Φ. Πατσουράκος: Οι εφημερίες των 60χρονων γιατρών & η ανάπτυξη της οικονομίας για μία σωστή ΠΦΥ

Νατάσσα Ν. Σπαγαδώρου , CNN Greece

Δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο επίκαιρο μήνυμα από αυτό της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας  Υγείας (ειδικά για την Ελλάδα), την οποία τιμά η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, και που γιορτάστηκε χθες 7 Απριλίου 2019 σε όλο τον κόσμο.

Ενώ όμως θα έπρεπε κανονικά να έχει αποκτήσει η χώρα μας εδώ και χρόνια, μία αξιοπρεπή ΠΦΥ ως μία αυτονόητη ενέργεια στο σύστημα υγείας, δυστυχώς η τόσο αναγκαία Πρωτοβάθμια ακόμη παραπαίει, με αρνητικό αντίκτυπο για τους ασθενείς πρωτίστως και δευτερευόντως για τους ίδιους τους πρωταγωνιστές της ιστορίας, τους γιατρούς.

Η μεταρρύθμιση της ΠΦΥ και ο οικογενειακός γιατρός,ξεκίνησε με μεγάλες προσδοκίες στην Ελλάδα, μία χώρα που διψούσε για πρακτική ιατρική. Αντί όμως να εξελιχθεί το μοντέλο και οι ειδικότητες να πιάσουν αμέσως δουλειά, γνωρίζοντας ότι η Πρωτοβάθμια και οι οικογενειακοί γιατροί μπορούν να βάλουν πλάτη σε θέματα πρόληψης και πρωτογενούς ιατρικής κάλυψης, δίνοντας λύσεις σε πολίτες και στο σύστημα υγείας, αποσυμφορώντας σε μεγάλο βαθμό το ΕΣΥ, ο διάλογος αναλώθηκε στον αριθμό των ΤΟΜΥ (Τοπικές Ομάδες Υγείας) αλλά και στον θεσμό του gatekeeping…

Το αιχμηρό μήνυμα του ΠΙΣ

Όπως αναφέρει στο αιχμηρό του μήνυμα ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος:

«Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας είναι αφιερωμένη στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Είναι στ’ αλήθεια πρωθύστερο να γιορτάζουμε στην Ελλάδα την ημέρα αυτή, εν μέσω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το ΥΥΚΑ στην προσπάθεια προσέλκυσης γενικών γιατρών, παθολόγων και παιδιάτρων στο νέο του εγχείρημα. Δηλαδή σε μια ΠΦΥ που χρηματοδοτείται μέσω ΕΣΠΑ και ουσιαστικά αποκλείει το σύνολο των ιδιωτών, εξειδικευμένων γιατρών οδηγώντας σε επιδείνωση του braindrain... Ο ΠΙΣ είναι έτοιμος να βοηθήσει την ηγεσία του υπουργείου Υγείας και να καταθέσει βιώσιμες προτάσεις που θα οδηγήσουν σε ένα σύστημα λειτουργικό, βιώσιμο και αποδοτικό με γνώμονα μόνο το όφελος των πολιτών της χώρας. Είναι γνωστό ότι όπου λειτουργεί σωστά η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, έχουμε μείωση των επιπλοκών σε σοβαρά πάσχοντες, μείωση των νοσηλειών, αύξηση του προσδόκιμου ζωής και καλύτερη έκβαση σε νοσήματα που θα μπορούσαν να προβλεφθούν εν τη γενέσει τους ή να αναχαιτιστούν με απλές θεραπευτικές στρατηγικές, όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερλιπιδαιμία, το γλαύκωμα και κάποια είδη καρκίνου που όταν διαγνωστούν πρώιμα οδηγούνται σε πλήρη ίαση. Αντίθετα, μια ελλιπώς οργανωμένη ΠΦΥ μπορεί να αποτελεί εμπόδιο για την επίλυση των προβλημάτων υγείας των πολιτών και ταλαιπωρία μέσω γραφειοκρατικών διαδικασιών. Ως ΠΙΣ χαιρετίζουμε τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Υγείας και προσδοκούμε σε καλύτερες ημέρες συνεργασίας όλων όσων έχουμε την ευθύνη της υγείας των συμπολιτών μας».

Το πρόβλημα της υποχρηματοδότησης

Το CNN Greece με αφορμή την χθεσινή ημέρα, μίλησε με τον κ. Φώτη Πατσουράκο πρόεδρο των Ελευθεροεπαγγελματιών Καρδιολόγων Ελλάδος, πρόεδρο της Ομοσπονδίας Κλινικοεργαστηριακών Γιατρών και Α’ Αντιπρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Αθήνας.

