Θύματα ξυλοδαρμού και απειλών οι εργαζόμενοι στα δημόσια νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης

Αυξάνονται τα κρούσματα σωματικής και λεκτικής βίας-Εκδηλώνονται κυρίως στις εφημερίες

Της Νικολέττας Μπούκα

nikolettabouka@yahoo.gr

«Μακεδονία της Κυριακής»

Αυξάνονται καθημερινά τα κρούσματα βίας -λεκτικής και σωματικής- σε βάρος των εργαζομένων στα δημόσια νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης. Νοσηλευτές και γιατροί πέφτουν θύματα της οργής κυρίως των συνοδών ασθενών, με τα περισσότερα περιστατικά να καταγράφονται στις εφημερίες, όπου παρατηρείται το αδιαχώρητο.

Βρισιές, φωνές, ακόμη και ξυλοδαρμοί και επιθέσεις με μαχαίρι και πιστόλι διαμορφώνουν κλίμα ανασφάλειας στους εργαζόμενους, οι οποίοι τις περισσότερες φορές σιωπούν, προσπαθώντας να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους και να συνεχίσουν κανονικά τη δουλειά τους.

Χαρακτηριστικό είναι ότι το περιστατικό που συνέβη πριν από δεκαπέντε ημέρες στο Νοσοκομείο Παπαγεωργίου. Συνοδός μητέρα παιδιού στο Παιδιατρικό τμήμα αρχικά εξύβρισε μία νοσηλεύτρια και στη συνέχεια τη χτύπησε χωρίς έλεος γεμίζοντάς την μελανιές.

“Ήταν ένα περιστατικό χωρίς λογική. Κάποιοι συνάδελφοι επενέβησαν, ενώ η εταιρεία σεκιούριτι δεν είχε συμμετοχή. Μετά το συμβάν η συνάδελφος παρουσίασε άρνηση να προσέλθει στην εργασία. Έβλεπε εφιάλτες, φοβόταν, αλλά φυσικά ήρθε να εργαστεί κανονικά”, περιγράφει στη “ΜτΚ” ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων στο “Παπαγεωργίου” Λάμπρος Δερμεντζόγλου.

Παράλληλα αναφέρει ότι τα κρούσματα βίας έχουν αυξηθεί στο “Παπαγεωργίου”. Κυρίως εντοπίζονται στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) και ο αριθμός τους σύμφωνα με στοιχεία του νομικού συμβούλου του νοσοκομείου υπερβαίνει το 10% του συνόλου των περιστατικών. Δηλαδή στα 1.000 περιστατικά που διεκπεραιώνει το ΤΕΠ υπάρχουν 100 κρούσματα βίας. Μάλιστα τα στατιστικά στοιχεία τόσο πανελλαδικά όσο και στο “Παπαγεωργίου” δείχνουν ότι τα θύματα είναι κυρίως γυναίκες.

“Είναι πάρα πολλά τα περιστατικά. Συνάδελφοι έχουν υποστεί τρομοκρατία με μαχαίρια, με πιστόλια, με ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Ό,τι μπορεί να δει κάποιος σε μία ταινία βίας και δράσης στην τηλεόραση είναι ένα περιστατικό βίας στο ΤΕΠ. Υπήρχε ασθενής ή συνοδός ο οποίος έβγαλε το πιστόλι και απείλησε το νοσηλευτή ότι, ‘αν δεν μου φέρεις τώρα το γιατρό’, δεν ξέρω κι εγώ τι έχει να γίνει”, λέει ο κ. Δερμεντζόγλου.

Οι αιτίες

Σύμφωνα με τον ίδιο κάποιες συμπεριφορές φανερώνουν ότι θα εκδηλωθεί άμεσα επιθετικότητα. Υπάρχουν άνθρωποι που μιλάνε με ένταση, με άγχος και άρα μπορεί να οδηγηθούν σε βίαιο ξέσπασμα. Τα περιστατικά δείχνουν ότι θύτης μπορεί να είναι νεαροί ασθενείς, γηραιότεροι, συνοδοί παιδιών ή ηλικιωμένων, οποιοσδήποτε ανεξαρτήτως ηλικίας, χρώματος, φυλής, θρησκεύματος.

