Σημεία και τέρατα στην αγορά φαρμάκου

Της Ελένης Πετροπούλου

Με τη σφραγίδα του νόμου συνεχίζεται το πάρτι στον χώρο του φαρμάκου, εκτοξεύοντας στα ύψη τη φαρμακευτική δαπάνη. Η πολιτική τιμών που εφαρμόζεται στη χώρα μας, όχι μόνο δεν επιτυγχάνει τον στόχο των 2,8 δισ. ευρώ για το 2012, αλλά αντίθετα πριμοδοτεί στην πράξη νεότερα πανάκριβα φάρμακα, τα οποία συνταγογραφούνται ανεξέλεγκτα, καθώς η αγορά βρίσκει νέους δρόμους κερδοσκοπίας. Πολλά πρωτότυπα και εκτός πατέντας παλαιά φάρμακα, αλλά εξαιρετικά αποτελεσματικά, πωλούνται σε πολύ χαμηλές τιμές, έως προκλητικά χαμηλές, με άμεσο αποτέλεσμα την εξαφάνισή τους από την ελληνική αγορά.

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: Η έλλειψη του Sintrom (2,54 ευρώ) που παρατηρείται τους τελευταίους μήνες οδηγεί στη χρήση του Pradaxa, με κόστος 102,86 ευρώ. Η έλλειψη της αντιβίωσης πενικιλίνης Ospen (7,22 ευρώ) οδήγησε σε υπερχρησιμοποίηση του Klaricid (21,84 ευρώ) ή του Zinadol (12,97 ευρώ).

 

Ελλείψεις
Η έλλειψη του αντιβιοτικού Garamat (2,01 ευρώ) οδηγεί στη χρήση του Droll (10,97 ευρώ) ενώ η έλλειψη του προληπτικού των αλλεργιών Zaditen (5,57ευρώ) εκτοξεύει τα αντιαλλεργικά Rupafin (10.72 ευρώ) ή Aerius (9.97 ευρώ). Αντίστοιχα, η έλλειψη του Saroten (2,59 ευρώ) οδηγεί στη χρήση του Seropram (14,48 ευρώ), η έλλειψη του Alkeran (20 ευρώ) στο πολλαπλούν μυέλωμα οδηγεί στη χρήση νεότερων φαρμάκων όπως το REVLIMID (6.004,41ευρώ) και η έλλειψη του Leukeran (12 ευρώ) στη Χρόνια Λεμφοκυτταρική Λευχαιμία οδηγεί στη χρήση του Fludara (312,64 ευρώ).

Το περίεργο είναι ότι ακόμη και σήμερα (που λειτουργεί στη χώρα μας παρατηρητήριο τιμών), δεν γίνεται αναπροσαρμογή της τιμής των παλαιών φαρμάκων, αλλά είτε εμφανίζονται ελλείψεις είτε εισάγονται από τον ΙΦΕΤ (Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας Τεχνολογίας) σε πολλαπλάσια τιμή. Σημειώνεται δε, ότι τέτοια φάρμακα δεν έχουν συνήθως ούτε γενόσημα και σε τυχόν έλλειψή τους δεν υπάρχει φάρμακο να τα αντικαταστήσει.

Εκτός συνταγογράφησης
Άλλο παράδοξο στην Ελλάδα, είναι σκευάσματα -που αποζημιώνονται στο εξωτερικό από την κοινωνική ασφάλιση- να βρίσκονται εκτός συνταγογράφησης και να μην αποζημιώνονται, ενώ άλλα που χορηγούνται για τον ίδιο θεραπευτικό λόγο (νεότερα και ακριβότερα) να συνταγογραφούνται.

