Ο ΕΟΠΥΥ πρέπει να σταματήσει να χρωστά

Ο Σωτήρης Μπερσίμης κάθισε στην "ηλεκτρική καρέκλα” του ΕΟΠΥΥ πριν από δύο ακριβώς χρόνια. Ο χαρακτηρισμός "ηλεκτρική καρέκλα” δεν είναι τυχαίος, καθώς από τη σύστασή του ο Οργανισμός βρέθηκε αντιμέτωπος με υπέρογκα χρέη, κληρονομιά των ασφαλιστικών ταμείων που εντάχθηκαν σε αυτόν το 2012. Το Δεκέμβριο του 2015, οι οφειλές του ΕΟΠΥΥ προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις της Υγείας άγγιζαν τα 1,7 δισ. ευρώ.

Capital.gr

Επίκουρος καθηγητής (στο τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιά), ο Σ. Μπερσίμης γνωρίζει καλά τον "κόσμο” των αριθμών. Εντούτοις, ο έλεγχος των δαπανών, η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων και η ανάγκη να μπει τάξη στο ταμείο του Οργανισμού είναι ζητήματα που παραμένουν ακόμη ανοικτά.

Συνέντευξη στη Βασιλική Κουρλιμπίνη

- Από την αρχή της σύστασής του το 2012, ο ΕΟΠΥΥ φορτώθηκε με χρέη, κληρονομώντας ουσιαστικά τις οφειλές των ασφαλιστικών ταμείων που εντάχθηκαν σε αυτόν. Πέντε χρόνια αργότερα, οι οφειλές παραμένουν. Πως φτάσαμε σε αυτό το σημείο;

Πράγματι ο ΕΟΠΥΥ "γεννήθηκε" με χρέη καθώς κληρονόμησε τις οφειλές των ασφαλιστικών ταμείων που εντάχθηκαν στον Οργανισμό. Παράλληλα με τον τρόπο που γινόταν η πληρωμή των παρόχων μέχρι και τα τέλη του 2015, ο Οργανισμός δημιουργούσε νέες οφειλές αφού οι πάροχοι αποζημιώνονταν στο 90% των υποβολών τους και το υπόλοιπο 10% παρέμενε απλήρωτο. Στο πλαίσιο αυτό, σχεδιάσαμε και θέσαμε σε εφαρμογή τη νέα διαδικασία εκκαθάρισης, αποζημιώνοντας το 100% των υποβολών των παρόχων. 

Και σήμερα τα οικονομικά αποτελέσματα έχουν διαμορφωθεί ως εξής: από περίπου 2 δισ. ευρώ που ήταν οι οφειλές στα τέλη του 2015 -στις οποίες δεν περιλαμβάνεται το χρέος από τις νοσηλείες στο εξωτερικό ύψους περίπου 150 εκατ. ευρώ- "έπεσαν" στα 1,1 δισ. ευρώ (με τις οφειλές του εξωτερικού) στο τέλος του 2016, καταγράφοντας δηλαδή μία μείωση σχεδόν 50% . Μέχρι και το τέλος του Οκτωβρίου 2017, τα ληξιπρόθεσμα διαμορφώθηκαν σε 840 εκατ. ευρώ, δηλαδή μειώθηκαν περίπου κατά 60%. 

Στο σημείο αυτό, να διευκρινίσω πως η μείωση των οφειλών δεν είναι μόνο θέμα αύξησης των πληρωμών, αλλά και ελέγχου των δαπανών, που επιτεύχθηκε μεταξύ άλλων, με τη νέα διαδικασία της εκκαθάρισης που γίνεται πλέον ηλεκτρονικά.

- Πρακτικά, πόσα χρήματα χρωστά πλέον ο ΕΟΠΥΥ;

Σε ό,τι αφορά τις τρέχουσες πληρωμές, οι οφειλές του ΕΟΠΥΥ προς παρόχους δεν ξεπερνούν τα 150 εκατ. ευρώ και μέρος των οφειλών αυτών είναι σε εκκρεμότητα για λόγους που αφορούν τους παρόχους, όπως για παράδειγμα δεν διαθέτουν ασφαλιστική - φορολογική ενημερότητα ή βρίσκονται σε ένσταση για περικοπές που τους έχουν επιβληθεί.

Ειδικότερα, για το πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς έχει εξοφληθεί το 97% των οφειλών (για το υπόλοιπο μπορεί να υπάρχει αδυναμία των επιχειρήσεων να εισπράξουν για οποιοδήποτε λόγο ή να εκκρεμούν ενστάσεις). Για τον Απρίλιο και το Μάιο έχει εξοφληθεί το 93% και τον Ιούνιο το 80%. 

Αξίζει να αναφερθεί ότι οφειλές που πληρώνουμε είναι από την τρέχουσα χρηματοδότηση του Οργανισμού, πρακτικά από τον ΕΦΚΑ. Τα φαρμακεία πληρώνονται σε 60 ημέρες, ενώ οι φαρμακευτικές, τα διαγνωστικά κέντρα και οι υπόλοιποι πάροχοι σε ενενήντα ημέρες. Στόχος μας είναι το επόμενο διάστημα όλες οι πληρωμές να γίνονται σε 60 ημέρες. 

