Το "γιοφύρι της Άρτας" στην ΠΦΥ

Το γιοφύρι της Άρτας στην ΠΦΥ

Ηealth Report.gr

Γράφει η Άννα Μαστοράκου, Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Πατρών, Πρόεδρος ΕΝΙ-ΕΟΠΥΥ, Μέλος ΔΣ ΠΙΣ

«Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν»

Με αφορμή την έναρξη της διαβούλευσης του Υπουργείου Υγείας σχετικά με το νομοσχέδιο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), και τη ρητή τοποθέτηση της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας για «μεροληψία» υπέρ του κρατικού τομέα, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη να αναδειχθούν οι σοβαρές δομικές αδυναμίες του προτεινόμενου σχεδίου και τα βαθύτατα ρήγματα που διαφαίνονται στην ταχεία και ολοκληρωμένη εξυπηρέτηση των πολιτών σε πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας. 

«Μοιριολογούν οι μάστοροι και κλαιν οι μαθητάδες»

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας η ΠΦΥ στην Ελλάδα λαμβάνει «κόκκινη κάρτα» καθώς αδυνατεί να παράσχει καθολική και ίση πρόσβαση του πληθυσμού σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες πρόληψης και αποτελεσματικής διαχείρισης των εκτάκτων και χρόνιων νοσημάτων.

Η Ελλάδα μείωσε δραματικά τις δαπάνες υγείας στα χρόνια της κρίσης, καταγράφοντας πρωτοφανές αρνητικό ιστορικό προηγούμενο για τη χώρα μας, τις χώρες της Ευρώπης και του ΟΟΣΑ. 

Σύμφωνα με τον Καθηγητή της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, κ. Κυριόπουλο Γιάννη, πέραν από τη δραματική και παρατεταμένη μείωση των δαπανών υγείας, υπάρχει και σαφή υποχρηματοδότηση της ΠΦΥ στη χώρας μας (22% σε σχέση με το μεσοσταθμικό 30% της Ευρώπης). 

Δαπάνες υγείας ΠΦΥ - Health at a Glance-Europe 2016

Αντιθέτως, μέσω του φαινομένου της «αντίστροφης υποκατάστασης», δηλ της υπέρμετρης αντιμετώπισης περιστατικών ΠΦΥ στα νοσοκομεία, υπάρχει πρωτοφανής πρωτιά στη μεγάλη δέσμευση κονδυλίων νοσοκομειακής δαπάνης (41%) σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης (30%). 

Νοσοκομειακές δαπάνες υγείας – ΕΣΔΥ – Health at a Glance-Europe 2016

Εάν θεωρήσουμε ότι η ίδρυση των ΤΟ.Μ.Υ. έχει σκοπό την αναχαίτιση των προηγούμενων στρεβλώσεων, προκύπτουν σοβαρές επιφυλάξεις για την επίτευξη του στόχου της μεταρρύθμισης: 

• Μήπως η χρηματοδότηση είναι εξαιρετικά πενιχρή και επομένως αναποτελεσματική για την κάλυψη των αναγκών; 
• Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο προτείνεται η ίδρυση 239 ΤΟ.Μ.Υ. με ετήσιο προϋπολογισμό 51.540 ευρώ ανά μονάδα, καλύπτοντας οριακά την ετήσια μισθοδοσία 2-3 ατόμων. Υπό αυτό το πρίσμα, πως θα εξυπηρετηθεί η ολοήμερη λειτουργία τους; 
• Με ποιο μηχανισμό θα καλυφθούν οι λοιπές ανάγκες στέγασης, υποδομής και λειτουργίας των ΤΟ.Μ.Υ.; 
• Η πεπερασμένη χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ του Ευρωπαϊκού προγράμματος 2014-2020 δεν εγγυάται συνέχεια ή προοπτική στη σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση. Τι προβλέπεται μετά την διετία; 
• Πως θα διασφαλιστεί ότι τα ΤΟ.Μ.Υ. δεν θα περιοριστούν αποκλειστικά σε υπηρεσίες συνταγογράφησης και τροχονόμησης/παραπομπής ; 
• Ποιος θα είναι ο υπολογιζόμενος φραγμός των περιστατικών ΠΦΥ προς τα Νοσοκομεία από τους οικογενειακούς ιατρούς όταν είναι γνωστό ότι τα περισσότερα περιστατικά χρήζουν εργαστηριακής διερεύνησης με σχετική παραπομπή; 
• Ενώ υπήρξε ορθολογική Υπουργική απόφαση κατάργησης της αδειοδότησης αιμοληπτηρίων στον ιδιωτικό τομέα, τα ΤΟ.Μ.Υ. χρήζονται ως κρατικά αιμοληπτήρια !;; χωρίς καμία προδιαγραφή στη λήψη και μεταφορά δειγμάτων βιολογικού υλικού, όταν είναι γνωστό ότι απαιτούνται αυστηρές προδιαγραφές και πιστοποίηση στον ιδιωτικό τομέα. Γνωρίζουν οι αρμόδιοι ότι οι μη κατάλληλες συνθήκες ή η αργοπορία στην εργαστηριακή ανάλυση των δειγμάτων αίματος οδηγούν σε συστηματικά προαναλυτικά σφάλματα στην επεξεργασία του αποτελέσματος και πιθανή παραπλάνηση της διάγνωσης του κλινικού ιατρού; 
• Θα υπάρξει και ποιος θα είναι ο ρόλος του συμβεβλημένου με τον ΕΟΠΥΥ ιδιωτικού εργαστηριακού τομέα στην εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων; 
• Μήπως τα κλειστά μοντέλα υπηρεσιών υγείας με πάγιες αντιμισθίες αποτελέσουν αντικίνητρο στην απρόσκοπτη εξυπηρέτηση του πληθυσμού καθώς δημιουργούν δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία; 

