Σε διαρκή μεταρρύθμιση το ασφαλιστικό σύστημα

ΟΙ 13 ΑΛΛΑΓΕΣ ΑΠΟ 1/1/2014

 

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΑΤΟΥ - ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Σε... διαρκή μεταρρύθμιση θέτουν το Ασφαλιστικό η παρατεταμένη ύφεση, η κρίση εσόδων των Ταμείων και οι δημοσιονομικοί περιορισμοί που επιβάλλει το πρόγραμμα προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας.

Τη συνέχιση των αλλαγών στο σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης -και της επιδοματικής πολιτικής- ζήτησε ο ΟΟΣΑ καλώντας την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, πέραν των παρεμβάσεων που ήδη γίνονται ή προγραμματίζεται να γίνουν σε εφαρμογή του επικαιροποιημένου Μνημονίου, να προχωρήσει σε «ουσιαστικές» ενοποιήσεις Ταμείων, με εξίσωση εισφορών και παροχών, να περικόψει όσα επιδόματα (ανεργίας, αναπηρικά, οικογενειακά και στεγαστικά) εξακολουθούν να καταβάλλονται χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και, με όσα... εξοικονομηθούν, να στηρίξει τους πραγματικά φτωχούς και τους ανέργους.

Η «ΗτΣ» παρουσιάζει τις 13 αλλαγές που έχουν «κλειδώσει» και θα ισχύσουν από την 1/1/2014 καθώς και άλλες 6 παρεμβάσεις οι οποίες παραμένουν στο... συρτάρι ώστε να «αξιοποιηθούν» σε περίπτωση έκτακτης χρηματοδοτικής ανάγκης κάποιου Ταμείου ή συνολικά της κοινωνικής ασφάλισης στην πορεία της εφαρμογής, από 1/1/2015, του νέου αυστηρότερου καθεστώτος για τις συντάξεις (χορήγηση βασικής + αναλογικής σύνταξης, σταδιακά για όλους τους ασφαλισμένους) καθώς και για τα προνοιακά επιδόματα.

 

ΟΙ 13 ΑΛΛΑΓΕΣ
Οι 13 αλλαγές που θα «τρέξουν» το 2014, όπως τις κωδικοποιεί για την «ΗτΣ» ο εκδότης του περιοδικού «Νομοθεσία ΙΚΑ» δικηγόρος Δ. Μπούρλος, έχουν ως εξής:

1. Εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού του εφάπαξ βοηθήματος με χρησιμοποίηση νέας τεχνικής βάσης (συντελεστής βιωσιμότητας και ρήτρα μηδενικού ελλείμματος). Με το νέο τρόπο δύο ασφαλισμένοι με τα ίδια έτη ασφάλισης και τις ίδιες εισφορές, αποχωρώντας με διαφορά 1 έτους μπορεί να έχουν διαφοροποίηση στο ύψος του εφάπαξ, ενώ με την τρόικα συζητείται η εφαρμογή διπλού συστήματος υπολογισμού του εφάπαξ για μεταβατική περίοδο (ένα τμήμα ποσού για την ασφάλιση με τα ήδη ισχύοντα + ένα τμήμα με το νέο τρόπο υπολογισμού για τον χρόνο ασφάλισης από 1/1/2014 και μετά).

2. Δημιουργία στην επικουρική ασφάλιση ατομικών λογαριασμών των ασφαλισμένων με νοητή κεφαλαιοποίηση που θα αποτελεί τη βάση χορήγησης της επικουρικής σύνταξης ανάλογα με τις εισφορές που έχουν καταβληθεί. Ο νέος τρόπος υπολογισμού των επικουρικών, με βάση το νόμο 3863/10, θα ξεκινήσει από 1/1/2015 με μεικτό σύστημα υπολογισμού για όσους είναι πριν από το 2001 και αποχωρούν μετά το 2015 (έως το 2014 με το ισχύον σύστημα και από 2015 και μέχρι τη συνταξιοδότηση με το νέο που θα οδηγεί σε μειώσεις) επηρεάζοντας και τις καταβαλλόμενες συντάξεις (προβλέπεται η ανά τρίμηνο προσαρμογή τους, με βάση τα οικονομικά των ταμείων).

3. Χορήγηση ΕΚΑΣ σε δικαιούχους μόνο μετά τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας, ακόμη και στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με σύνταξη αναπηρίας. Θα το χάσουν κυρίως γυναίκες (λόγω συνταξιοδότησης σε ηλικίες κάτω των 65 ετών) και συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας (άνδρες ? γυναίκες) που σε μεγάλο ποσοστό είναι επίσης κάτω των 65 ετών.

4. Αύξηση ορίου ηλικίας για μειωμένη σύνταξη γήρατος (από 60 σε 60,5) σε γυναίκες ασφαλισμένες του ΙΚΑ, που συμπληρώνουν 12.000 ημέρες ασφάλισης.

5. Αύξηση ορίου ηλικίας (από 60 και 9 μήνες σε 61 και 6 μήνες για πλήρη και από 58 και 9 μήνες σε 59 και 6 μήνες) σε ασφαλισμένους και ασφαλισμένες ΙΚΑ, που συγκεντρώνουν 10.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 7.500 ημέρες στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.

