Μανιφέστο: Εφικτή η Εξάλειψη της Ηπατίτιδας C στην Ελλάδα και στην Ευρώπη μέχρι το 2030

Από Μαρία Τσιλιμιγκάκη 

- IATROPEDIA

Εκπρόσωποι της ελληνικής κυβέρνησης, πολιτικά πρόσωπα, ειδήμονες, επιστημονική κοινότητα και ο Σύλλογος Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας», συγκεντρώθηκαν σήμερα στις Βρυξέλλες, προκειμένου να ανακοινώσουν την πρόθεσή τους να εργαστούν από κοινού προς την εξάλειψη του ιού της Ηπατίτιδας C (HCV) από την Ελλάδα μέχρι το 2030, υπογράφοντας τη διακήρυξη «Μανιφέστο Εξάλειψης της Ηπατίτιδας C – Hepatitis C Elimination Manifesto».

Η εκδήλωση, έπεται της πρώτης Διάσκεψης Κορυφής «European HCV Policy Summit», η οποία πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2016 και ήταν αφιερωμένη στην εξάλειψη του ιού της Ηπατίτιδας C (HCV) στην Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης παρουσιάστηκε το «Μανιφέστο Εξάλειψης της Ηπατίτιδας C» για τη χάραξη πολιτικής που θα πρέπει να ακολουθηθεί για να επιτευχθεί η εξάλειψη έως το 2030.

Ο Γιώργος Κύρτσος, Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που φιλοξένησε την εκδήλωση, δήλωσε «Η εξάλειψη της Ηπατίτιδας C στην Ελλάδα και στην Ευρώπη μέχρι το 2030 μπορεί να γίνει πράξη, αρκεί να είμαστε ενωμένοι, δημιουργικοί και να αξιοποιήσουμε όλες τις ευκαιρίες που μας δίνονται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ακολουθώντας τη σωστή πολιτική στο ζήτημα θα στείλουμε το μήνυμα ότι μπορούμε να βγούμε, ακολουθώντας μία προσέγγιση βήμα-βήμα, από την κρίση στον τομέα της Υγείας στην Ελλάδα».

Ο Πάνος Παπαδόπουλος, Διευθυντής Γραφείου του Υπουργού Υγείας, δήλωσε «Η επιτυχημένη διαπραγμάτευση με τις φαρμακευτικές εταιρείες έδωσε την ευκαιρία για πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες 5.500 ασθενών. Το Υπουργείο Υγείας στις 28 Ιουλίου προχώρησε στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης. Συνεπείς απέναντι στις δεσμεύσεις μας για εκρίζωση της ηπατίτιδας C μέχρι το 2030 προχωράμε και στη σύσταση Επιτροπής Παρακολούθησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, η οποία θα ανακοινωθεί μέσα στις επόμενες μέρες».

Ο Νίκος Μανιός, Πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, τοποθετήθηκε επί του θέματος «Το Ελληνικό Κοινοβούλιο συνεχίζει να στηρίζει την προσπάθεια καταπολέμησης λοιμωδών νοσημάτων και δεσμεύεται για επανάληψη της Συνεδρίασης που πραγματοποιήθηκε στις 20/12/2016 με θέμα HIV και άλλα λοιμώδη νοσήματα που συνμεταδίδονται (ηπατίτιδα C, εξαρτήσεις ναρκωτικών ουσιών)».

Ο Γιώργος Παπαθεοδωρίδης, Καθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης του Ήπατος, δήλωσε «Η εξάλειψη της ηπατίτιδας C στην Ελλάδα είναι εφικτή, αλλά προϋποθέτει την άμεση εφαρμογή του Εθνικού μας Σχεδίου και κυρίως προώθηση του ασυμπτωματικού ελέγχου, σχεδιασμένη προσέγγιση των ομάδων υψηλού κινδύνου και ενίσχυση των ηπατολογικών κέντρων με στόχο την υλοποίηση των απαραίτητων πρόσθετων δράσεων».

