Εκτός ελέγχου η φαρμακευτική δαπάνη, προβλέψεις για "τρύπα" ενός δισ. στο κονδύλι του ΕΟΠΥΥ

Εκτός ελέγχου κινείται ο προϋπολογισμός του φαρμάκου από την αρχή της χρονιάς, ενώ αν η πορεία της υπέρβασης σε σχέση με το κλειστό κονδύλι του ΕΟΠΥΥ συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, η "τρύπα" μπορεί να φτάσει φέτος το ένα δισ. ευρώ, από περίπου 800 εκατ. πέρσι. Ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος κατά τη διάρκεια διαδικτυακής συνέντευξης τύπου, κρούει το καμπανάκι του κινδύνου για την εξέλιξη των δαπανών. Μόνο κατά το α΄ τρίμηνο του 2020, η υπέρβαση άγγιξε τα 234 εκατ ευρώ.

Capital.gr

Επτά άξονες δράσης

Τις προτάσεις και συνολικά επτά πυλώνες για τη φαρμακευτική πολιτική και την ενίσχυση της αποδοτικότητας του εθνικού συστήματος περίθαλψη μετά την πανδημία παρουσίασαν ο πρόεδρος του Δ.Σ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου και ο γενικός διευθυντής του ΣΦΕΕ Μιχάλης Χειμώνας.

Αυτοί είναι:

Ο πρώτος πυλώνας αφορά στον επαναπροσδιορισμό του φαρμακευτικού προϋπολογισμού ο οποίος είναι ανεπαρκής και δεν καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες της χώρας. Τη στιγμή που σε όλη την Ευρώπη επανεξετάζονται οι δαπάνες υγείας, όπως τονίστηκε στο πλαίσιο της συνέντευξης, είναι η ώρα να αναθεωρηθεί ο προϋπολογισμός φαρμάκου στη χώρα μας, κινούμενος σε ρεαλιστική και επιστημονική βάση, λαμβάνοντας υπόψη ιστορικά, επιδημιολογικά και δημογραφικά δεδομένα αλλά και την είσοδο νέων φαρμάκων (horizon scanning) καθώς και τη λήξη της πατέντας παλαιότερων. 

Αυτό θα γίνει με αντιμετώπιση της υπερσυνταγογράφησης, αλλά και έλεγχο όλων τα κέντρων κόστους πέραν του φαρμάκου, στο χώρο της υγείας, για την απαραίτητη εξεύρεση πόρων και βεβαίως χωρίς να αγνοούνται ούτε οι δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας αλλά ούτε και οι δυνατότητες βιωσιμότητας των φαρμακευτικών επιχειρήσεων. Παράλληλα, θεωρείται απαραίτητη η δημιουργία επιπρόσθετου κονδυλίου, που θα αφορά στην πρόληψη (εμβόλια) αλλά και για την απόκτηση ευελιξίας στην ανταπόκριση στις αυξημένες ανάγκες που ανέδειξε ο COVID-19.

Ο δεύτερος πυλώνας αφορά στην ενίσχυση των προσπαθειών για την αύξηση της αποτελεσματικότητας, ως αναγκαία προϋπόθεση προκειμένου να αποκτήσουμε ένα ορθολογικό και αποδοτικό δημόσιο σύστημα υγείας. Η προτεινόμενη επίτευξη του στόχου εδράζεται πάνω σε μια νέα αρχιτεκτονική διαχείρισης ασθενών που αντικαθιστά το νοσοκομειοκεντρικό σύστημα και προβλέπει τη ριζική αλλαγή της νοοτροπίας χρήσης φαρμάκων. Με έμφαση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, στην ενσωμάτωση βέλτιστων διεθνών πρακτικών και σε διαδικασίες συνεχούς αξιολόγησης και ελέγχου αποδοτικότητας καθώς και στην πλήρη εφαρμογή και αξιοποίηση εργαλείων και μεταρρυθμίσεων που αν και υπάρχουν δεν αξιοποιούνται πλήρως.