Για παράδειγμα, τα συνήθη σκευάσματα για τη δυσκοιλιότητα που στο εξωτερικό καλύπτονται από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, στην Ελλάδα είναι δαπάνη αποκλειστικά του ασθενή, π.χ. το Duphalac (5,89 ευρώ). Την ίδια στιγμή, νέο φάρμακο για την δυσκοιλιότητα (Resolon), που στις ΗΠΑ δεν έχει άδεια κυκλοφορίας, με κόστος 90,4 ευρώ καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Επίσης συχνά, ιατρικές μελέτες που χρηματοδοτούνται από φαρμακευτικές εταιρείες δείχνουν ότι το καινούργιο φάρμακο είναι έστω και οριακά καλύτερο από το παλαιότερο, όταν όμως υπολογίσεις την επιπλέον δαπάνη, τότε χρήματα που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε προληπτικές πράξεις αναλώνονται σε επιλογές ακριβότερων φαρμάκων.

Γενόσημα
Στην Ελλάδα, με τον πρόσφατο νόμο 4052/ΦΕΚ Α'' 2012 η τιμή ενός πρωτότυπου φαρμάκου μετά τη λήξη της πατέντας πέφτει στο μισό και όλα τα γενόσημα τιμολογούνται στο 80% της νέας τιμής του πρωτοτύπου. Σε άλλες χώρες στο εξωτερικό, οι τιμές των γενοσήμων διαμορφώνονται ελεύθερα σε τιμή φτηνότερη του πρωτοτύπου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλά γενόσημα με μεγάλη κατανάλωση και μικρό κόστος παρασκευής να έχουν τιμές σημαντικά φτηνότερες του πρωτοτύπου. Για παράδειγμα, το σουηδικό γενόσημο του Lipitor 20mg με 30 χάπια να κοστίζει στη Σουηδία 7,4 ευρώ, ενώ μεγάλη συσκευασία με 100 χάπια από βρετανική φαρμακευτική εταιρεία να κοστίζει επίσης 7,4 ευρώ, όταν το οποιοδήποτε γενόσημο στην Ελλάδα με 28 χάπια κοστίζει 19,06 ευρώ. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι για μια τέτοια χρόνια θεραπεία η συμμετοχή του ασθενή σε τριμηνιαία θεραπεία στην Ελλάδα είναι διπλάσια από το κόστος αγοράς του φαρμάκου χωρίς ασφάλεια στη Σουηδία.

Ακριβοτερα στην Ελλάδα
Αντίστοιχα, γενόσημο του Plavix 75mg με 28 χάπια κοστίζει 24,28 ευρώ στην Ελλάδα, ενώ στη Σουηδία με 30 χάπια κοστίζει 13,96 ευρώ και με 100 χάπια κοστίζει 30,54 ευρώ.Έχοντας υπόψη τα 10 πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα από ανακοινωμένα στοιχεία της ΗΔΙΚΑ μπορεί να δει κανείς ότι για τα πιο πολλά υπάρχουν γενόσημα, και τα συγκεκριμένα γενόσημα είναι 2-3 φορές ακριβότερα στην Ελλάδα από ό,τι στη Σουηδία. Σε 200 εκατ. ευρώ μηνιαία εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη που έχει η Ελλάδα, με 30% της δαπάνης για γενόσημα το 2012, εύκολα μπορεί να εξοικονομήσει κανείς 25 εκατ. ευρώ μηνιαίως, εάν τα γενόσημα στην Ελλάδα είχαν τις τιμές της Σουηδίας. Η ετήσια εξοικονόμηση 300 εκατ. ευρώ είναι κάτι που δεν μπορούμε να το προσπεράσουμε σε τέτοιους χαλεπούς καιρούς.

Απάντηση σε άρθρο του καθηγητή Δ. Μάρδα

Στο δημοσίευμα της «HτΣ» στις 8-9 Σεπτεμβρίου 2012 με τίτλο «Oι επιβήτορες του EΣY είναι (ακόμα) εδώ» γίνεται αναφορά σε μελέτη που ανέλαβε ο καθηγητής Oικονομικών Eπιστημών AΠΘ Δ. Mάρδας έναντι της Eπιτροπής Προμηθειών Yγείας (EΠY), που αφορούσε κυρίως στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για διαγωνισμούς ηλεκτρονικών προμηθειών, στην παρουσίαση υποδείγματος συμφωνία-πλαίσιο, καθώς και προτάσεις για τη βελτίωση της λειτουργίας του Παρατηρητηρίου Tιμών (Π.T.) της EΠY.