“Οι περισσότεροι εκδηλώνουν τον εκνευρισμό τους, γιατί δεν είχαν μία άμεση κατά τη δική τους κρίση παροχή νοσηλείας. Άλλοι πάλι εκτιμούν ότι η νοσηλεία που τους παρασχέθηκε δεν ανταποκρίνεται στα πρότυπα που οι ίδιοι είχαν στο νου τους”, εξηγεί ο κ. Δερμεντζόγλου.

Ο ίδιος τονίζει ότι πηγή για τα περιστατικά βίας είναι η έλλειψη προσωπικού, με αποτέλεσμα ο ασθενής να αδυνατεί να εξυπηρετηθεί με βάση τις προδιαγραφές που ο ίδιος έχει ορίσει ως αποδεκτές.

Επίσης το “Παπαγεωργίου” συχνά εφημερεύει μόνο του, οπότε ο αριθμός των ασθενών που δέχεται είναι πολύ πιο μεγάλος σε σύγκριση με τα υπόλοιπα νοσοκομεία. Δέχεται πάνω από 1.000-1.300 άτομα σε μία εφημερία, αριθμό ρεκόρ. Σύμφωνα με τον κ. Δερμεντζόγλου το υπάρχον προσωπικό δεν μπορεί να εξυπηρετήσει αυτόν τον όγκο ασθενών, με αποτέλεσμα να μεγαλώνουν οι χρόνοι αναμονής και να αυξάνεται ο εκνευρισμός. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην εφημερία εργάζονται 40 άτομα για 1.000 ασθενείς σε τρεις οκτάωρες βάρδιες.

Άλλη μία αιτία είναι το ότι η επείγουσα νοσοκομειακή φροντίδα δεν εκλαμβάνεται ως τέτοια αλλά ως πρωτοβάθμια φροντίδα, στην οποία ο εργαζόμενος μπορεί να δει ένα χρόνιο περιστατικό. Υπάρχουν κάποιοι που περιμένουν να εφημερεύσει το νοσοκομείο, για να έρθουν. Αυτό όμως εξ ορισμού σημαίνει ότι δεν έχουν κάποιο επείγον πρόβλημα κι άρα δεν πρέπει να έρθουν καν.

“Το θέμα είναι ότι, όταν κάποιος φτάνει στο ΤΕΠ, εσύ είσαι υποχρεωμένος να τον εξυπηρετήσεις, να του παράσχεις νοσηλεία, ανεξάρτητα από το ποιος είναι μπροστά σου. Ακόμη κι αν ο ίδιος εκδηλώσει βίαιη συμπεριφορά, δεν έχεις κανέναν τρόπο να αυτοπροστατευτείς. Η υποχρέωσή σου ως νοσοκομείο, ως γιατρός και ως νοσηλευτής απέναντι ακόμη και σε βίαιο ασθενή είναι να του παράσχεις τη νοσηλεία. Το ερώτημα είναι πώς να το κάνεις αυτό, όταν κάποιος βγει έξω από τα μέτρα, και το δεύτερο είναι ποια είναι η δύναμη αποτροπής τέτοιων περιστατικών, ώστε να είναι οι εξαιρέσεις στον κανόνα”, επισημαίνει ο κ. Δερμεντζόγλου.

Τα μέτρα

Ο ίδιος εξηγεί ότι στο “Παπαγεωργίου” το προσωπικό -ειδικά του ΤΕΠ- έχει περάσει από σεμινάρια διαχείρισης κρίσεων και αντιμετώπισης βίαιων περιστατικών, αλλά το πρόβλημα είναι ότι εντέλει οι άνθρωποι τα υφίστανται.