Ο κ. Πατσουράκος στη συνέντευξη που ακολουθεί, μιλάει για την πορεία της μεταρρύθμισης, για τα δυνατά και αδύνατα σημεία της, για την υποχρηματοδότηση της μεταρρύθμισης και το τι μέλλει γενέσθαι μετά την πάροδο των 4 ετών της χρηματοδότησης των ΕΣΠΑ, για το αναχρονιστικό –όπως το χαρακτηρίζει – gatekeeping, για την Μεταμνημονιακή εποχή της υγείας και το γεγονός ότι 60χρονοι γιατροί εφημερεύουν ελλείψει νέων, για μία ιδανική υγεία με δωρεάν παροχές στους πολίτες και αξιοπρεπείς μισθούς στους γιατρούς, αλλά και για την ανάγκη να διορθωθούν οι στρεβλώσεις σε δημοσιονομικό και φορολογικό επίπεδο ώστε να υπάρξει ανάπτυξη και στο ιατρικό σώμα.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:

Kύριε Πατσουράκο, θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς κρίνετε σήμερα την πορεία της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, μετά από ένα αρκετά εύλογο χρονικό διάστημα που έχει ξεκινήσει;

Η επιχειρούμενη μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ, δεν έχει φέρει τα αποτελέσματα που προσδοκούσαν οι εμπνευστές της γεγονός που έχει επισημανθεί από όλους τους ιατρικούς φορείς ότι θα συνέβαινε. Μόλις 120 από τις 253 μονάδες ΤΟΜΥ έχουν εγκαινιαστεί και από αυτές οι περισσότερες υπολειτουργούν, ενώ σε σύνολο 4000 οικογενειακών ιατρών που θα έπρεπε να έχουν προσληφθεί μόλις 1100 έχουν τελικά προσληφθεί είτε στις ΤΟΜΥ είτε ως συμβεβλημένοι. Τα νούμερα είναι αμείλικτα και δείχνουν την αποτυχία του εγχειρήματος που θα έπρεπε να είναι σε πλήρη λειτουργία από τα τέλη του 2018.

Η ΠΦΥ είναι γεγονός, ότι έχει μπει για τα καλά στο μάτι του κυκλώνα από την ιατρική κοινότητα αλλά και από τους πολίτες οι οποίοι ψάχνουν να βρουν ιατρικές ειδικότητες και δεν βρίσκουν. Ποια θεωρείτε ότι είναι τα μεγαλύτερα λάθη και αστοχίες της μεταρρύθμισης και ποια τα δυνατά της σημεία;

Το δυνατό της σημείο είναι ο οικογενειακός Ιατρός ως θεσμός, που υπήρχε ατύπως και πριν αλλά τώρα θεσμοθετείται, και η δημιουργία του ηλεκτρονικού φακέλου του ασθενούς. Δυστυχώς τα λάθη και οι αστοχίες όμως ακυρώνουν του θεσμό του οικογενειακού ιατρού. Η υποχρηματοδότηση της ΠΦΥ με τις χαμηλές αμοιβές στους ιατρούς, ιδίως στους συμβεβλημένους που θα πρέπει να πληρώνουν μόνοι τους τα έξοδα του ιατρείου τους και η χρηματοδότηση για 2+2 χρόνια από πόρους του ΕΣΠΑ χωρίς να υπάρχει δέσμευση και απόλυτο ξεκαθάρισμα από πού θα χρηματοδοτείται μετά έχει κάνει αρνητικούς τους Ιατρούς να συμμετέχουν. Σύμφωνα με μελέτη τα καθαρά χρήματα που θα μένουν σε έναν Ιατρό μετά την αφαίρεση των κρατήσεων και των λειτουργικών εξόδων του ιατρείου του θα είναι περί τα 500 ευρώ για να έχει υπό την ευθύνη του 2200 ασθενείς.

Αναχρονιστικό το gatekeeping

Παράλληλα ο θεσμός της υποχρεωτικής παραπομπής των ασθενών από τον οικογενειακό Ιατρό στους Ιατρούς των λοιπών ειδικοτήτων (π.χ. καρδιολόγο, πνευμονολόγο κλπ) γνωστός ως Gatekeeping, είναι αναχρονιστικός και όπου εφαρμόστηκε στο παρελθόν εγκαταλείπεται, διότι δημιούργησε τεράστια προβλήματα στους ασθενείς, αφού θα έπρεπε αδίκως ένας χρονίως πάσχων π.χ. από καρδιακή νόσο να επισκέπτεται πρώτα τον οικογενειακό Ιατρό ώστε να πάρει παραπεμπτικό για τον καρδιολόγο ή για ένα προκάρδιο άλγος θα έπρεπε να πάει πρώτα στον οικογενειακό ιατρό και όχι απευθείας στον καρδιολόγο με ανυπολόγιστες όπως αντιλαμβάνεστε συνέπειες για την υγεία του.