Ο τρίτος πυλώνας αφορά στην επαναξιολόγηση του μηχανισμού επιστροφών (clawback), του οποίου το συνεχώς και ανεξέλεγκτα αυξανόμενο ύψος αποτελεί βασική απειλή της βιωσιμότητας του συστήματος. Όπως σημείωσαν οι εκπρόσωποι του Συνδέσμου, αποτελεί κοινό τόπο πως ο μηχανισμός αποπληρωμής πρέπει να λειτουργεί ως δίχτυ ασφαλείας, προστατεύοντας το οικοσύστημα από τον κίνδυνο πλεονασματικών δαπανών. Όμως σήμερα ο μηχανισμός δεν παρέχει κίνητρα για αλλαγή δράσης αντιθέτως, διαιωνίζει τις παθογένειες, καθώς αντί να ωθεί στην αντιμετώπισή τους τις αναπαράγει αφού απλώς μετακυλίει το κόστος τους στις φαρμακευτικές επιχειρήσεις.

Τρεις διαδοχικές εκθέσεις ενισχυμένης εποπτείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Surveillance Reports της Commission Ιούνιος 2019, Νοέμβριος 2019 και Φεβρουάριος 2020) κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι ο μηχανισμός υποχρεωτικών επιστροφών (clawback) δημιουργεί ηθικό κίνδυνο και δεν είναι βιώσιμος.

Εξειδικεύοντας στις δράσεις του 3ου πυλώνα, υπογραμμίστηκε πως ο μηχανισμός των υποχρεωτικών εκπτώσεων και επιστροφών μπορεί να λειτουργήσει ως επενδυτικό κίνητρο και να αποκτήσει αναπτυξιακό χαρακτήρα μέσα από τη δίκαιη αναθεώρηση και τον εξορθολογισμό του αλλά και την συνυπευθυνότητα Φαρμακοβιομηχανίας και Πολιτείας (θέσπιση ανώτατου ορίου συνεισφοράς της φαρμακοβιομηχανίας το οποίο θα μειώνεται ετησίως και το οποίο θα επενδύει μέρος του στην φαρμακευτική καινοτομία). Επίσης, προτάθηκε η συνεισφορά όλων των εμπλεκόμενων μερών στη δαπάνη, με εφαρμογή συμφωνιών επιμερισμού ρίσκου (risk-sharing), εξαίρεση της δαπάνης του ΙΦΕΤ από τον φαρμακευτικό προϋπολογισμό και υπολογισμό της υπέρβασης πάνω στην πραγματική τιμή που πωλούν οι εταιρείες και όχι στη λιανική τιμή.

Ο τέταρτος αφορά στην ενίσχυση της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες. Στόχος των προτεινόμενων δράσεων είναι η διασφάλιση της προσιτής, ισότιμης και έγκαιρης πρόσβασης νέων καινοτόμων θεραπειών στην Ελληνική αγορά, μέσω μίας αποτελεσματικής, δυναμικής και συνεχούς διαδικασίας Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (Health Technology Assessment-HTA). Η αναδιοργάνωση της διαδικασίας αποτελεί μία πρόταση που εστιάζει στην επίτευξη αποτελεσμάτων, σε μια προσπάθεια επαναφοράς της εισαγωγής νέων προϊόντων – που καθυστερούν κατά δύο χρόνια περίπου- στην Ελληνική αγορά, με έμφαση στη φαρμακευτική καινοτομία.

Ο πέμπτος αφορά στην αναπτυξιακή διάσταση του κλάδου και την προώθηση των επενδύσεων. Η δημιουργία ενός σταθερού θεσμικού και φορολογικού περιβάλλοντος και η θέσπιση ευνοϊκών κινήτρων (φορολογικά, οικονομικά, θεσμικά κ.α.) δημιουργούν ένα αναπτυξιακό πλαίσιο το οποίο μπορεί να προσελκύει επενδύσεις υψηλής αξίας και αποδοτικότητας, να επαναφέρει μέρος του επιστημονικού δυναμικού που έφυγε στο εξωτερικό και να αποτελέσει με την υιοθέτηση ενός ανοιχτού μοντέλου καινοτομίας, υπόδειγμα συνεργασίας τοπικών και διεθνών εταιρειών. Ένα πεδίο στο οποίο τα πρώτα δείγματα, όπως η φορολογική έκπτωση 200% των επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη είναι σαφώς ενθαρρυντικά σημείωσαν οι εκπρόσωποι του ΣΦΕΕ.