Ο Γιώργος Καλαμίτσης, Πρόεδρος του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Ελλάδος “Προμηθέα” δήλωσε «Η ηπατίτιδα C αποτελεί πρόβλημα δημόσιας υγείας. Για να φανούμε συνεπείς απέναντι στη δέσμευση προς τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σχετικά με την εξάλειψη της νόσου μέχρι το 2030, οφείλουμε να υλοποιήσουμε κατάλληλες- στοχευμένες παρεμβάσεις με γνώμονα τις ανάγκες πρωτίστως των ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων. Οφείλουμε επιτέλους να αναλογιστούμε τις ανισότητες στον τομέα της υγείας που αντιμετωπίζουν οι χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών και οι κρατούμενοι στα σωφρονιστικά καταστήματα. Η διεύρυνση των κριτηρίων πρόσβασης, η αποζημίωση διαγνωστικών εξετάσεων καθώς και η ανίχνευση των χιλιάδων ασθενών που παραμένουν αδιάγνωστοι πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα».

Ο Άγγελος Χατζάκης, Πρόεδρος του Hepatitis B and C Public Policy Association και Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή – ΕΚΠΑ, μετά το πέρας της εκδήλωσης ανέφερε χαρακτηριστικά «Πρόσφατα δεδομένα για την Ελλάδα έχουν δείξει ότι η πολιτική εξάλειψης της ηπατίτιδας C θα οδηγήσει σε τεράστια εξοικονόμηση πόρων που θα ξοδεύονταν στο μέλλον για τη θεραπεία κιρρώσεων, ηπατοκυτταρικού καρκίνου και μεταμοσχεύσεων ήπατος».

Σχετικά με την Ηπατίτιδα C στην Ευρώπη και στην Ελλάδα

Η ηπατίτιδα C αποτελεί σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας παγκοσμίως, καθώς έχει υψηλή νοσηρότητα και θνησιμότητα. Έως 180 εκατομμύρια άτομα έχουν προσβληθεί από τον ιό σε παγκόσμιο επίπεδο. Μεταξύ 350,000-500,000 άνθρωποι πεθαίνουν από αιτίες που σχετίζονται με τον ιό.

Στην Ευρώπη, οι θάνατοι από HCV ανά έτος είναι περισσότεροι από τους θανάτους από HIV.

Παρά τις προσπάθειες επιδημιολογικής επιτήρησης στην Ευρώπη, η λοίμωξη με τον HCV εξακολουθεί να παραμένει σε μεγάλο ποσοστό αδιάγνωστη και να εξαπλώνεται ως «σιωπηλή πανδημία» στην Ευρώπη, αφού οι ασθενείς συνήθως δεν εμφανίζουν συμπτώματα κατά τα πρώτα 20-30 έτη. Επιπρόσθετα, ειδικά με την εξέλιξη της νόσου σε προχωρημένα στάδια όπως η κίρρωση και ο καρκίνος, προστίθεται και αξιοσημείωτη οικονομική επιβάρυνση λόγω του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης και της έμμεσης απώλειας παραγωγικότητας.

Στην Ελλάδα, 90.000-160.000 άτομα κατά προσέγγιση έχουν έρθει σε επαφή με τον HCV και 75.000 - 130.000 άτομα έχουν χρόνια ηπατίτιδα C. Πρόσφατη έρευνα καταδεικνύει ότι περίπου το 80% των ασθενών με ηπατίτιδα C δεν γνωρίζει ότι ζει με τη νόσο, ενώ υπολογίζεται ότι μόνο το 58% των διαγνωσμένων ασθενών έχει λάβει θεραπεία. (Παπαθεοδωρίδης, 2015)

Σύμφωνα με προβλεπτικά μοντέλα, εκτιμάται ότι ο αριθμός των κιρρώσεων και των HCV σχετιζόμενων θανάτων στην Ελλάδα το 2030 θα αυξανόταν κατά 25% και 23%, αντίστοιχα, σε σχέση με το 2015, εφόσον εξακολουθούσαμε να χρησιμοποιούμε τα παλαιότερα θεραπευτικά σχήματα με βάση την ιντερφερόνη. Αντίθετα, η ευρεία χορήγηση άμεσης δράσης αντιικών φαρμάκων (DAAs) αναμένεται να μειώσει σημαντικά τον αριθμό των κιρρώσεων και των HCV σχετιζόμενων θανάτων στην Ελλάδα στο μέλλον. (Γκούντας, 2017)

