Μέτρα περιορισμού δαπανών σε υπηρεσίες υγείας και φάρμακα

Άννα Παπαδομαρκάκη - in.gr

Σφιχτή πολιτική για την υγειονομική περίθαλψη αναμένεται τα επόμενα χρόνια, με μεταρρυθμίσεις ελέγχου στο κόστος, αλλά και στις δαπάνες που καταβάλλει το κράτος για φάρμακα και λοιπές υπηρεσίες υγείας

Αλλαγές στην φαρμακευτική πολιτική, που θα συμπαρασύρουν και αλλαγές στις παροχές περίθαλψης των πολιτών προανήγγηλε ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης, με αφορμή τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις για την περιστολή του clawback.

Χαρακτηριστικά, ο υπουργός ανέφερε ότι τα επόμενα χρόνια θα πρέπει «με ειλικρίνεια να πούμε στους πολίτες τι μπορούμε να αγοράζουμε» είτε πρόκειται για φάρμακα, είτε για παροχές υγείας. Διευκρινίζοντας, είπε ότι η μείωση του clawback απαιτεί διαρθρωτικές αλλαγές, «πυροσβεστικά» μέτρα και ορθολογική κατανομή των επιστροφών. Οι πρόσφατες ρυθμίσεις αφορούν τα δύο τελευταία, ενώ οι διαρθρωτικές αλλαγές περιλαμβάνουν τον ηλεκτρονικό φάκελο ασθενή και άλλες μεταρρυθμίσεις (έλεγχο συνταγογράφησης, θεραπευτικά πρωτόκολλα, προσωπικό γιατρό κλπ.)

Ο συνδυασμός μεταρρυθμίσεων και ρήτρας συνυπευθυνότητας με την πολιτεία ως το 2025, είπε ο υπουργός, θα ξεκινήσει μια αντίστροφη πορεία ήδη από το 2023, «ώστε να έχουμε πιο ισορροπημένες χρονιές στο μέλλον».

Τις σχετικές δηλώσεις έκανε ο υπουργός Υγείας μιλώντας σε ημερίδα του Συνδέσμου Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών και Ειδικοτήτων (ΣΑΦΕΕ) με θέμα «Συνέπειες του clawback – Μύθοι και αλήθειες για τις επιστροφές». Αναφερόμενος στις πρόσφατες αλλαγές στη φαρμακευτική πολιτική, είπε πως οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις που αναμένονται θα εκδοθούν εντός της ερχόμενης εβδομάδας και θα αφορούν την κατανομή της φαρμακευτικής δαπάνης σε δύο κλειστούς προϋπολογισμούς, έναν για τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους (ΦΥΚ) και έναν για τα φάρμακα της περίθαλψης εκτός νοσοκομείου. Λέγοντας μάλιστα πως μακροπρόθεσμα ο κλειστός προϋπολογισμός δεν συμφέρει κυρίως τα ΦΥΚ, προέτρεψε να πάνε γρήγορα σε διαπραγμάτευση.

Χαρακτήρισε επίσης ως αντισταθμιστικές ρυθμίσεις τα νέα rebate, μετά την κατάργηση της επιβάρυνσης του clawback ανάλογα με το μερίδιο ανάπτυξης της κάθε εταιρείας (80/20 ή 90/10).

Χαιρετίζοντας την ημερίδα, ο πρόεδρος του ΣΑΦΕΕ Δημήτρης Γιαννακόπουλος, επεσήμανε την ανεπάρκεια της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης και την ανάγκη σταδιακής ενίσχυσής της, ενώ τόνισε ότι παρά τον έκτακτο χαρακτήρα του, το clawback κλείνει πλέον μια 10ετία και δεν θα πρέπει να δοθεί νέα παράταση πέραν του 2025.

Σημείωσε πως οι Θεσμοί παραδέχτηκαν ότι το μέτρο εγείρει ηθικούς και επιχειρηματικούς κινδύνους και οι κυβερνήσεις διαχρονικά το χαρακτηρίζουν άδικο και απαράδεκτο, όμως καμία δεν τόλμησε να το καταργήσει. Στο μεταξύ οι φαρμακευτικές καταβάλλουν μέσω των επιστροφών ποσά ίσα με τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, αφήνοντας την Πολιτεία να επαναπαύεται και να μην προχωρεί σε διαρθρωτικές αλλαγές όπως ο έλεγχος συνταγογράφησης, τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, η αξιολόγηση της φαρμακευτικής καινοτομίας, τα μητρώα ασθενών.