“Όσο κι αν λειτουργείς κατασβεστικά σε τέτοιες περιπτώσεις, τελικά υφίστασαι τη βία. Μάλιστα τις περισσότερες φορές την υφίστασαι και σιωπάς. Κι αυτό διότι η αντιμετώπιση της διοίκησης του νοσοκομείου είναι ‘έλα μωρέ, αυτό είναι κομμάτι της δουλειάς μας’. Δηλαδή το βασικότερο συστατικό που αναπαράγει αυτή τη βία είναι η αποδοχή της. Επίσης οι εργαζόμενοι φοβούνται να υποβάλουν μηνύσεις. Διότι πρώτον βρίσκονται εκτεθειμένοι και καταγεγραμμένοι σε οποιαδήποτε πράξη αντεκδίκησης μπορεί να συμβεί από το μηνυόμενο, δεύτερον μπορεί να βρεθούν οι ίδιοι μηνυόμενοι για ψευδή καταμήνυση ή για εξύβριση”, επισημαίνει ο κ. Δερμεντζόγλου.

Ο ίδιος τονίζει ότι το σωματείο εργαζομένων του “Παπαγεωργίου” ζητεί να ενισχυθούν οι μηχανισμοί αποτροπής της βίας. Αυτοί είναι η ενίσχυση της φύλαξης στους χώρους, ο περιορισμός των συνοδών και η ανάληψη της ευθύνης από το νοσοκομείο ως δημόσιο οργανισμό μετά την ενημέρωση για κάθε τέτοιο συμβάν.

“Ζητάμε να ασκεί το ίδιο το νοσοκομείο μήνυση όχι για τη σωματική βλάβη την οποία υφίσταται ο εργαζόμενος αλλά για την παρακώλυση της λειτουργίας του από ασθενείς και συνοδούς που λειτουργούν με τέτοιον τρόπο. Διότι, όταν θα εκδηλώσει κάποιος ένα κρούσμα βίας, σημαίνει ότι ο εργαζόμενος εκείνη την ώρα θα αποχωρήσει από τη δουλειά του, θα παρακωλυθεί η λειτουργία του νοσοκομείου, οπότε πρέπει να αναλάβει και τις δικές του ευθύνες πέραν βέβαια του βασικού ότι οφείλει να παρέχει ένα περιβάλλον ασφάλειας για τους εργαζόμενους”, λέει ο κ. Δερμεντζόγλου και προσθέτει: “Οι σεκιούριτι στην εφημερία είναι τρεις τώρα. Πέρα από φυσική παρουσία και οι σεκιούριτι πρέπει να είναι εκπαιδευμένοι στη διαχείριση περιστατικών”.

Λεκτική βία σε κλινικές και εξωτερικά ιατρεία

Για περιστατικά λεκτικής βίας στις κλινικές και στα εξωτερικά ιατρεία του νοσοκομείου, όπου μέσα σε μία ημέρα εξετάζονται 800-1.000 ασθενείς, κάνει λόγο στη “ΜτΚ” και ο νοσηλευτής στο ΤΕΠ του “Παπαγεωργίου” Θανάσης Τασιούδης. Επιπλέον αναφέρει ότι ασθενείς νοσηλεύονται σε 6κλινους και 8κλινους θαλάμους, αλλά αυτό που επιθυμούν είναι ανθρώπινες συνθήκες. Ο συνωστισμός φέρνει γκρίνια και οργή. Φωνάζουν, βρίζουν και κάνουν προσωπική επίθεση στους εργαζόμενους.

