«Αλαλούμ» με τη συνταγογράφηση των γενόσημων

Της Ελένης Πετροπούλου - ΗΜΕΡΗΣΙΑ

«Αλαλούμ» επικρατεί στη συνταγογράφηση γενοσήμων φαρμάκων με ύποπτα... λάθη τόσο στη κατηγοριοποίηση των φαρμάκων, όσο και στον διαχωρισμό πρωτοτύπων και γενοσήμων. 

Για παράδειγμα, υπάρχουν θεραπευτικές κατηγορίες φαρμάκων που έχουν στόχο για χρήση γενοσήμων κάποιο ποσοστό (π.χ. 20%), χωρίς στη συγκεκριμένη κατηγορία να κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά γενόσημο!

Την ίδια στιγμή, φάρμακα πρωτότυπα «βαφτίζονται» γενόσημα και το αντίθετο, ενώ σε ορισμένες κατηγορίες η επιλογή γενοσήμου οδηγεί σε αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης και όχι σε μείωση αυτής.

Φθηνά πρωτότυπα

Πιο αναλυτικά, υπάρχουν πρωτότυπα αποτελεσματικά φάρμακα χαμηλού κόστους (π.χ. Salospir), τα οποία «αποκλείονται» από τη συνταγογράφηση -καθώς υπάρχει πλαφόν στους γιατρούς συνταγογράφησης πρωτοτύπων- και επιλέγονται γενόσημα υψηλού κόστους, όπως π.χ. τα αντιαιμοπεταλιακά (γενόσημο της κλοπιδογρέλης).

Το φτηνό πρωτότυπο αντιβιοτικό Vibramycin που χρησιμοποιείται κατά κόρον από τους γυναικολόγους έχει ως εναλλακτικά γενόσημα τα μακρολίδια, με τριπλάσιο κόστος θεραπείας.

Πολλές στατίνες (Crestor, Livazo) για την καταπολέμηση της υπερλιπιδαιμίας δεν έχουν εναλλακτικό γενόσημο. Αλλά και πολλά πρωτότυπα αντιπηκτικά φάρμακα (Pradaxa, Eliquis, Xarelto) δεν έχουν εναλλακτική γενόσημη αγωγή. Το αντιδιαβητικό φάρμακο Diamicron δεν έχει επίσης εναλλακτικό γενόσημο. Σημαντικά φάρμακα του αναπνευστικού συστήματος στην κατηγορία RO3AK (αγωνιστές β-2 αδρενεργικών υποδοχέων + κορτικοστεροειδή) δεν έχουν εναλλακτικά γενόσημα με όλα τα φάρμακα να είναι πρωτότυπα. Ωστόσο, η ΗΔΙΚΑ σε αυτή την κατηγορία ζητάει γενόσημα 28,42%.

Το σύστημα υπολογίζει ως γενόσημο το σκεύασμα Rolenium ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας το οποίο δεν είναι γενόσημο, αφού έχει πρωτότυπη συσκευή και η τιμή του είναι ακριβώς ίδια με του πρωτοτύπου. Στην ίδια κατηγορία προσμετρώνται τα φάρμακα Berovent και Demoren (το ένα πρωτότυπο και το άλλο γενόσημό του), ενώ δεν ανήκουν σε αυτή τη κατηγορία.

Όπως εξηγεί στην «ΗτΣ» η πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών, μέλος του Δ.Σ. του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Άννα Μαστοράκου, «η ''πρωτοτυπία'' του φαρμάκου πρέπει να ακολουθεί τη δραστική του και όχι τη φαρμακοτεχνικη μορφή. Η λανθασμένη ταξινόμηση και αυτών των φαρμάκων δίνει ακόμα περισσότερα λάθη στον υπολογισμό των γενοσήμων».

Ερασιτεχνισμοί

Οι ... ερασιτεχνισμοί ΕΟΠΥΥ, ΗΔΙΚΑ και ΕΟΦ αναδείχθηκαν τις τελευταίες ημέρες με αφορμή την προσαρμογή της υπουργικής απόφασης για τον έλεγχο ελαχίστων ποσοστιαίων στόχων συνταγογράφησης γενοσήμων φαρμάκων στην εφαρμογή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης από την ΗΔΙΚΑ. Το συγκεκριμένο λογισμικό ενημερώνει τους ιατρούς που συνταγογραφούν για τον στόχο του υπουργείου - ΕΟΠΥΥ όσον αφορά τα γενόσημα σε κάθε θεραπευτική κατηγορία φαρμάκων και για το ποσοστό που επιτυγχάνει μέχρι τώρα ο κάθε ιατρός.