«Αν δε στοιχειώσετε άνθρωπο, γιοφύρι δε στεριώνει,

… του πρωτομάστορα την όμορφη γυναίκα, που έρχεται αργά τ' αποταχύ και πάρωρα το γιόμα»

Αποτελεί ορθολογικό σχεδιασμό πολιτικής ΠΦΥ, η "θυσία" του ιδιωτικού τομέα και του ειδικού ιατρού; 

• Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, η τροχονόμηση των ασθενών θα κατευθύνεται πρωτίστως στο κρατικό τομέα και μόνο όταν δεν καλύπτονται οι ανάγκες στην ΠΦΥ (ή στα Νοσοκομεία), τότε και μόνο τότε θα παραπέμπονται στον αμειβόμενο με πάγια αντιμισθία συμβεβλημένο ιδιωτικό τομέα ! Η κρατική ΠΦΥ-ΤΟ.Μ.Υ. θεσμοθετείται λοιπόν ως προμαχώνας εναντίον της ιδιωτικής ΠΦΥ και όχι ως φραγμός προς τα Νοσοκομεία, ως όφειλε, συνεχίζοντας το αναποτελεσματικό φαινόμενο της αντίστροφης υποκατάστασης, με σημαντική επιβάρυνση στη λειτουργία των Νοσοκομείων. Αποτελεί αυτή η στρεβλή μεροληπτική προσέγγιση, ορθολογικό σχεδιασμό πολιτικής υγείας; 
• Η σχεδιαζόμενη υποβάθμιση του ρόλου του εξειδικευμένου ιατρικού δυναμικού της χώρας μέσα από την αραίωση του δικτύου των συμβεβλημένων ειδικών ιατρών του ΕΟΠΥΥ, με αναλογία πχ 10 καρδιολόγων /250.000 κατοίκους, σηματοδοτεί ή όχι οπισθοδρόμηση στο πολιτικό σχεδιασμό, αντίθετο στις επιταγές της σύγχρονης επιστήμης που κινείται ολοταχώς προς εξατομικευμένες και καινοτόμες υπηρεσίες υγείας; 

«Αλίμονο στους κόπους μας, κρίμα στις δούλεψές μας»

• Αποτελεί ή όχι παγκόσμια πρωτοτυπία, η υποβάθμιση του ρόλου του πτυχιούχου Έλληνα ιατρού με ανεπίτρεπτο και αντιδεοντολογικό σφετερισμό ιατρικού έργου, όπως η συνταγογράφηση και η παροχή υπηρεσιών ΠΦΥ; Αποτελεί πολιτική ανατροπής της ιατρικής μετανάστευσης και της δημιουργίας προοπτικής για την παραμονή των νέων ιατρών στη χώρα μας; 

• Αγνοούν οι αρμόδιοι ότι η παγκόσμια «ιδιαιτερότητα» να μην εφαρμόζεται στην χώρα μας η κείμενη νομοθεσία περί απαγόρευσης χορήγησης φαρμάκου χωρίς ιατρική συνταγή, της στοιχίζει σε ανθρώπινες ζωές και χρήμα; Η χώρα μας είναι μοναδική στην Ευρώπη όσον αφορά την απαίτηση των ασθενών να συνταγογραφήσει ο ιατρός αναδρομικά το φάρμακο που έχει προμηθευτεί από το φαρμακοποιό ! Το θλιβερό αποτέλεσμα είναι μεγάλη φαρμακευτική δαπάνη ως ποσοστό ΑΕΠ (2014- πηγή ΕΣΔΥ και ΟΟΣΑ), πολυφαρμακία, αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών και πολυανθετικότητα στα αντιβιοτικά (έκρηξη το 2014 σε σχέση με το 2005). 

Φαρμακευτική δαπάνη ως % ΑΕΠ (2014) - ΟΟΣΑ

Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στην κατανάλωση αντιβιοτικών στην κοινότητα 2013

«Αλίμονο στη μοίρα μας, κρίμα στο ριζικό μας!»

Πως προβλέπεται να διαμορφώνεται η εξυπηρέτηση των πολιτών: 

• Προοιωνίζονται εμπόδια στην ελεύθερη επιλογή του γιατρού από τον ασθενή, στην ταχύτητα εξυπηρέτησης, στον απαιτούμενο χρόνο εξέτασης του ασθενούς και στην ποιότητα υπηρεσιών υγείας. 
• Ερωτηματικό προκαλεί η δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης σε εξειδικευμένες υπηρεσίες, καθώς στα ΤΟ.Μ.Υ. θα παρέχονται βασικότερες υπηρεσίες υγείας προληπτικού σχεδιασμού, συνταγογράφησης και τροχονόμησης. 
• Πως θα διασφαλίζεται η ικανοποιητική ολοκληρωμένη αντιμετώπιση τακτικών και εκτάκτων περιστατικών από τα ΤΟ.Μ.Υ. ; 

"Γοργά ντύσου, γοργά άλλαξε, γοργά να πας το γιόμα,

γοργά να πας και να διαβείς της Άρτας το γιοφύρι."

Δυστυχώς προβλέπεται συρρίκνωση και περαιτέρω αποδόμηση της ΠΦΥ καθώς προκύπτουν σοβαρά δομικά προβλήματα χρηματοδότησης, στελέχωσης, αρμοδιοτήτων, κινήτρων και ορθολογικής ευόδωσης του επιπέδου υγείας του πληθυσμού και ικανότητας οργανωμένης διαχείρισης της ασθένειας.

Άννα Μαστοράκου

Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Πατρών

Πρόεδρος ΕΝΙ-ΕΟΠΥΥ

Μέλος ΔΣ ΠΙΣ