Πώς θα επιστρέψουν δεκάδες χιλιάδες γιατροί – μετανάστες

Φωτ. Shutterstock

Οι περισσότεροι νοτιο-Ευρωπαίοι ιατροί μεταναστεύουν κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ιρλανδία, την Ελβετία, τη Γαλλία, τις σκανδιναβικές χώρες και τελευταία στα Εμιράτα

Μιχάλης Ψύλος • psilosm@naftemporiki.gr

Τα πέντε τελευταία χρόνια, κάπου 40.000 γιατροί εγκατέλειψαν την Ιταλία αναζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας και φυσικά υψηλότερους μισθούς, σε ξένες χώρες, κυρίως στη βόρεια Ευρώπη. Τον δρόμο της μετανάστευσης έχουν πάρει χιλιάδες γιατροί και από την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα. Οι περισσότεροι νοτιο-Ευρωπαίοι ιατροί μεταναστεύουν κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ιρλανδία, την Ελβετία, τη Γαλλία, τις σκανδιναβικές χώρες και τελευταία στα Εμιράτα.

Ο λόγος για τη μαζική έξοδο από τη νότια Ευρώπη είναι σαφής: «Η υποβάθμιση του συστήματος υγείας, οι πενιχρές απολαβές σε σχέση με τη βόρεια Ευρώπη, η έλλειψη θέσεων για ειδικούς, η αβεβαιότητα για το μέλλον και η γραφειοκρατική επιβάρυνση». Όπως αναφέρει η Ισπανική Εθνική Ομοσπονδία Ιατρών (FNAM), «η μετανάστευση συμβαίνει γιατί δεν γίνονται σεβαστά τα εργασιακά δικαιώματα των γιατρών».

Στην Ισπανία, το 60,5% των γιατρών δηλώνουν δυσαρεστημένοι ή πολύ δυσαρεστημένοι με τις υπερβολικές ώρες εργασίας (25% υπερβαίνουν την εργάσιμη ημέρα). Το 76,7% είναι δυσαρεστημένο ή πολύ δυσαρεστημένο με την απόδοση του συστήματος υγείας, επιπλέον το 63,3% είναι πολύ δυσαρεστημένο με τις απολαβές και την επαγγελματική σταδιοδρομία. Υπό αυτή την έννοια, οι 4 στους 10 Ισπανοί γιατροί δηλώνουν ότι θα εγκαταλείψουν το εθνικό σύστημα υγείας SNS μόλις τελειώσουν την ειδικότητά τους και οι μισοί λένε εξετάζουν την επιλογή της μετανάστευση.

Προσφέρουν μισθό 30.000 ευρώ

Οι Πορτογάλοι γιατροί δέχονται πολλές προτάσεις από σκανδιναβικές χώρες, αλλά και από τη Σαουδική Αραβία, για παράδειγμα, με μισθολογικές προσφορές έως και 30.000 ευρώ το μήνα, γράφει η εφημερίδα Noticias. «Κυρίως λόγω των χαμηλών μισθών οι επαγγελματίες υγείας φεύγουν από τη χώρα», προσθέτει η πορτογαλική εφημερίδα.

Στην Ιταλία, το ΕΣΥ αντιμετωπίζει πλέον σοβαρή έλλειψη γιατρών, καθώς πάνω από 39.000 Ιταλοί γιατροί έφυγαν στο εξωτερικό μεταξύ 2019 και 2023. Μόνο τον τελευταίο χρόνο μετανάστευσαν 11.000 Ιταλοί γιατροί, αναφέρει η Ομοσπονδία Χειρουργών και Οδοντιάτρων της χώρας (Fnomceo).

Με μισθούς «πείνας» σε σχέση με το κόστος ζωής, οι Ιταλοί γιατροί δεν μπορούν παρά να δελεάζονται ακούγοντας ότι στο Λουξεμβούργο, για παράδειγμα, οι ετήσιες απολαβές των γιατρών φθάνουν έως και 205.000 ευρώ, στην Ισλανδία και την Ολλανδία γύρω στις 110.000 και στη Δανία, την Ιρλανδία και τη Γερμανία, έως και 100.000 ευρώ.

Ισπανοί γιατροί που μετανάστευσαν στο εξωτερικό λένε στη La Vanguardia ότι «σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο ή η Ελβετία γίνονται προσωπικές συνεντεύξεις, εκτιμάται το βιογραφικό, οι απόψεις των γιατρών, το ενδιαφέρον τους για έρευνα. Στη Γαλλία επίσης, η εξέταση των ξένων γιατρών διαρκεί αρκετές ημέρες και λαμβάνεται υπόψη μια προσωπική συνέντευξη».

«Υπάρχει μια αυξανόμενη τάση προς τη μετανάστευση, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων γενιών γιατρών. Οι νέοι γιατροί δείχνουν ότι δεν είναι διατεθειμένοι να συνεχίσουν να θυσιάζονται για ένα σύστημα συνεχούς κακομεταχείρισης από τις Διοικήσεις. Πηγαίνουν εκεί που τους εκτιμούν», εξηγεί ο Χαβιέ Λεονάρ, Γενικός Γραμματέας της Ιατρικής Ενωσης Metges της Καταλονίας.

