Μόνο επτά χώρες στον κόσμο πληρούν το πρότυπο για την ποιότητα του αέρα – Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Iatropedia newsroom

Δασικές πυρκαγιές και οικονομική δραστηριότητα επιδεινώνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση

Μόνο επτά χώρες πληρούν ένα διεθνές πρότυπο για την ποιότητα του αέρα, με τη θανατηφόρο ατμοσφαιρική ρύπανση να επιδεινώνεται κατά τόπους λόγω της ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας και των τοξικών επιπτώσεων από τον καπνό των δασικών πυρκαγιών, σύμφωνα με νέα έκθεση.

Από τις 134 χώρες και περιοχές που συμμετείχαν στην έρευνα, μόνο επτά -η Αυστραλία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γρενάδα, η Ισλανδία, ο Μαυρίκιος και η Νέα Ζηλανδία- πληρούν την κατευθυντήρια οδηγία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τα μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια που εκπέμπονται από αυτοκίνητα, φορτηγά και βιομηχανία.

Η συντριπτική πλειονότητα των χωρών δεν πληρούν το συγκεκριμένο πρότυπο για τα αιωρούμενα σωματίδια PM2,5, έναν τύπο αιθάλης μικρότερης από το πλάτος μιας ανθρώπινης τρίχας που όταν την εισπνέει κανείς μπορεί να προκαλέσει πάρα πολλά προβλήματα υγείας και θανάτους, με κίνδυνο σοβαρών επιπτώσεων για τους ανθρώπους.

Σύμφωνα με την έκθεση της IQAir, ενός ελβετικού οργανισμού για την ποιότητα του αέρα που αντλεί δεδομένα από περισσότερους από 30.000 σταθμούς παρακολούθησης σε όλο τον κόσμο, ενώ η ατμόσφαιρα είναι γενικά πολύ πιο καθαρή από ό,τι ήταν κατά το μεγαλύτερο μέρος του περασμένου αιώνα, εξακολουθούν να υπάρχουν μέρη όπου τα επίπεδα ρύπανσης είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα. Η πιο μολυσμένη χώρα, το Πακιστάν, έχει επίπεδα PM2,5 πάνω από 14 φορές υψηλότερα από τα πρότυπα του ΠΟΥ, ενώ ακολουθούν, σύμφωνα με την έκθεση IQAir, η Ινδία, το Τατζικιστάν και η Μπουρκίνα Φάσο.

Αλλά ακόμη και στις πλούσιες και ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες, η πρόοδος που έχει σημειωθεί σε ό,τι αφορά τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης κινδυνεύει να εκτροχιαστεί. Ο Καναδάς, που θεωρείτο ότι έχει τον πιο καθαρό αέρα στον δυτικό κόσμο, παρουσίασε επιδείνωση σε ό,τι αφορά τα αιωρούμενα σωματίδια PM2,5 πέρυσι λόγω των πρωτοφανών πυρκαγιών που κατέστρεψαν τη χώρα, εκτοξεύοντας τοξικές ουσίες σε όλη τη χώρα και στις ΗΠΑ.

Στην Κίνα, εν τω μεταξύ, η βελτίωση της ποιότητας του αέρα βρίσκεται σε κίνδυνο λόγω της ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας μετά την πανδημία της Covid-19, με την έκθεση να διαπιστώνει αύξηση 6,5% στα επίπεδα των PM2,5.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση υπολογίζεται ότι σκοτώνει περίπου 7 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως σε όλο τον κόσμο -περισσότερους από το AIDS και την ελονοσία μαζί- και αυτό το βάρος γίνεται περισσότερο αισθητό στις αναπτυσσόμενες χώρες που βασίζονται σε ιδιαίτερα βρόμικα καύσιμα για θέρμανση, φως και μαγείρεμα σε εσωτερικούς χώρους.

Ο ΠΟΥ μείωσε τις κατευθυντήριες γραμμές του για τα «ασφαλή» επίπεδα PM2,5 το 2021 σε πέντε μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, κριτήριο που δεν πιάνουν πλέον πολλές χώρες, όπως αυτές στην Ευρώπη που έχουν καθαρίσει σημαντικά τον αέρα τους τα τελευταία 20 χρόνια.

Αλλά ακόμη και αυτή η πιο αυστηρή οδηγία μπορεί να μην καλύπτει πλήρως τον κίνδυνο της ύπουλης ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Έρευνα που δόθηκε στη δημοσιότητα από Αμερικανούς επιστήμονες τον περασμένο μήνα διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο για τα PM2,5, αφού ακόμη και μια πολύ μικρή έκθεση στα αιωρούμενα αυτά σωματίδια συνδέεται με αύξηση των νοσηλειών για προβλήματα υγείας, όπως οι καρδιακές παθήσεις και το άσθμα.

Τι συμβαίνει με την ποιότητα του αέρα στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την ίδια έκθεση και τον χάρτη που περιλαμβάνει, πολλές περιοχές στην Ελλάδα βρίσκονται στο «κίτρινο» ή στο «πορτοκαλί» επίπεδο, με τα αιωρούμενα σωματίδια PM2,5 να υπερβαίνουν από 2 έως και 5 φορές το πρότυπο του ΠΟΥ.

Περιηγηθείτε στον διαδραστικό χάρτη εδώ για να δείτε τα στοιχεία ανά περιοχή

Φωτογραφία: iStock