Σχετικά με την Εξάλειψη

Με βάση τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο στόχος της εξάλειψης της ηπατίτιδας C θα είναι εφικτός εφόσον στοχευμένες προσπάθειες επιτύχουν να μειωθεί μέχρι το 2030 κατά 90% η επίπτωση και κατά 65% η θνητότητα από την HCV λοίμωξη σε μία καθορισμένη γεωγραφική περιοχή.

Η εξάλειψη της ηπατίτιδας C θεωρείται ότι είναι πλέον δυνατή λόγω των πρόσφατων θεραπευτικών εξελίξεων, που μετέτρεψαν την HCV λοίμωξη σε ιάσιμη νόσο για την πλειονότητα των περιπτώσεων – τα ποσοστά ίασης σε ατομικό επίπεδο έχουν εξελιχθεί από <10% το 1991 (με την πρώτη εγκεκριμένη θεραπεία για την ηπατίτιδα C, την ιντερφερόνη) σε >95% το 2017 (με την έγκριση αρκετών DAAs) και παράλληλα το ποσοστό των διαγνωσμένων ασθενών που μπορούν ή επιθυμούν να λάβουν τη θεραπεία αυξήθηκε από περίπου 50% σε σχεδόν 100%.

Η επίτευξη της εξάλειψης της ηπατίτιδας C όμως απαιτεί την ανάπτυξη ολιστικών προσεγγίσεων και στρατηγικών, με σκοπό τη βελτίωση της συνολικής ευαισθητοποίησης για τη νόσο, την αύξηση του προσυμπτωματικού ελέγχου και τη διασύνδεση των ανθρώπων που έχουν διαγνωστεί με το Σύστημα Υγείας.

Σχετικά με τη Διακήρυξη “Hepatitis C Elimination Manifesto”

Υπογράφοντες της Διακήρυξης:

Οι υπογράφοντες της Διακήρυξης ‘Hepatitis C Elimination Manifesto’ δεσμεύονται:

Να καταστήσουν την Ηπατίτιδα C και την εξάλειψή της στην Ευρώπη μία σαφή προτεραιότητα για τη δημόσια υγεία, σε όλα τα επίπεδα.

Να διασφαλίσουν ότι οι ασθενείς, οι ομάδες της κοινωνίας των πολιτών και τα άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη συμμετέχουν απευθείας στην ανάπτυξη και την εφαρμογή στρατηγικών για την εξάλειψη της ηπατίτιδας C.

Να επιδείξουν ιδιαίτερη προσοχή στη σύνδεση ανάμεσα στην ηπατίτιδα C και στην κοινωνική περιθωριοποίηση.

Να καθιερώσουν μία ευρωπαϊκή εβδομάδα ενημέρωσης για την ηπατίτιδα.

Τη Διακήρυξη “Hepatitis C Elimination Manifesto” υποστηρίζουν οι κάτωθι Οργανισμοί:

European Liver Patients Association (ELPA)

European Association for the Study of the Liver (EASL)

Viral Hepatitis Prevention Board (VHPB)

The Correlation Network

The International Center for Migration Health and Development (ICMHD)

The World Hepatitis Alliance (WHA)

Hepatitis B and C Public Policy Association

Τη Διακήρυξη “Hepatitis C Elimination Manifesto” συνέγραψαν οι:

Prof Jeffrey V. Lazarus, University of Copenhagen (Denmark)

Prof Mark Thursz, Imperial College, London (UK)

Prof Pierre Van Damme, Viral Hepatitis Prevention Board, Vaccine and Infectious Disease Institute, Antwerp (Belgium)

Prof Angelos Hatzakis, Athens University Medical School (Greece)