“Η πλειονότητα των περιστατικών είναι ένα φαινόμενο που δεν αποσυνδέεται από τη γενικότερη κατάσταση της κοινωνίας. Ένας χρήστης υγείας που αναζητεί γιατρειά, αλλά δεν υπάρχει οργανωμένη ΠΦΥ ή άλλη μονάδα υγείας, για να απευθυνθεί, έρχεται στο ΤΕΠ, το οποίο προσφέρει -κακώς βέβαια- και ΠΦΥ. Μάλιστα θεωρεί τον εαυτό του σοβαρό περιστατικό. Το αν είναι σοβαρό ή όχι το κρίνουν ο γιατρός ή ο νοσηλευτής και αυτοί αποφασίζουν με ποια σειρά θα μπει, για να εξεταστεί. Αυτό δημιουργεί αρκετή αναμονή κι είναι η αιτία του προβλήματος της βίας. Για την κατάσταση ευθύνονται όσοι έχουν αποδομήσει την ΠΦΥ και τη δημόσια δωρεάν υγεία”, δηλώνει ο κ. Τασιούδης.

Ο ίδιος τονίζει ότι “η διοίκηση του νοσοκομείου οφείλει να καλύπτει τους εργαζόμενους και να αναλαμβάνει την ευθύνη, όταν ο νοσηλευτής θέλει να υποβάλει μήνυση, και να τον στηρίζει νομικά, αλλά και να κινείται και η ίδια νομικά για παρακώλυση λειτουργίας του νοσοκομείου. Η διοίκηση πρέπει να έχει νομικό σύμβουλο και να προστατεύει τους εργαζόμενους παρέχοντας ασφαλείς συνθήκες εργασίας”.

Στο «ΑΧΕΠΑ»

Στην αύξηση των κρουσμάτων βίας στο “ΑΧΕΠΑ” με έμφαση στις εφημερίες αναφέρεται στη “ΜτΚ” και ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων στο νοσοκομείο Χαράλαμπος Κοροξενός.

“Περιστατικά λεκτικής βίας με φωνές και βρισιές καταγράφονται σε κάθε εφημερία, ενώ τον τελευταίο χρόνο καταγράφηκαν πέντε ή έξι περιστατικά σωματικής βίας. Πριν από λίγους μήνες σε συνάδελφο πέταξαν αντικείμενο στο κεφάλι, διότι ο ασθενής, που ήταν υπό την επήρεια ουσιών, έψαχνε συγκεκριμένη ειδικότητα γιατρού, για την οποία όμως το νοσοκομείο μας δεν εφημέρευε. Κι όταν τον ενημερώσαμε, τα έβαλε με το συνάδελφο. Σε άλλη περίπτωση συνοδός ασθενούς έπιασε από το λαιμό συνάδελφό μου. Υπάρχουν συνοδοί που φωνάζουν την αστυνομία, για να καταγγείλουν τον εργαζόμενο, γιατί περιμένουν μισή ώρα να τους εξετάσει γιατρός. Όλοι είναι αγανακτισμένοι λόγω των συνθηκών που ζούμε και ξεσπάνε σε εμάς στο νοσοκομείο”, τονίζει ο κ. Κοροξενός.

Παράλληλα αναφέρει ότι “έχουμε εκπαιδευτεί να αντιδράμε ψύχραιμα. Αλλιώς χάνεις το παιχνίδι. Για παράδειγμα έρχεται προς αντικατάσταση άλλος συνάδελφος, μέχρι να ηρεμήσουν τα πνεύματα και να μη σε βλέπει ο εκνευρισμένος ασθενής ή συνοδός. Όμως και οι διοικήσεις πρέπει να στηρίζουν τους εργαζόμενους, τόσο αυξάνοντας τη φύλαξη, αφού μόνο η διακριτική παρουσία υπαλλήλων σεκιούριτι μπορεί να βοηθήσει ή να αποτρέψει περιστατικά βίας, όσο και διασφαλίζοντας ασφαλείς συνθήκες”.

“Είμαστε απροστάτευτοι»

Για απουσία μέτρων προστασίας των εργαζομένων στο ΕΣΥ κάνει λόγο στη “ΜτΚ” ο εκτελεστικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ) Πέτρος Κετικίδης.