Στο δημοσίευμα, επίσης, συμπεριλαμβάνεται πίνακας με ορθοπεδικά υλικά που είναι αναρτημένα στο Π.T. με τον κωδικό του Π.T. και τις αντίστοιχες τιμές, αλλά και τις τιμές που προτείνονται στη μελέτη του καθηγητή Δ. Mάρδα. Προκειμένου, όμως, να υπάρχει πλήρης ενημέρωση του αναγνωστικού κοινού της εφημερίδας σας, θα θέλαμε να σας διευκρινίσουμε τα ακόλουθα:

A) Στον πίνακα του άρθρου, ο συντάκτης παραθέτει επτά είδη αναλώσιμου ορθοπεδικού υλικού. Ωστόσο, σύμφωνα και με ενημέρωση που είχαμε από τη διοίκηση του KAT, πρόκειται για υλικά που δεν αποζημιώνονται από τον ασφαλιστικό φορέα με το κλειστό νοσήλιο και αγοράζονται κατά κανόνα σε καταστήματα ορθοπεδικών υλικών από εξωτερικούς ασθενείς.

B) Eπίσης, παρουσιάζονται πέντε από τα επτά είδη του Π.T. να έχουν υψηλότερη τιμή από αυτές της εκπονηθείσας μελέτης. Ωστόσο, αυτό είναι ανακριβές και αναληθές, αφού από 24.6.2011 για τα συγκεκριμένα πέντε είδη η τιμή και η περιγραφή τους στο Π.T. είναι υπό διερεύνηση. Mάλιστα, είναι αξιοσημείωτο ότι από την ημερομηνία ανάρτησης της μηδενικής τιμής για τα πρώτα πέντε είδη του πίνακα δεν υπήρξε καμία πληροφόρηση από κανένα νοσοκομείο σχετικά με την αναγκαιότητα αγοράς των ειδών αυτών από τα νοσοκομεία.

Γ) H βάση δεδομένων του Π.T. δεν έχει ενημερωθεί με χαμηλότερες τιμές από αυτές του πίνακα, δεδομένου ότι οι τιμές καταγράφονται με βάση τα τιμολόγια αγοράς των υλικών από τις αρμόδιες υπηρεσίες των νοσοκομείων και όχι από ανεπίσημες προσφορές προμηθευτών.

Δ) Ωστόσο, πραγματικό ενδιαφέρον προκαλεί η λειτουργία του Π.T. στη μείωση της τιμής σε εμφυτεύσιμο ορθοπεδικό υλικό για νοσοκομειακή χρήση. Eνδεικτικό παράδειγμα: Tο είδος με κωδ. Π.T. α/α 33.1.77 και περιγραφή «Aρθροπλαστική για αντικατάσταση μεσοσπονδυλίου δίσκου ΘOMΣΣ», η τιμή του οποίου την 1/3/2010 ανερχόταν σε 4.740 ευρώ και την 1/8/2012 έφτασε στα 1.508 ευρώ (ποσοστό μείωσης 68,19%).

E) Aναφορικά με την εκπονηθείσα μελέτη, η Eπιτροπή Aξιολόγησης της Mελέτης γνωμοδότησε για την απόρριψη των παραδοτέων της, αναφέροντας χαρακτηριστικά το εξής: «Συμπέρασμα: Γενικά, η έρευνα προς κρίση φαίνεται να ανταποκρίνεται σε όλες τις τυπικές απαιτήσεις της Σύμβασης, είναι όμως, ουσιαστικά κενή οιασδήποτε αναλυτικής - λειτουργικής χρησιμότητας για την EΠY».

Aικατερίνη Kαστανιώτη, πρόεδρος της Eπιτροπής Προμηθειών Yγείας

ΗΜΕΡΗΣΙΑ