Αναφερόμενη στην εφαρμογή, η κ. Μαστοράκου σχολίασε: «Μια πρώτη εύλογη απορία του συνόλου του ιατρικού σώματος είναι γιατί η εφαρμογή της απόφασης αυτής εμπλέκει αποκλειστικά τους ιατρούς, αφού η συνταγογράφηση πραγματοποιείται με δραστική ουσία». Σημειώνεται ότι ο ιατρός επιλέγει τη δραστική ουσία μέσα από ένα μενού του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης από πεδίο που αναγράφει πρωτότυπο ή γενόσημο φάρμακο. Όπως όμως διευκρινίζει η πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών, «ο τελικός υπεύθυνος για το εμπορικό είδος του πρωτότυπου ή γενόσημου σκευάσματος που χορηγείται στον ασθενή, είναι ο φαρμακοποιός». Το δικαίωμα αποκλειστικής επιλογής από τον ιατρό εμπορικού σκευάσματος περιορίζεται στο 15% της συνταγογράφησης.

«Οι φαρμακοποιοί έχοντας κίνητρο τη βελτίωση της ρευστότητάς τους, είθισται να χορηγούν το πρωτότυπο και όχι τα γενόσημα, εφόσον εισπράττουν την υψηλότερη συμμετοχή από τον ασθενή λόγω της διαφοράς από την ασφαλιστική τιμή», σημειώνει. Από όλα τα παραπάνω -τονίζει- «συμπεραίνουμε ότι η διαδικασία είναι αδικαιολόγητη, παράλογη και χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση».

«Ψαλίδι» 4,1 δισ. ευρώ από το 2009 στις δαπάνες για φάρμακα

Κατακόρυφη πτώση καταγράφει η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα, μειώθηκε κατά 2,2 δισ. ευρώ την περίοδο 2009-2012 και διαμορφώθηκε το 2013 στα 2,37 δισ. ευρώ, ενώ αναμένεται να μειωθεί στο 1,94 δισ. ευρώ το 2015. Αντίστοιχα, η κατά κεφαλήν δημόσια φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε στα 214 ευρώ το 2013, από 456 ευρώ το 2009, ενώ αναμένεται περαιτέρω κάμψη το 2015, κάτω από 180 ευρώ (δαπάνη που είναι κατά 36% χαμηλότερη από τον αντίστοιχο μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ).

Επικαλούμενη τα στοιχεία αυτά η κ. Μαστοράκου κάνει λόγο για «κλειστό πενιχρότατο προϋπολογισμό δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης» που δεν εγγυάται την κάλυψη «των αυξημένων αναγκών του πληθυσμού που μαστίζεται από την έξαρση χρόνιων και μολυσματικών νοσημάτων». Ενδεικτικά αναφέρει την περίπτωση χρόνιων πασχόντων ασθενών οι οποίοι υφίσταται απίστευτη ταλαιπωρία και καθίστανται «επαίτες» της συνταγογράφησης φαρμάκων υψηλού κόστους.

Σχετικά με τα μέτρα ελέγχου της φαρμακευτικής δαπάνης, η πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών υπογραμμίζει πως «πάγια θέση των θεσμικών οργάνων είναι ότι η εξυγίανση της συνταγογράφησης οφείλει να πραγματοποιείται με επιστημονικά κριτήρια και όχι μόνο με λογιστικά πρότυπα, με καθολική εφαρμογή διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων». Σύμφωνα με την ίδια, κρίνεται απαραίτητη η καθολική εφαρμογή του ηλεκτρονικού προκλινικού ελέγχου («realtime»), ώστε να περικόπτονται οποιεσδήποτε δαπάνες δεν κρίνονται αναγκαίες και να ελέγχονται οι τριγωνικές συναλλαγές με επιβαρημένο κόστος στο ΑΜΚΑ ασθενών ανά πάθηση. Επίσης για να αποκλείονται περιπτώσεις πλασματικής συνταγογράφησης, προτείνεται η χρήση ειδικού μυστικού αριθμού (pin) από τον ασφαλισμένο στα πλαίσια χρήσης ηλεκτρονικής κάρτας υγείας, που θα αποτρέπει την παραβατική και εν άγνοια του ασθενούς χρήση των προσωπικών του στοιχείων (ΑΜΚΑ, ΑΜΑ, κ.λπ). Τέλος, ζητά άμεση εφαρμογή της αποκλειστικής διάθεσης φαρμάκων από τα φαρμακεία, μόνο κατόπιν ιατρικής συνταγής, όπως ισχύει σε πολλές χώρες της Ευρώπης.