Θυμίζει το περιστατικό που συνέβη πριν από λίγο καιρό στο “Γ. Γεννηματάς” της Θεσσαλονίκης με πρωταγωνιστή έναν Σύρο, ο οποίος διακομίστηκε με κομμένο αυτί από το ΕΚΑΒ.

“Το αυτί δεν βρέθηκε στον τόπο του ατυχήματος, κι επειδή στη χώρα του θεωρείται ατιμωτικό το κόψιμό του, ο ασθενής εξοργίστηκε, που δεν υπήρχε δυνατότητα να το ράψουν. Επιτέθηκε λεκτικά στους εφημερεύοντες και έσπασε τζάμια προκαλώντας ζημιές 1.800 ευρώ, τις οποίες πλήρωσε το ελληνικό δημόσιο”, περιγράφει ο κ. Κετικίδης.

Επιπλέον εξηγεί ότι τα περισσότερα περιστατικά συμβαίνουν κυρίως στις εφημερίες και τα βράδια. Αιτίες είναι οι μεγάλες αναμονές αλλά και η έλλειψη τραυματιοφορέων και νοσηλευτών. Μάλιστα η αύξηση κατά 30% στην προσέλευση ασθενών αυξάνει και την αναμονή.

“Πρόβλημα δημιουργεί και η ελλιπής ασφάλεια στα νοσοκομεία, διότι δεν επαρκεί η χρηματοδότηση. Χαρακτηριστικό είναι ότι στον ιδρυτικό νόμο των ΤΕΠ προβλέπεται ότι πρέπει να υπάρχει σεκιούριτι, αλλά δεν εφαρμόζεται, είτε διότι δεν διαθέτουν καν υπηρεσία σεκιούριτι είτε διότι δεν επαρκούν οι υπάλληλοι”, σημειώνει ο κ. Κετικίδης.

Ο ίδιος προτείνει στις εφημερίες των νοσοκομείων και ειδικά σε αυτά που είναι πιο απομακρυσμένα σε συνεργασία με τη διεύθυνση Αστυνομίας να υπάρχει ανά τακτά διαστήματα περιπολία ή εντός του χώρου διακριτική παρουσία της αστυνομίας.

Παρατηρητήριο κατά της βίας

Την ίδρυση Παρατηρητηρίου κατά της εργασιακής βίας στο χώρο της δημόσιας υγείας διεκδικεί η Πανελλήνια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία Νοσηλευτικού Προσωπικού (ΠαΣΟΝοΠ), η οποία πριν από λίγους μήνες απέστειλε σχετικό υπόμνημα στα υπουργεία Υγείας και Εργασίας.

“Θεωρούμε ότι, για να περιοριστούν, αν όχι να εκλείψουν, τα φαινόμενα βίας, είναι απαραίτητη η ίδρυση Παρατηρητηρίου κατά της βίας στο νοσηλευτικό προσωπικό, ώστε να προστατευτούν οι συνάδελφοι από ενέργειες οποιασδήποτε μορφής βίας, είτε προέρχονται από συναδέλφους είτε από άλλες επαγγελματικές ομάδες εντός του χώρου εργασίας ή από ασθενείς και συνοδούς τους και ας είναι αυτό η αρχή για σειρά άλλων επαγγελμάτων που τυγχάνουν παρόμοιας απαράδεκτης μεταχείρισης”, επισημαίνει η ΠαΣΟΝοΠ και καταλήγει: “Για εμάς θεωρείται δεδομένο ότι η διασφάλιση ενός νομοθετικού πλαισίου και η δυνατότητα καταγραφής καταγγελιών και διερεύνησης τέτοιων φαινομένων θα λειτουργήσει εποικοδομητικά, αφού θα δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας στους εργαζόμενους νοσηλευτές/τριες, αλλά και αποτρεπτικά σε τέτοια φαινόμενα βίας (λεκτικής, σωματικής, συναισθηματικής)”.