ΕΣΥ: Πέντε φεύγουν, ένας έρχεται

Κώστας Παναγιώτου - documento.gr

Η συνεχής υποχρηματοδότηση του ΕΣΥ έχει οδηγήσει τα νοσοκομεία σε πρωτοφανή κατάσταση, αφού πλέον δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν ούτε τα βασικά περιστατικά. Γι’ αυτό τον λόγο άλλωστε ο ιατρικός κόσμος βγήκε στους δρόμους κηρύσσοντας 48ωρη απεργία, επιδιώκοντας να αφυπνίσει την κυβέρνηση η οποία περιορίζεται σε μικροανακαινίσεις κτιρίων με χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Την τελευταία πενταετία η κατάσταση του ιατρικού προσωπικού βαίνει από το κακό στο χειρότερο, καθώς όλο και περισσότεροι γιατροί αποχωρούν από το δημόσιο σύστημα υγείας είτε προς συνταξιοδότηση είτε με κατεύθυνση στον ιδιωτικό τομέα. Ομως όποιες θέσεις μένουν κενές δεν αναπληρώνονται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πλέον σοβαρές δυσκολίες στην εξυπηρέτηση των ασθενών.

Κωφεύει η κυβέρνηση στο αίτημα των νοσοκομειακών γιατρών για διπλασιασμό του προσωπικού και προκήρυξη του συνόλου των κενών οργανικών θέσεων ανά ειδικότητα

Η κυβέρνηση δεν δείχνει να ανησυχεί

Παρά τις διαμαρτυρίες των συνδικαλιστών γιατρών, η κυβέρνηση δεν φαίνεται να ανησυχεί, ενώ ακόμη και ο ίδιος ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, σε μια προσπάθεια προφανώς να απεκδυθεί των ευθυνών του, ισχυρίζεται στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες του, όπως μεταφέρουν πληροφορίες του Documento, ότι δεν του δίνεται ούτε 1 ευρώ για να ενισχύσει τα νοσοκομεία.

Μέχρι όμως να αποφασίσει η κυβέρνηση να βάλει την υγεία σε πρώτη προτεραιότητα, όπως άλλωστε είχε δεσμευτεί προεκλογικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τα δημόσια νοσοκομεία θα… γκρεμίζονται μέρα με τη μέρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι νοσοκομειακοί γιατροί (ΟΕΝΓΕ) ζητούν μεταξύ άλλων να διπλασιαστεί το προσωπικό και ταυτόχρονα να προκηρυχθεί το σύνολο των κενών οργανικών θέσεων ανά ειδικότητα.

Περιμένουν ακόμη τους γιατρούς της Γκάγκα

Το αίτημα για διπλασιασμό προσωπικού μπορεί να φαντάζει υπερβολή, στην πράξη όμως οι συνθήκες είναι χειρότερες. Πέντε αποχωρούν και αντικαθίσταται μόνο ο ένας και μάλιστα με μεγάλη καθυστέρηση. Με βάση άλλωστε τα στοιχεία των εργαζομένων στα δημόσια νοσοκομεία, ήδη τους τελευταίους 17 μήνες, από το 2022 έως τον Μάιο του 2023, από το μητρώο προσωπικού του ΕΣΥ έχουν αποχωρήσει 7.000 εργαζόμενοι στο δημόσιο σύστημα υγείας. Οι 5.000 το 2022 και οι 2.000 το πρώτο πεντάμηνο του 2023.

Η κυβέρνηση όμως διακηρύσσει με στόμφο ότι θα προσλάβει άμεσα 4.000 υγειονομικούς στα νοσοκομεία. Ο δε υπουργός Μιχ. Χρυσοχοΐδης ισχυρίζεται ότι η διαδικασία βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Και ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει δεσμευτεί για 10.000 μόνιμες προσλήψεις στο ΕΣΥ σε βάθος τετραετίας. Τονίζει μάλιστα ότι οι προσλήψεις αυτές μπορεί τελικά να γίνουν και περισσότερες.

Ωστόσο ακόμη δεν έχουν διοριστεί οι περίπου 850 γιατροί, κάτι για το οποίο καυχιόταν η τέως αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα εδώ και πάνω από ένα χρόνο. Να τονιστεί πάντως ότι αποχωρώντας από το υπουργείο Υγείας άφησε πίσω της διαλυμένα νοσοκομεία και εργαζόμενους σε απόγνωση, αφού δεν υπέγραφε καμία απόφαση ούτε για αγορές υλικών αλλά ούτε για την ενίσχυσή τους με το απαραίτητο προσωπικό.

Ξεμένει και από τους συνταξιούχους

Δεν είναι τυχαίο ότι εκπρόσωποι των φορέων των νοσοκομειακών γιατρών ζητούν μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων χωρίς όρους και προϋποθέσεις, όπως και να μη γίνει καμία απόλυση παρατασιακού ειδικευόμενου. Επιδίωξή τους να κρατήσουν με κάθε τρόπο όσο το δυνατόν περισσότερους γιατρούς στο σύστημα ώστε να μπορούν να παρέχονται έστω οι βασικές υπηρεσίες στους ασθενείς.