Κυβερνητικός αγώνας για την επιστροφή

Η ιταλική κυβέρνηση προσπαθεί να τους πείσει να επιστρέψουν με χαρτί τη σχεδόν μηδενική φορολογία. Ο Ιταλός υπουργός Υγείας Οράτσιο Σκιλάτσι είχε την ιδέα και έβαλε τους ειδικούς να τη μελετήσουν: Ο Σκιλάτσι σχεδιάζει να υποσχεθεί στους επιστρέφοντες γιατρούς μια τεράστια έκπτωση έως και 90% στους φόρους τους. Αλλά μάλλον αυτό δεν είναι αρκετό.

«Για να πειστούν οι γιατροί να παραμείνουν ή να επιστρέψουν στην Ιταλία, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις αιτίες που τους ωθούν να αναζητήσουν αλλού εργασία. Αυτό σημαίνει βελτίωση των συνθηκών εργασίας, αύξηση των αμοιβών, προσφορά περισσότερων ευκαιριών κατάρτισης και καριέρας και διασφάλιση μιας υγιούς ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής», τονίζουν στη «Ναυτεμπορική» εκπρόσωποι ιταλικών ιατρικών ενώσεων στη Ρώμη. «Υπάρχουν ήδη ορισμένα θετικά παραδείγματα: Ορισμένες ιταλικές περιφέρειες πειραματίζονται με νέες πολιτικές προσέλκυσης και παραμονής των γιατρών, όπως μπόνους, πιο ευέλικτες συμβάσεις εργασίας και προγράμματα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης. Όλες αυτές είναι ελπιδοφόρες πρωτοβουλίες, αλλά είναι σαφές ότι υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν», προσθέτουν οι ίδιες πηγές στη «Ν» .

20.000 Έλληνες γιατροί – μετανάστες

Κάπου 20.000 Έλληνες γιατροί έχουν επίσης μεταναστεύσει από το 2010, κυρίως στη Γερμανία, τη Βρετανία, τη Γαλλία και άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, αναζητώντας καλύτερες απολαβές, αλλά και συνθήκες εργασίας. Σύμφωνα με τον Ομοσπονδιακό Ιατρικό Σύλλογο στη Γερμανία, εργάζονται συνολικά 2.943 γιατροί ελληνικής καταγωγής, σε σύνολο 32.500 γιατρών από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

«Το βαθύ τραύμα που προκάλεσε στην Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια περίθαλψη η οικονομική κρίση δεν επουλώθηκε τα χρόνια που ακολούθησαν, ενώ η πανδημία προκάλεσε νέα διαλυτική κατάσταση με το ΕΣΥ να βρίσκεται πλέον στο χείλος της κατάρρευσης», εκτιμά το ΔΣ του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ). «Δυστυχώς, το ΕΣΥ αντί να ενισχύεται με ανθρώπινο δυναμικό, παρατηρείται τάση παραιτήσεων και φυγής στο εξωτερικό. Η Πολιτεία έχει δαπανήσει για την εκπαίδευση των γιατρών που εργάζονται σε κέντρα του εξωτερικού 7 δισ. ευρώ», αναφέρουν στη «Ν» ιατρικές πηγές.

Δέλεαρ 100.000 ευρώ

Για να προσελκύσει τους γιατρούς που έφυγαν, το υπουργείο Υγείας μέσω του προγράμματος επαναπατρισμού, θέλει να προσφέρει ως κίνητρο το ποσό των 100.000 ευρώ εφάπαξ (golden hello) για ένα ή δύο χρόνια. «Πρόκειται δηλαδή για μπόνους που ούτε στα καλύτερα όνειρά τους δεν πρόκειται να δουν για παράδειγμα, οι γιατροί που εργάζονται στο ελληνικό ΕΣΥ, και ειδικά οι νεώτεροι», τονίζει η ιατρική συντάκτρια της Ναυτεμπορικής, Ανθή Αγγελοπούλου.

Η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος – ΟΕΝΓΕ με επιστολή της στην ηγεσία του υπουργείου Υγείας κάνει μάλιστα λόγο για «πρόκληση έναντι των γιατρών που έμειναν στην πατρίδα τους να εργαστούν όταν το υπουργείο τους δίνει ψίχουλα». Σύμφωνα με την ΟΕΝΓΕ, η υπόσχεση για μπόνους 100.000 έως 150.000 και μειωμένη φορολόγηση σε όσους γιατρούς αποφασίσουν να επαναπατριστούν και να δουλέψουν στο δημόσιο σύστημα υγείας, είναι πρόκληση. «Όχι μόνο η κυβέρνηση τιμωρεί όσους γιατρούς έμειναν στην Ελλάδα και έβαλαν πλάτη την περίοδο της πανδημίας, όχι μόνο ομολογεί έμμεσα ότι οι μισθοί τους παρά τις μικρές αυξήσεις του 10%, που και αυτές κερδήθηκαν κάτω από αγώνες, είναι πολύ πίσω από τις ανάγκες και αναντίστοιχες των υπηρεσιών που προσφέρουν, αλλά οδηγεί και στη δημιουργία γιατρών πολλών ταχυτήτων στο δημόσιο σύστημα υγείας».