Παράλληλα επισήμανε ότι οι επιχειρήσεις επιβαρύνονται με φόρους, υποχρεωτικές εκπτώσεις και επιστροφές της τάξης του 70% του τζίρου τους και ότι η φαρμακευτική δαπάνη των 2 δισ. ευρώ δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των ασθενών, για το λόγο αυτό απαιτείται σταδιακή ενίσχυσή της.

Η ΠΕΦ

Από την πλευρά της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) ο πρόεδρος Θεόδωρος Τρύφων επισήμανε ότι μετά τη δεκαετή κρίση και την πανδημία, ακολουθούν τα προβλήματα του πληθωρισμού και της ενέργειας και συνεπώς για το φάρμακο χρειάζονται άμεσες λύσεις. Πρόσθεσε πως η φαρμακοβιομηχανία είναι ένας από τους βασικούς κλάδους που θα οδηγήσουν τη χώρα στην επόμενη μέρα, σημειώνοντας πως ήδη, ελληνικές και ξένες φαρμακευτικές έχουν καταθέσει σημαντικές επενδυτικές προτάσεις, ύψους 1,2 δισ. ευρώ. Ωστόσο, το clawback τιμωρεί τον κλάδο και ειδικά τις εταιρείες που έχουν παραγωγική βάση στην Ελλάδα.

Ο κ. Τρύφων στάθηκε στο πρόβλημα της υποκατάστασης φθηνότερων φαρμάκων, που λόγω χαμηλής τιμής φεύγουν από την αγορά, από άλλα ακριβότερα, υπογραμμίζοντας πως το θέμα χρειάζεται λύση. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι περίπου 4.000 ιδιοσκευάσματα κάτω των 10 ευρώ αποσύρθηκαν και έχουν υποκατασταθεί από άλλα ακριβότερα. Εξαιτίας της υποκατάστασης παλαιών, φθηνών φαρμάκων, φέτος η πολιτεία επιβαρύνεται με επιπλέον 25 εκατ. ευρώ.

Καταλήγοντας έκανε λόγο για κακή χρήση των ΑΜΚΑ, παραπέμποντας στο θέμα των ανασφαλίστων πολιτών, και πρότεινε την εξεύρεση κονδυλίων από άλλους κωδικούς για την κάλυψη του κόστους της φαρμακευτικής τους περίθαλψης.

Ο ΣΦΕΕ

Από την πλευρά του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), ο πρόεδρος Ολύμπιος Παπαδημητρίου, έθεσε θέμα συνολικών υποχρεωτικών επιστροφών (rebate και clawback), ιδίως μετά την εισαγωγή νέων rebate στην προσπάθεια μείωσης του clawback, τονίζοντας πως υπάρχει πρόβλημα έλλειψης στρατηγικής στην πολιτική φαρμάκου καθώς δεν υπάρχει μακροπρόθεσμος σχεδιασμός.

Χαρακτηριστικά ανέφερε πως αν όλες οι φαρμακευτικές παρουσίαζαν ταυτόχρονα ανάπτυξη της τάξης του 20% σε μια χρονιά, θα εισέπρατταν λιγότερα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά και αντίστοιχα αν παρουσίαζαν 20% λιγότερες πωλήσεις θα εισέπρατταν περισσότερα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, εξαιτίας του κλειστού προϋπολογισμού.

Στη διάρκεια της ημερίδας, οι εκπρόσωποι των φαρμακευτικών επιχειρήσεων εξέφρασαν φόβους για μονιμοποίηση του μέτρου του clawback με την αντικατάστασή του από πρόσθετα rebate και τόνισαν ότι δεν θα υπάρξει διέξοδος από τον φαύλο κύκλο, αν δεν μετέχει στη λύση του προβλήματος ολόκληρη η αλυσίδα του φαρμάκου.