Η απόλυτη κατάρρευση όμως δεν θα αργήσει να έρθει όπως φαίνεται, καθώς σε περίπου ένα μήνα είναι πιθανό να αποχωρήσουν όχι μόνο όσοι γιατροί βαίνουν προς συνταξιοδότηση, αλλά και εκείνοι που ενώ είχαν συμπληρώσει τα έτη για σύνταξη πήραν παράταση για να συνεχίσουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο ΕΣΥ. Πρόκειται για εκατοντάδες γιατρούς για τους οποίους η ηγεσία του υπουργείου Υγείας δεν έχει φροντίσει ακόμη να δώσει νέα παράταση ώστε να αποφύγει επιπλέον κενά στο ιατρικό προσωπικό του ΕΣΥ.

Καθηλωμένοι εδώ και 15 χρόνια οι μισθοί

Από την άλλη, ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης διαφημίζει συχνά τις αυξήσεις 10% που θα λάβουν οι γιατροί από το νέο έτος, αλλά και τα κίνητρα που δίνει για όσους υπηρετήσουν σε άγονες περιοχές. Βέβαια, σύμφωνα με την ΟΕΝΓΕ, οι μισθοί των γιατρών είναι καθηλωμένοι στα ίδια επίπεδα εδώ και 15 χρόνια. Εξάλλου οι δραματικές μειώσεις στους μισθούς των γιατρών στα νοσοκομεία λόγω μνημονίων, που άγγιξαν ακόμη και το 40%, δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί, ενώ μάλιστα υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις οι οποίες δικαιώνουν τον κλάδο και οι αποδοχές του ιατρικού προσωπικού του ΕΣΥ θα έπρεπε να επιστρέψουν σε συνθήκες προ του 2012. Ομως ακόμη κι αν θέλει ένας νοσοκομειακός γιατρός να εισπράξει μεγαλύτερες αμοιβές νόμιμα, αποφεύγοντας το «φακελάκι» που έχει γίνει κατεστημένο και αποδεκτό από την κυβέρνηση, η λαιμητόμος της εφορίας πνίγει την όποια προσπάθεια.

Οι εκπρόσωποι των νοσοκομειακών γιατρών της Αθήνας και του Πειραιά (ΕΙΝΑΠ) επισημαίνουν ότι και οι αμοιβές των εφημεριών είναι «εξευτελιστικά χαμηλές» και ταυτόχρονα καθυστερεί η πληρωμή τους. Παράλληλα γίνονται αυθαίρετες οριζόντιες περικοπές δεδουλευμένων υπεράριθμων εφημεριών.

Χαρακτηριστικό είναι ότι πολλοί γιατροί σε δημόσιες μονάδες υγείας έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη για να εισπράξουν δεδουλευμένα από εφημερίες προηγούμενων ετών. Γι’ αυτό και οι συνδικαλιστές ζητούν αποζημίωση των εφημεριών αλλά και αυτοτελή φορολόγησή τους, όπως και αφορολόγητες πρόσθετες εφημερίες. Εξάλλου οι εφημερίες που έχουν ενσωματωθεί στους μισθούς των γιατρών φορολογούνται δραστικά, με συνέπεια να φτάνουν στις τσέπες τους σχεδόν τα μισά χρήματα καθαρά.

Δίνουν €11,40 στις άγονες γραμμές

Σε ό,τι αφορά τα κίνητρα που δίνονται, οι εκπρόσωποι του κλάδου μιλούν για εμπαιγμό των γιατρών που εργάζονται σε άγονες περιοχές που παίρνουν μηνιαίο επίδομα αγόνου 11,40 ευρώ, το οποίο υπολογίζεται με βάση μισθούς του 1983. Οι επιλογές όμως αυτές της κυβέρνησης έχουν συντελέσει ώστε οι απομακρυσμένες περιοχές και τα νησιά να είναι απολύτως υποστελεχωμένα σε γιατρούς, αφού το ιατρικό προσωπικό γυρίζει την πλάτη στο δημόσιο σύστημα υγείας.

Γι’ αυτό και οι διοικητές των υγειονομικών περιφερειών με ένα απλό «εντέλλεσθε» υποχρεώνουν τους γιατρούς να μετακινούνται από νοσοκομείο σε νοσοκομείο για να καλύψουν ανάγκες ακόμη και χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο που υπηρετούν. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας, αφού ο διοικητής της ουσιαστικά όλο το καλοκαίρι υποχρέωνε γιατρούς από το Λεκανοπέδιο να μετακινούνται στα νησιά για να καλύψουν τα κενά. Τώρα τον χειμώνα η τακτική αυτή έχει επεκταθεί και στην υπόλοιπη χώρα.

