο πανδημικό κύμα; Πρέπει και να δοκιμάσουμε τον τρόπο που θα ανοίξουμε, τώρα που μας επιτρέπουν τα επιδημιολογικά δεδομένα. Να δούμε και κάποια προβλήματα που μπορεί να υπάρξουν με τον αριθμό μαθητών, με πόσους θα πρέπει να λειτουργήσουμε, πως θα εξελιχθούν κάποια διαδικτυακά μαθήματα στα Πανεπιστήμια, στις θεωρητικές σχολές με τους φοιτητές, να βρούμε λύσεις για τις εξετάσεις. Τώρα νομίζω ότι είναι η κατάλληλη εποχή για να δούμε όλα αυτά τα ζητήματα, ώστε να ξέρουμε τι θα κάνουμε από τον Σεπτέμβριο.

- Είναι στο σκεπτικό σας, εσάς των επιστημόνων, ότι ίσως θα δεν θα πείραζε κάποια από τα παιδιά να νοσήσουν αυτή την εποχή -καθώς δεν κινδυνεύουν από τη νόσο COVID-19 όσο οι μεγάλοι- ώστε το φθινόπωρο να υπάρχει ενδεχομένως λιγότερη επιβάρυνση στα σχολεία;

Όσο και να κυκλοφορήσει τώρα ο ιός, δεν πρόκειται να κάνουμε τεράστια ανοσία για να χτίσουμε ανοσία αγέλης. Το να κυκλοφορήσει ήπια ο ιός και εφόσον το σύστημα υγείας αντέχει από δω και πέρα, προστατεύοντας τις ευάλωτες ομάδες δεν είναι κακή στρατηγική. Πάντα, όμως, προστατεύοντας τις ομάδες υψηλού κινδύνου. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε την καραντίνα. Για σκεφτείτε να συνεχίζονταν αυτά τα μέτρα για άλλον ένα μήνα. Σε λίγο καιρό θα γλιτώσουμε από τους θανάτους COVID-19 και θα έχουμε περισσότερους θανάτους μέσα στο σπίτι από άλλες νόσους, γιατί πλέον οι άνθρωποι δεν πάνε στα νοσοκομεία ούτε για τα εμφράγματα. Θα έχουμε θανάτους από ανεργία και πείνα. Πρέπει να βρούμε μια ισορροπία στο σύστημα. Και δεν είναι ότι θα κάνουμε “πειραματόζωα” τα παιδιά ή οτιδήποτε. Πρέπει να αρχίσουμε τώρα που μας επιτρέπουν τα επιδημιολογικά δεδομένα, να ανοίξουμε τις δραστηριότητες σταδιακά και ελεγχόμενα, υπό επιτήρηση και υπό όρους, όλες. Σιγά – σιγά.

Καθηγητής Χατζηχριστοδούλου: "Με την υγρασία των επόμενων μηνών θα μειωθεί η μεταδοτικότητα του ιού"

- Ποντάρετε και στον καιρό, με δεδομένο ότι θα ζούμε όλοι περισσότερο στους εξωτερικούς χώρους;

Αυτό θα μειώσει τη μεταδοτικότητα σίγουρα. Και η θερμοκρασία και η υγρασία η οποία θα είναι αυξημένη από δω και πέρα. Όλα αυτά μειώνουν τη μεταδοτικότητα του ιού και το ότι δεν συναθροιζόμαστε σε κλειστούς χώρους και το ότι δεν μεταδίδεται και τόσο πολύ αερογενώς. Γιατί με την υγρασία βαραίνουν τα σταγονίδια και πέφτουν κάτω. Είναι πολλοί οι λόγοι. Όλοι μαζί, μας επιτρέπουν να έχουμε μια περισσότερη άνεση να κάνουμε κινήσεις να ανοίξει λίγο η κοινωνία. Και δεν ανοίγει ανεξέλεγκτα, όλα αύριο το πρωί. Πρέπει να το καταλάβουμε ότι η ζωή μας δεν θα είναι, όπως ήταν πριν, αυτό είναι σίγουρο.

Ήδη θα κυκλοφορούμε στα μέσα μαζικής επικοινωνίας με μάσκα. Θα ανοίξουν οι εκκλησίες αύριο για παράδειγμα, θα έχουν περιορισμούς στη χωρητικότητα. Θα πρέπει να βγάλουμε για όλα οδηγίες. Και θα βγάλουμε για όλα οδηγίες. Πώς θα λειτουργήσουν τα εστιατόρια αύριο, σε ανοιχτό χώρο και με περιορισμό πάλι ατόμων. Καφετέριες, το ίδιο. Άρα πρέπει να πάμε σε μια ελεγχόμενη επανεκκίνηση της κοινωνίας και της οικονομίας, για να δούμε σταδιακά πως πάνε τα πράγματα και να συνεχίζουμε.

Δεν κάνουμε κανένα πείραμα με τα σχολεία. Πραγματικά κι αυτά πρέπει να ανοίξουν για να δούμε τι γίνεται και πρέπει να προετοιμαστούμε, για να δούμε τι θα κάνουμε από τον Σεπτέμβριο.

"Δεν ξέρουμε ακόμα αν θα υπάρχουν κυρώσεις για τη μη τήρηση του μέτρου της χρήσης μάσκας"

-Το θέμα της επιστροφής των εργαζομένων στις εργασίες τους έχει απασχολήσει την επιτροπή σ' αυτή τη φάση;

Βεβαίως, είναι μέσα σ' αυτό το πλάνο κι έχει βγάλει και η Ευρωπαϊκή Ένωση οδηγίες για την ασφάλεια στην εργασία και πως θα συμπεριφερόμαστε στους χώρους εργασίας.

-Συζητείται και το θέμα της κυλιόμενης εργασίας;

Αυτά ακούστηκαν ναι, για να περιορίσουμε τον κίνδυνο στα μέσα μαζικής μεταφοράς, να μην αρχίζουν όλοι μαζί τη δουλειά τους την ίδια ώρα, ώστε να μην έχουμε συνωστισμό στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Υπάρχουν ομάδες εργασίας που θα εξειδικεύσουν τα μέτρα μαζί με τα αντίστοιχα υπουργεία, π.χ. μεταφορών κλπ. Κάναμε υποομάδες για να ασχοληθεί ο καθένας με ένα κομμάτι.

-Τι σημαίνει υποχρεωτική χρήση μάσκας κ. Καθηγητά; Πως το έχετε σκεφτεί;

Το υποχρεωτικό, σημαίνει υποχρεωτικό. Το πως θα επιβληθεί είναι τώρα το θέμα. Αν θα περιλαμβάνει κυρώσεις δεν το ξέρουμε ακόμα. Έγινε μια μεγάλη συζήτηση, εάν θα είναι “ισχυρή σύσταση” ή “υποχρεωτική” η χρήση μάσκας και καταλήξαμε στην “υποχρεωτική”.

-Μιλάμε για μάσκα σε όλους τους κλειστούς χώρους και τους χώρους εργασίας;

Η απόφαση που πήραμε ήταν κυρίως για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Προς το παρόν. Θα εξειδικευτεί σε ποιους χώρους θα αφορά, αλλά στα μέσα μαζικής μεταφοράς θα είναι σίγουρα υποχρεωτικό. Τρένα, μετρό, λεωφορεία σίγουρα.

-Η εκπαίδευση των πολιτών στη χρήση της μάσκας πότε θα αρχίσει;

Έχει ετοιμάσει, ήδη, η Επιτροπή τους τρόπους εκπαίδευσης των πολιτών, θα τα δείτε όλα το επόμενο διάστημα.