Παράλληλα, και στο πεδίο της κλινικής έρευνας, όπου ο συμψηφισμός του clawback με επενδύσεις σε κλινική έρευνα είναι ένα σημαντικό θετικό βήμα, που πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω με την αύξηση του σχετικού κονδυλίου ώστε να πολλαπλασιαστούν οι επενδύσεις και τα οφέλη των κλινικών μελετών στη χώρα μας για όλους.

Ο έκτος πυλώνας είναι η περαιτέρω αξιοποίησή των ψηφιακών τεχνολογιών στη λειτουργία και διακυβέρνηση όλων των οργανισμών που εμπλέκονται στην αλυσίδα αξίας της ελληνικής υγειονομικής περίθαλψης 

Ο τελευταίος πυλώνας αφορά στην προώθηση ενός ισχυρού πλαισίου συνεργασίας φαρμακοβιομηχανίας-Πολιτείας για την προαγωγή της κοινωνικής υπευθυνότητας και αλληλεγγύης.

Όπως σημείωσε από την πλευρά του ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ, κύριος Ολύμπιος Παπαδημητρίου, "Στην πατρίδα μας η έγκαιρη ανάληψη από την Πολιτεία μέτρων προστασίας από τον COVID- 19 ανέδειξε την χώρα, διεθνώς, στην κορυφή της κατάταξης των επιτυχημένων μοντέλων διαχείρισης και προσέφερε πολύτιμο χρόνο στο σύστημα Υγείας για να μπορέσει να αντεπεξέλθει με απόλυτη επιτυχία την υγειονομική κρίση. Πολιτεία, επαγγελματίες υγείας και πολίτες υπερβήκαμε εαυτούς και στερεότυπα επιδεικνύοντας συνεργασία, αλληλεγγύη, αποτελεσματικότητα και πειθαρχία. Είναι μια σπουδαία παρακαταθήκη για το μέλλον. Μετά από μία μακρόχρονη οικονομική κρίση με αμφισβητούμενα μέτρα λογιστικής διαχείρισης που είχαν μεταξύ των θυμάτων και το σύστημα Δημόσιας Υγείας, δίνεται στην Ελλάδα η ευκαιρία να αναθεωρήσει και να εκσυγχρονίσει την αντίληψη της συστημικής δομής του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. Αυτή η επιτυχία πρέπει τώρα να κεφαλαιοποιηθεί. Να μην χαθεί η ευκαιρία να μπει ένα οριστικό τέλος σε χρόνιες παθογένειες από ακόμη επιβιώνουν. Και να προχωρήσουμε συντεταγμένα σε ένα άλμα προόδου που το χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ".

"Ο κλάδος μας είναι έτοιμος και συμβάλλει με ρεαλιστικές θέσεις στη διαμόρφωση και στην εφαρμογή ενός εθνικού σχεδίου για την δημόσια Υγεία. Με πνεύμα κατανόησης και υποστήριξης. Όπως ο κλάδος έκανε -και είμαστε περήφανοι για αυτό- όλα τα χρόνια της οικονομικής κρίσης που προηγήθηκε. Οι προτάσεις μας ενισχύουν μια βιώσιμη πολιτική φαρμάκου που δημιουργεί αξία για όλους, ενώ την ίδια στιγμή εφαρμόζοντας μια ενεργητική και υποστηρικτική πολιτική ο φαρμακευτικός κλάδος μπορεί να αποτελέσει ισχυρή δύναμη ώθησης και αύξησης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας στο νέο παραγωγικό μοντέλο" τόνισε κλείνοντας την παρουσίαση ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ.

Βίκυ Κουρλιμπίνη