Μπαίνουν λουκέτα σε κλινικές

Η δραματική αυτή έλλειψη οδηγεί όμως πολλές κλινικές και τμήματα σε υπολειτουργία και ουσιαστικά σε κλείσιμο. Ολα αυτά την ώρα που η κυβέρνηση σχεδιάζει να προχωρήσει επισήμως σε συγχωνεύσεις κλινικών και μονάδων με το νέο ΕΣΥ που ευαγγελίζεται. Γι’ αυτό και οι νοσοκομειακοί γιατροί (ΟΕΝΓΕ) ζητούν να «μη συγχωνευτεί-κλείσει κανένα τμήμα, καμία κλινική, κανένα νοσοκομείο», ενώ υπογραμμίζουν «την επικίνδυνη για την υγεία των ασθενών δραματική υποστελέχωση τμημάτων, κλινικών, ολόκληρων νοσοκομείων», αλλά και «τη δραματική υποβάθμιση των υπηρεσιών υγείας, την αναβολή προγραμματισμένων χειρουργείων και θεραπειών».

Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση προχωρά ακάθεκτη στον σχεδιασμό της για περιορισμό των δημόσιων μονάδων που υπάρχουν σήμερα στη χώρα, ένα σχέδιο που θα συμπαρασύρει και εργαζόμενους.

Το νέο ΕΣΥ που συχνά επικαλείται και ο υπουργός Υγείας Μιχ. Χρυσοχοΐδης περιλαμβάνει λιγότερες κλινικές και τμήματα και συγχωνεύσεις μονάδων ώστε να εξοικονομηθούν πόροι. Το επιχείρημα είναι η πιο αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών αλλά και η ενοποίηση τμημάτων ώστε να μην είναι κατακερματισμένα τα τμήματα και η ιατρική βοήθεια να παρέχεται αποσπασματικά και όχι με όλες τις ειδικότητες γιατρών. Οι συγχωνεύσεις αυτές όμως θα συμπαρασύρουν και εκατοντάδες εργαζόμενους, οι οποίοι θα υποχρεωθούν να μετακινηθούν σε άλλες μονάδες υγείας ανάλογα με τον σχεδιασμό της κυβέρνησης.

Στο σημειωματάριο Χρυσοχοΐδη υπάρχουν ήδη τα νοσοκομεία και οι μονάδες που θα συγχωνευτούν, αφού οι αρμόδιοι οργανισμοί του υπουργείου Υγείας, όπως ο Οργανισμός Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (ΟΔΙΠΥ), το τελευταίο διάστημα καταγράφουν το ανθρώπινο δυναμικό που υπάρχει σε κάθε νοσοκομείο, σε κάθε κέντρο υγείας και κάθε πολυϊατρείο ανά τη χώρα, ώστε να αποφανθούν ποια τμήματα χρειάζονται και ποια όχι με βάση τη γεωγραφική κατανομή.

Το επιχείρημα για το «κούρεμα» των μονάδων και των τμημάτων είναι, όπως μεταφέρουν στελέχη του υπουργείου Υγείας στο Documento, ότι θα ενισχυθούν άλλες παρεχόμενες υπηρεσίες σε κάθε περιοχή ανάλογα με τη νοσηρότητα που υπάρχει. Με τον τρόπο αυτό θα δημιουργηθούν νέες ενιαίες μονάδες με όλες τις ειδικότητες σε μια περιοχή, αλλά οι πολίτες των κοντινών περιοχών όπου θα καταργηθούν τα αντίστοιχα νοσοκομεία ή τμήματα θα αναγκάζονται να μετακινούνται πολλά χιλιόμετρα για να λάβουν υπηρεσίες υγείας.

Τα κλειδιά της… ιδιωτικής θεραπείας στο Μαξίμου

Στο πίσω μέρος του μυαλού της κυβέρνησης είναι πάντοτε η στήριξη του ιδιωτικού τομέα και οι ιδιωτικές πληρωμές, καθώς στις περιοχές όπου θα «κουρευτούν» οι μονάδες υγείας οι κάτοικοι θα αναγκάζονται να πληρώνουν ιδιώτες για να επισπεύσουν τη θεραπεία ή τις απαραίτητες εξετάσεις τους. Στο σχέδιο αυτό της κεντρικής κυβέρνησης πάντως ελάχιστη συμμετοχή φαίνεται να έχει ο αρμόδιος υπουργός Υγείας. Και αυτό εξαιτίας της έλλειψης γνώσεων για το αντικείμενο της υγείας –παρά την ήδη πεντάμηνη παραμονή του στο αρμόδιο υπουργείο–, αλλά και επειδή οι αποφάσεις λαμβάνονται από το Μέγαρο Μαξίμου. Ο ίδιος καλείται απλώς να τις ανακοινώσει. Αγνωστο είναι βέβαια κι αν τελικά θα τις εφαρμόσει, καθώς φουντώνουν και πάλι οι εκτιμήσεις εάν ο Μιχ. Χρυσοχοΐδης θα καταφέρει να αντεπεξέλθει στο έργο της ανασυγκρότησης του τομέα της υγείας που διαφημίζει η κυβέρνηση. Πολλοί είναι εκείνοι που τοποθετούν νέο πρόσωπο στο υπουργείο Υγείας με τον πρώτο ανασχηματισμό που θα γίνει.