Θεωρώ ως αυτονόητο, ο ΕΟΠΥΥ να μην έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές, κάτι το οποίο γίνεται σταδιακά και σήμερα, δεύτερον να αποζημιώνει τους παρόχους στον προβλεπόμενο χρόνο και σε επόμενο στάδιο να γίνει αναδιανομή των πόρων εκεί όπου υπάρχει ανάγκη. Η καταγραφή των αναγκών, άλλωστε, είναι το κομμάτι που έχουμε δώσει τη μεγαλύτερη βαρύτητα τα τελευταία δύο χρόνια. Στο φάρμακο όπως γνωρίζετε υπάρχει ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ενώ έχουν γίνει παρεμβάσεις και στις διαγνωστικές εξετάσεις. Γίνονται πράγματι πολλές προσπάθειες, οι οποίες έχουν να κάνουν με τον εξορθολογισμό των δαπανών και την καταγραφή του κόστους.

- Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Οργανισμός έφτασε σε αυτή την κατάσταση χρεών;

Ένα σοβαρό πρόβλημα, που συνέβαλε καθοριστικά στην αύξηση των οφειλών του Οργανισμού, είναι η ανεπάρκεια ελέγχων. Με τον σωστό σχεδιασμό λύνονται σήμερα τα προβλήματα του παρελθόντος. Τα αποτελέσματα είναι ορατά και αποτυπώνονται στα οικονομικά στοιχεία του Οργανισμού: ο ΕΟΠΥΥ δεν παράγει ληξιπρόθεσμα χρέη. Είναι σημαντικό να μπορεί κάποιος να κατανοεί τα νούμερα, τα μεγέθη και να σχεδιάζει δομικές λύσεις και να αλλάζουν τα πράγματα.

- Τι γίνεται με το θέμα του συμψηφισμού των οφειλών ανάμεσα στο ΕΟΠΥΥ και τους ιδιώτες παρόχους;

Η διαδικασία είναι σε εξέλιξη καθώς δεν έχει "κλειδώσει" ακόμη ο αριθμός των δόσεων. Αρχικά συμφωνήσαμε με τους θεσμούς να καθοριστούν 18 δόσεις. Ωστόσο οι πάροχοι στη συνέχεια ανέφεραν πως οι δόσεις είναι πολύ λίγες. Η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς συνεχίζεται και εκτιμώ πως θα έρθουμε σε συμφωνία για περισσότερες δόσεις.

- Σας προβληματίζει το γεγονός πως η κρατική χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ θα είναι μειωμένη το 2018; Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες προβλέπεται κάποια αύξηση;

Συνολικά, η χρηματοδότηση από τα ασφαλιστικά ταμεία, που είναι και η βασική μας πηγή εσόδων, έχει αυξηθεί. Η ροή από τον ΕΦΚΑ είναι αυξημένη, οπότε εκτιμώ πως δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα.

Αναφορικά με τις δαπάνες, όπως γνωρίζετε η φαρμακευτική δαπάνη παραμένει σταθερή για την επόμενη χρονιά. Αισιοδοξώ εντούτοις πως για τις παροχές περίθαλψης υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης των κλειστών προϋπολογισμών. 

- Τα οικονομικά στοιχεία έχουν βελτιωθεί. Αποτυπώνεται αυτό στην καθημερινότητα του πολίτη- ασθενή;

Το πρώτο βήμα του στρατηγικού μας σχεδίου ήταν η εξασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του Οργανισμού. Διότι για να μιλήσεις για ανάπτυξη χρειάζεται να έχεις εξασφαλίσει την ικανότητα σου να αγοράζεις και να αποζημιώνεις ιατροτεχνολογικές υπηρεσίες και υλικά. Το επόμενο στάδιο, το οποίο υλοποιείται από τον Ιανουάριο του 2017, ήταν η μεταρρύθμιση σε επίπεδο οργάνωσης και διάθεσης των υπηρεσιών υγείας που καλύπτονται από τον Οργανισμό. Για να λαμβάνουν οι πολίτες βελτιωμένες υπηρεσίες υγείας. Επαρκείς και ποιοτικές. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να δημιουργηθεί ένα ενιαίο πλαίσιο συνεργασίας με όλους τους παρόχους, ξεκάθαρο και δίκαιο. Προέκυψε με αυτόν τον τρόπο η δράση "Συμβάσεις με Όλους" τους παρόχους. 

Μέσω αυτού του "συμβολαίου" επιτυγχάνονται αποτελεσματικότερες και ποιοτικότερες υπηρεσίες για τους πολίτες, σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα και με οικονομική διευκόλυνση. Από την άλλη οι πάροχοι δρουν σε ένα θεσμοθετημένο και ξεκάθαρο, από πλευράς ρυθμιστικών όρων, επιχειρηματικό περιβάλλον. Σύντομα όλοι εμπλεκόμενοι θα διαπιστώσουν τα τεράστια οφέλη της νέας διαδικασίας. Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση σε συνδυασμό με όλες τις δράσεις που λαμβάνουν χώρα οδηγούν τον ΕΟΠΥΥ σε μια νέα εποχή που ανταποκρίνεται στο δίκαιο κοινωνικό αίτημα για βελτιωμένες υπηρεσίες υγείας στο πλαίσιο του δημόσιου συστήματος.

Vicky.kourlibini@capital.gr