Έρχεται το πορτοφόλι του ψηφιακού ευρώ - Πώς θα λειτουργεί

της Βάσως Αγγελέτου - Capital.gr

Έτος αποφάσεων θα είναι το 2023 για το ψηφιακό ευρώ, το ψηφιακό νόμισμα κεντρικής τράπεζας (CBDC) που ένθερμα προωθεί η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ από την έναρξη της θητείας της στη Φρανκφούρτη.

Η διερεύνηση για το ψηφιακό ευρώ (digital euro), η οποία ξεκίνησε πριν από ένα έτος περίπου, προχωρά με γοργούς ρυθμούς και το επόμενο έτος αναμένεται να ληφθούν οι κρίσιμες αποφάσεις που αφορούν στον χρόνο αλλά και το πλαίσιο της υλοποίησής του. Πηγές με γνώση των διαδικασιών αναφέρουν στο Capital.gr ότι οι σχετικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν το 2023 με σκοπό το ψηφιακό νόμισμα να κάνει πρεμιέρα το 2025.

Όπως διευκρινίζει η Τράπεζα της Ελλάδος στην πρόσφατη Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής, ο συνολικός σχεδιασμός θα επανεξεταστεί πριν λήξει η φάση διερεύνησης και τον Οκτώβριο του 2023 το Διοικητικό Συμβούλιο μπορεί να πάρει την απόφαση για την έναρξη της "φάσης υλοποίησης" του ψηφιακού ευρώ, αναπτύσσοντας και δοκιμάζοντας τεχνικές λύσεις και επιχειρηματικές ρυθμίσεις. Αυτή η φάση μπορεί να διαρκέσει έως τρία χρόνια. Παράλληλα, το πρώτο τρίμηνο του 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να δημοσιεύσει πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση και τη ρύθμιση βασικών πτυχών του ψηφιακού ευρώ ως νέας μορφής χρήματος κεντρικής τράπεζας.

Σύμφωνα τις ίδιες πηγές, το ψηφιακό ευρώ θα έχει τη μορφή πορτοφολιού το οποίο οι πολίτες θα "φορτώνουν" με χρήματα από τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς με σκοπό τη διεκπεραίωση συναλλαγών. Τα οφέλη του ψηφιακού ευρώ αναμένονται ιδιαίτερα σημαντικά. Πρώτα απ’ όλα, οι συναλλαγές στο νόμισμα της ΕΚΤ θα διεκπεραιώνονται άμεσα, όπως συμβαίνει σήμερα με τις άμεσες πληρωμές (instant payments) που πραγματοποιούνται σε ελάχιστα δευτερόλεπτα.

Επιπλέον, το ψηφιακό ευρώ θα διακινείται δωρεάν μεταξύ των χρηστών του, χωρίς τις - τσουχτερές σε κάποιες περιπτώσεις - προμήθειες που επιβάλλουν σήμερα οι τράπεζες στις άμεσες πληρωμές. Τέλος, οι συναλλαγές θα είναι απολύτως ασφαλείς καθώς θα φέρουν την εγγύηση της κεντρικής τράπεζας.

Το ψηφιακό ευρώ θα συνυπάρχει με τις τράπεζες

Προκειμένου να μην παρατηρηθεί μαζί μετακίνηση κεφαλαίων από τους αποταμιευτικούς λογαριασμούς των εμπορικών τραπεζών στους λογαριασμούς σε ψηφιακό ευρώ, εξετάζεται η επιβολή πλαφόν της τάξεως των 2.000 ή 3.000 ευρώ, ώστε να χρησιμοποιείται καθαρά ως συναλλακτικό μέσο και όχι ως μέσο συσσώρευσης πλούτου. Προς την ίδια κατεύθυνση, εξετάζεται και η επιβολή αρνητικών επιτοκίων από ένα ύψος κατάθεσης και άνω.

Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, στόχος της Φρανκφούρτης είναι το ψηφιακό ευρώ να μην λειτουργήσει ανταγωνιστικά του τραπεζικού συστήματος αποστερώντας το από την αναγκαία, για την οικονομική δραστηριότητα, ρευστότητα. Επιπλέον, μια άλλη σημαντική μέριμνα του Ευρωσυστήματος είναι να διατηρηθεί ο πλουραλισμός στα μέσα πληρωμών, συμπεριλαμβανομένων των μετρητών.

Λαγκάρντ: Γιατί σχεδιάζουμε το ψηφιακό ευρώ

Σε πρόσφατη ομιλία της στις Βρυξέλλες, η πρόεδρος της ΕΚΤ επιβεβαίωσε την πρόοδο που έχει σημειωθεί έως σήμερα χάρη στη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωκοινοβουλίου, των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, καθώς και συμμετεχόντων της αγοράς όπως εμπόρους, καταναλωτές και διαμεσολαβητές.

Σύμφωνα με την κ. Λαγκάρντ, τρεις είναι οι λόγοι που επιβάλλουν την υλοποίηση του ψηφιακού νομίσματος κεντρικής τράπεζας:

- Πρώτον, η ραγδαία διείσδυση των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής στη ζωή των πολιτών και των επιχειρήσεων.

- Δεύτερον, οι κίνδυνοι που επιφυλάσσουν για τους πολίτες εναλλακτικά νομίσματα όπως τα κρυπτονομίσματα για τα οποία δεν παρέχεται κανενός είδους εγγύηση κεντρικής τράπεζας και δεν ενδείκνυνται ως μέσα πληρωμών λόγω της μεταβλητότητας της αξίας τους.

- Τρίτον, η δυναμική είσοδος των big techs στις πληρωμές, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την Apple, τη Google και τη Viber, αλλά και τα μεγάλα σχήματα καρτών. "Ήδη, περισσότερα από τα 2/3 των πληρωμών μέσω κάρτας διεκπεραιώνονται από εταιρείες που εδραίουν εκτός της ΕΕ", ανέφερε η κεντρική τραπεζίτης.

"Με το ψηφιακό δημόσιο χρήμα, μπορούμε να προλάβουμε αυτές τις εξελίξεις διασφαλίζοντας ότι θα διατηρηθεί η εμπιστοσύνη στο νομισματικό σύστημα προάγοντας ταυτόχρονα την καινοτομία", επισήμανε η κ. Λαγκάρντ.

Όσον αφορά στα βασικά χαρακτηριστικά του ψηφιακού ευρώ, αυτά περιλαμβάνουν το απόρρητο, το οποίο αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα σύμφωνα με το 43% των ερωτηθέντων που συμμετείχαν σε έρευνα της ΕΚΤ. Αυτό, ωστόσο, δεν συνεπάγεται πλήρη ανωνυμία - κάτι που ισχύει για τα μετρητά - όμως θα διασφαλιστεί το επίπεδο του απορρήτου που παρέχεται σήμερα στις ηλεκτρονικές πληρωμές.

"Είμαι πεπεισμένη ότι ενώνοντας τις δυνάμεις μας συνεχίζοντας να συνεργαζόμαστε για τον κοινό όραμα του ψηφιακού ευρώ, είναι ο καλύτερος τρόπος για να διαχειριστούμε τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή", δήλωσε εν κατακλείδι η κ. Λαγκάρντ.