Το νομοσχέδιο για την Υγεία και οι παθογένειες

Καϊτανίδη Μάρθα - ΤΟ ΒΗΜΑ

Οι αλλαγές στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα, τα μυστικά της οδού Αριστοτέλους και η «σκοτεινή» πλευρά του νοσοκομείου της Σαντορίνης

Η κατάσταση στο Γενικό Νοσοκομείο Σαντορίνης, που εγκαινιάστηκε πέρυσι με τιμές, απέχει πολύ από τις κυβερνητικές εξαγγελίες

Σαρωτικό είναι το νομοσχέδιο που κατέθεσε το βράδυ της περασμένης Πέμπτης η ηγεσία του υπουργείου Υγείας στη Βουλή. Οι αλλαγές στην πολύπαθη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, η ίδρυση του νοσοκομείου Καρπάθου, η στελέχωση των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών στο ΕΣΥ και η διαγραφή των χρεών των ανασφάλιστων στην Εφορία αποτελούν τον πυρήνα των αλλαγών που έρχονται.

Ομως, με μια πιο λεπτομερή ματιά καταλήγει κανείς ότι τα μέτρα που προβλέπει ο νομοθέτης - μεταξύ των οποίων η παροχή κινήτρων στους γιατρούς για τη στελέχωση του νοσοκομείου Σαντορίνης και η παράταση των επικουρικών έως τα τέλη του 2018 - αποτελούν παραδοχή των παθογενειών που οι ιθύνοντες στην οδό Αριστοτέλους επιχειρούν σε κάθε ευκαιρία να συγκαλύψουν.

Γενέθλια με «κατηγορώ»

Τα πρόσφατα, πρώτα γενέθλια του νοσοκομείου Σαντορίνης αποτελούν ενδεικτικό παράδειγμα. Για τον εορτασμό τους ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας κ. Παύλος Πολάκηςαρκέστηκε σε μια επετειακή ανακοίνωση στην οποία μετρά κανείς περισσότερες αιχμές για τα στελέχη των προηγούμενων κυβερνήσεων από τις καταγεγραμμένες επιτυχίες του νεοσύστατου νοσοκομείου.

«Για καλή τύχη του Γ.Ν. Θήρας και των Σαντορινιών, τον Γενάρη του 2015 η Νέα Δημοκρατία έχασε τις εκλογές και οι αποφάσεις για ιδιωτικοποίηση του νοσοκομείου ακυρώθηκαν» αναφέρεται με πανηγυρικό τόνο στην ίδια ανακοίνωση. Περίπου ενάμιση χρόνο μετά τις εκλογές, ο Αλέξης Τσίπρας επισκέφτηκε τη Σαντορίνη για να κόψει τις κορδέλες. Τότε ο ίδιος είχε δεσμευτεί ότι έως το τέλος του 2016 το Γενικό Νοσοκομείο Θήρας θα είχε στελεχωθεί πλήρως από γιατρούς και λοιπό προσωπικό.

Τι «ξέχασε» το υπουργείο

Υπό αυτό το πρίσμα το γενέθλιο δελτίο Τύπου που εκδόθηκε από την οδό Αριστοτέλους στα μέσα της περασμένη εβδομάδας αποσιωπά με εκκωφαντικό τρόπο το θέμα υποστελέχωσης και των επισφαλών εφημεριών του νοσοκομείου. Η κατάσταση που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι μερικές δεκάδες εργαζόμενοι απέχει μακράν από τις κυβερνητικές εξαγγελίες.

Ο κατάλογος των κενών θέσεων είναι επικίνδυνα μεγάλος: Στην Παθολογική Κλινική υπηρετεί μόνον ένας παθολόγος και ένας γενικός γιατρός (αμφότεροι προερχόμενοι από το Κέντρο Υγείας). Αντίστοιχα, τα καρδιολογικά περιστατικά αντιμετωπίζονται από έναν και μοναδικό καρδιολόγο, ενώ η χειρουργική κλινική στελεχώνεται από μόλις δύο ειδικευμένους γιατρούς (εκ των οποίων ο ένας επικουρικός και ο δεύτερος με σύμβαση από την ΑΕΜΥ ΑΕ).