Όταν οι 60χρονοι γιατροί εφημερεύουν…

Γενικότερα πώς κρίνετε το σύστημα της υγείας σήμερα; Πώς προχωράει μετά από πολλά χρόνια Μνημονιακών παρεμβάσεων και οριζόντιων πολιτικών;

Η υποχρηματοδότηση του συστήματος υγείας συνεπεία των μνημονιακών δεσμεύσεων το έχει φέρει σε όρια κατάρρευσης αφού δεν ανανεώνονται οι εξοπλισμοί στα νοσοκομεία και δεν γίνεται η αναγκαία πρόσληψη προσωπικού στο ΕΣΥ του οποίου τα στελέχη έχουν γεράσει. Παράδειγμα είναι το γεγονός ότι 60ρηδες ιατροί κάνουν γενικές εφημερίες, ελλείψει νέων ιατρών. Αποτέλεσμα αυτών, είναι να κατρακυλήσουμε στις τελευταίες θέσεις ως προς τις δαπάνες για τη Δημόσια Υγεία τόσο στον ΟΟΣΑ όσο και στην ΕΕ.

Υπάρχει ιδανική υγεία;

Μπορείτε να φανταστείτε ένα περιβάλλον ιδανικής υγείας και τις πολιτικές της μετά από 10 χρόνια στην Ελλάδα; Εσείς ως γιατρός, αλλά και με τη θεσμική σας ιδιότητα ποια χαρακτηριστικά θα θέλατε να έχει;

Η ιδανική υγεία είναι αυτή όπου τα νοσοκομεία έχουν στελεχωθεί με το αναγκαίο προσωπικό, δεν υπάρχουν αναμονές για χειρουργεία ή εξετάσεις, ο ασθενής δεν πληρώνει για καμία ιατρική εξέταση ή πράξη που θα πρέπει να καλύπτεται πλήρως από το σύστημα υγείας, τα νοσοκομεία στις εφημερίες δεν θυμίζουν εμπόλεμες καταστάσεις και ο Ιατρός και κάθε λειτουργός της υγείας αμείβεται με αξιοπρεπείς αμοιβές όπως σε όλες τις προηγμένες χώρες της Ευρώπης.

Τα διδάγματα των Μνημονίων

Σχεδόν 7 μήνες μετά τη Μνημονιακή έξοδο όπου πολλά συνέβησαν και άλλαξαν σε οικονομικό, δημοσιονομικό και κοινωνικό επίπεδο, θα ήθελα να σας ρωτήσω ποια τα διδάγματα της Κρίσης και των Μνημονιακών Προγραμμάτων; Τι αξίζει να κρατήσουμε και τι να αφήσουμε πίσω;

Το δίδαγμα που μας άφησε η κρίση και τα μνημονιακά προγράμματα είναι ότι οι οριζόντιες περικοπές χωρίς προετοιμασία και υποστήριξη του κόσμου, όπως επίσης και υποσχέσεις που δεν τηρούνται αλλά δίνονται προς τέρψη ώτων, δίνουν αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που προσδοκώνται. Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι ο ισχυρός θεσμός της οικογένειας που υπάρχει στην Ελλάδα αλλά και η αλληλεγγύη που έδειξε ο κόσμος μέσω και των εθελοντικών οργανώσεων που μας κράτησαν όρθιους στα δύσκολα αυτά χρόνια της κρίσης.

Η ανάπτυξη της οικονομίας, αντίβαρο για την ΠΦΥ & το brain drain

Θα ήθελα να μας πείτε, με πιο τρόπο θα μπορέσει σήμερα η Ελλάδα να αντιστρέψει το οδυνηρό brain drain και να μπορέσει να δημιουργήσει τις αναγκαίες και ικανές εκείνες συνθήκες, ώστε να κρατήσει τα λαμπρά νέα μυαλά στη χώρα;

Στα χρόνια της κρίσης η φυγή επιστημόνων στο εξωτερικό, γνωστό ως brain drain, ήταν το μείζον πρόβλημα, διότι νέοι επιστήμονες που σπούδασαν στη πατρίδα μας με την φορολογία του ελληνικού λαού έγιναν ανάρπαστοι στο εξωτερικό. Για να αλλάξει αυτό, χρειάζονται νέες θέσεις εργασίας με ικανοποιητικές αμοιβές. Και όλα αυτά μπορούν να γίνουν μόνο μέσα από την ανάπτυξη της οικονομίας σε συνδυασμό με την ελάττωση της γραφειοκρατίας και με σταθερό και δίκαιο φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα που να δίνει κίνητρα σε νέες επενδύσεις και όχι να έχει μόνο εισπρακτικό χαρακτήρα.