6. Αύξηση από 6 σε 7 των πλασματικών ετών που μπορεί να αναγνωρίσει κάποιος ασφαλισμένος στους φορείς κοινωνικής ασφάλισης (κύριους και επικουρικούς) σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις. Αφορά όσους θεμελιώνουν δικαίωμα με τις προϋποθέσεις μετά το 2013. Αν μπορεί να θεμελιώσει τις προϋποθέσεις του 2011 ή του 2012 θα μπορεί να αναγνωρίσει 4 ή 5 χρόνια, αντίστοιχα. Για εκείνους που θεμελιώνουν δικαίωμα με τις προϋποθέσεις του 2010, ισχύουν τα παλαιά πλασματικά (στρατός, επιδοτούμενη ανεργία και ασθένεια έως 200 ημέρες η κάθε περίοδος, εκπαιδευτική άδεια μέχρι 2 χρόνια, άδεια ανατροφής και πλασματικά χρόνια παιδιών που έχουν γεννηθεί μετά το 2000).

7. Διαβίβαση των χρεών των ασφαλισμένων του ΟΓΑ και του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Αυταπασχολουμένων στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών που ήδη έχει αναλάβει τις οφειλές προς ΙΚΑ και ΟΑΕΕ.

8. Μείωση από 74% σε 73% (με βάση το νόμο Ρέππα) του συντελεστή αναπλήρωσης σε Δημόσιο και Ειδικά Ταμεία για το τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης μετά την 1-1-2008.

9. Μείωση στα επίπεδα του IKA των υψηλότερων εισφορών που καταβάλλονται από τα ενταγμένα στο IKA Tαμεία των πρώην ΔEKO και των τραπεζών. Tο μέτρο αφορά όλους τους παλαιούς (προσληφθέντες μέχρι 31/7/2008) εργαζόμενους σε OTE, OΣE, HΣAΠ, στα EΛTA, στην ETE, στην πρώην ETBA, στην TτE, και στην Eθνική Aσφαλιστική για τους οποίους καταβάλλονται υψηλότερες, έως και 10 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το IKA, εισφορές και μεγαλύτερες, αναλογικά, συντάξεις.

10. Μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 1,3 ποσοστιαία μονάδα στο ΙΚΑ με προϋποθέσεις που θα καθοριστούν νομοθετικά στο πλαίσιο της σταδιακής, εντός 3 ετών (2014, 2015 και 2016), μείωσης κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες των εισφορών του IKA.

11. Πιλοτική εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος «με στόχευση στους οικονομικά ασθενέστερους» και αφού εξετάζεται το εισόδημα για την ένταξη σε διάφορα προγράμματα (ατομικά ή νοικοκυριού), το είδος εισοδήματος (από εργασία ή και από άλλους πόρους) κ.ά.

12. Μείωση από τα 450 στα 400 του αριθμού των ενσήμων που θα πρέπει να έχει ο εποχικά απασχολούμενος στην τετραετία, ώστε να δικαιούται να λάβει εποχικό επίδομα από τον ΟΑΕΔ.

13. Καταβολή του επιδόματος των 200 ευρώ στους μακροχρόνια άνεργους, άνω των 12 μηνών, με νέους όρους (το ετήσιο οικογενειακό τους εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 10.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 586,08 ευρώ για κάθε ανήλικο τέκνο) και σε ηλικίες από 20 - 66 ετών (από 45-65 που ήταν φέτος).

Αποστάσεις Βρούτση από μελέτες
Τα σχέδια για νέες παρεμβάσεις

«Δεν μας δεσμεύουν οι μελέτες». Με αυτή τη δήλωση η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας παίρνει αποστάσεις από τα νέα μέτρα που προτείνονται για το Ασφαλιστικό. Ο Γιάννης Βρούτσης έχει προαναγγείλει τη συγκρότηση Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων που θα εξετάσει, με βάση τις επικαιροποιημένες αναλογιστικές μελέτες, την κατάσταση των Ταμείων και θα προτείνει «λύσεις» στο πλαίσιο εφαρμογής του νέου Ασφαλιστικού (από 1/1/2015). Στο τραπέζι έχουν, ωστόσο, ήδη τεθεί:

Η περαιτέρω ενοποίηση των Ταμείων. Ο ΟΟΣΑ έχει ζητήσει την ένταξη στο ΙΚΑ ή στον ΟΑΕΕ του ΕΤΑΑ (δικηγόροι, μηχανικοί, γιατροί) και του ΕΤΑΠ - ΜΜΕ που, έχοντας κοινωνικούς πόρους, από την 1/1/2015 θα καταβάλουν από «ίδια» κεφάλαια τη βασική σύνταξη.

Η εξίσωση εισφορών και παροχών ανά ενιαίο ταμείο (π.χ. κατάργηση του μπόνους των 220 ευρώ που δίνεται σε όσους επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν με τις προϋποθέσεις του πρώην TEBE). Ο περιορισμός κοινωνικών πόρων «όπου δεν υπάρχει επαρκής αιτιολόγηση για τη διατήρησή τους». Η σύνδεση της καταβολής όλων των επιδομάτων (αναπηρίας, οικογενειακών επιδομάτων του ΟΑΕΔ ακόμη και του επιδόματος ανεργίας) με βάση εισοδηματικά κριτήρια.