Σημειωτέων δε ότι η νοσηλευτική μονάδα - εκεί όπου εκτός από τους μόνιμους κατοίκους λαμβάνουν ιατροφαρμακευτική φροντίδα και 1,3 εκατομμύρια τουρίστες - δεν διαθέτει οφθαλμίατρο, δερματολόγο, ογκολόγο και νεφρολόγο, ενώ για τις ανάγκες των μικρών ασθενών υπάρχει διαθέσιμος μόλις ένας παιδίατρος (επίσης από το Κέντρο Υγείας).

Μετά τα παραπάνω, κάθε άλλο παρά έκπληξη προκαλεί και η αθέτηση της υπόσχεσης του Πρωθυπουργού για την άμεση λειτουργία Μονάδας Τεχνητού Νεφρού, που θα κάλυπτε τις ανάγκες των νεφροπαθών του νησιού.

Εν τω μεταξύ, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ) καταγγέλλει ότι ο μοναδικός ωτορινολαρυγγολόγος έχει ήδη εκφράσει την διάθεσή του να παραιτηθεί, καθώς το νοσοκομεία δεν διαθέτει τον απαραίτητο εξοπλισμό. Σε κατάσταση... παροπλισμού άλλωστε βρίσκονται και οι δύο οδοντίατροι, εξαιτίας της τεχνολογικής γύμνιας. Αλλωστε, το χάσμα ανάμεσα στη... φαντασία των επικεφαλής της Αριστοτέλους και της πραγματικότητας στο ΕΣΥ αποκαλύπτει και ο αριθμός των αεροδιακομιδών. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η Ομοσπονδία, πραγματοποιούνται κατά μέσο όρο 20 αεροδιακομιδές τον μήνα - συχνότητα αντίστοιχη με εκείνη που καταγραφόταν όταν στο νησί λειτουργούσε μόνον το Κέντρο Υγείας.

Υπόμνημα στον εισαγγελέα

Υπό τις συνθήκες αυτές οι γιατροί του Επιστημονικού Συμβουλίου και της Επιστημονικής Επιτροπής του Νοσοκομείου Σαντορίνης, σε μια ύστατη προσπάθεια να κινητοποιήσουν την πολιτεία, απευθύνθηκαν τον περασμένο Μάρτιο στον αρμόδιο εισαγγελέα ζητώντας να προβεί στις δέουσες ενέργειες που θα διασφαλίσουν την υγειονομική περίθαλψη των κατοίκων και των επισκεπτών του νησιού.

Στο υπόμνημά τους έθιξαν το τεράστιο πρόβλημα των ελλείψεων σε ιατρικό προσωπικό, περιγράφοντας μια καθημερινότητα που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα λαμπερά περυσινά εγκαίνια. Πέντε μήνες μετά δεν σημειώθηκε καμία εξέλιξη, με αποτέλεσμα η Ομοσπονδία να ζητά με νέο υπόμνημα την επίσπευση της εισαγγελικής έρευνας. Ομως, αυτά που αποκρύπτει η κατά τα άλλα εορταστική ανακοίνωση του υπουργείου Υγείας, τα «μαρτυρά» το νομοσχέδιο που κατατέθηκε. Συγκεκριμένα, ο νομοθέτης δίνει το πράσινο φως στους «ΟΤΑ να παρέχουν με όποιον δυνατό τρόπο στους γιατρούς του ΓΝ Θήρας δωρεάν σίτιση, δωρεάν κατάλυμα διαμονής ή και χρηματικά επιδόματα για την κάλυψη των αναγκών τους αυτών». 

Προς το παρόν πάντως, το κτίριο του Κέντρου Υγείας έχει μετατραπεί σε... κοινόβιο, καθώς εκεί έχουν βρει προσωρινή στέγη τουλάχιστον 40 εργαζόμενοι του νοσοκομείου.

Μετά από αυτά, η τοποθέτηση του νέου αξονικού τομογράφου στο νεοσύστατο νοσοκομείο Σαντορίνης προφανώς αποτελεί μια σημαντική νίκη για την περίθαλψη των κατοίκων και των τουριστών του νησιού, που όμως δεν κλείνει τη «μαύρη τρύπα» των τραγικών ελλείψεων σε έμψυχο δυναμικό. Ετσι, μεταξύ άλλων, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας στην ίδια γενέθλια ανακοίνωση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις «2.262 επεμβάσεις στα Σηπτικά Χειρουργεία». Αυτό που ωστόσο δεν αποσαφηνίζεται (τεχνηέντως) είναι ότι πρόκειται για μικροεπεμβάσεις που διενεργούνταν και στο Κέντρο Υγείας - όπως είναι για παράδειγμα τα ράμματα, ο καθαρισμός αποστημάτων, η ονυχεκτομή και η αντιμετώπιση επιφανειακών τραυμάτων.

Η μεταρρύθμιση και οι αντιδράσεις

Σε σήμα κατατεθέν του έργου του υπουργείου Υγείας έχουν αναδειχθεί οι δρομολογούμενες αλλαγές στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), μεταρρύθμιση που και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός χαρακτήρισε προσφάτως ως «εμβληματική». Ωστόσο η κατάθεση του πολυνομοσχεδίου δεν έσβησε τις φωνές των ειδικών στον χώρο της Υγείας που αμφισβητούν την αποτελεσματικότητά του.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ελληνική Εταιρεία Management Υπηρεσιών Υγείας (ΕΕΜΥY) επιχειρεί να αναδείξει τη... Βαβέλ που συνθέτουν οι δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στην Αττική.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, στην Αττική λειτουργούν ήδη περί τις 85 δημόσιες δομές ΠΦΥ και άλλες 20 λειτουργούν περιστασιακά ή έχουν διακόψει τη λειτουργία τους τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, δραστηριοποιείται και ανεξακρίβωτος αριθμός μονάδων ΠΦΥ της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Κι όμως, παρά τη φαινομενικά μεγάλη «δεξαμενή» υπηρεσιών, οι ασθενείς συνεχίζουν να κατευθύνονται στα νοσοκομεία. 

Στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) του ΕΣΥ καταγράφονται 4,8 εκατομμύρια επισκέψεις ετησίως, εκ των οποίων «υπολογίζεται ότι το ποσοστό που αγγίζει ενδεχομένως και το 90% είναι περιστατικά αρμοδιότητας ΠΦΥ».

Υπό τις συνθήκες αυτές η ΕΕΜΥΥ χαιρετίζει την έναρξη 24ωρης λειτουργίας της αστικής Μονάδας Υγείας στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, προειδοποιεί ωστόσο ότι «η παράλληλη ανάπτυξη νέων, ολιγομελών, κατακερματισμένων και κοστοβόρων κρατικών υπομονάδων» δεν θα συμβάλει στην επιτυχία του κυβερνητικού εγχειρήματος.

Το πολυνομοσχέδιο προβλέπει την ίδρυση 240 Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟΜΥ) σε 75 αστικά κέντρα, με τους γενικούς γιατρούς να βρίσκονται στο... τιμόνι της ΠΦΥ.

Οι οικονομολόγοι στον χώρο της Υγείας προειδοποιούν από την πλευρά τους ότι το κόστος θα είναι δυσβάσταχτο και δυσανάλογο της αποτελεσματικότητας του εγχειρήματος. Σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας, θα απορροφηθούν πόροι ύψους 80 εκατομμυρίων ευρώ (κατά το πρώτο έτος λειτουργίας), ποσό που θα πενταπλασιαστεί κατά την πλήρη ανάπτυξη του συστήματος.