Βίοι παράλληλοι: Μεταρρύθμιση στην πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας και στη Βόρεια Μακεδονία

Όπως συμβαίνει στην Ελλάδα, το έλλειμμα πρωτοβάθμιας αυξάνει την πίεση στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια νοσοκομειακή περίθαλψη, ενώ περισσότερο από το ένα τρίτο των δαπανών γίνεται από την τσέπη των πολιτών...

Γράφει: Καραγιώργος Δημήτρης - IATRONET

Σε δημόσιο διάλογο για την πραγματοποίηση αλλαγών στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας προχωρεί η Βόρεια Μακεδονία.

Η γειτονική χώρα μπαίνει σε μία διαδικασία, παρόμοια με εκείνη στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα, προκειμένου να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες των πολιτών της για εξωνοσοκομειακή φροντίδα.

Πρόκειται για μία από τις πρώτες χώρες παγκοσμίως, η οποία προσαρμόζει τη στρατηγική της, ώστε να καλύψει τη συμφωνία της Αστάνα για την Πρωτοβάθμια Υγειονομική Περίθαλψη (Καζακστάν, Οκτώβριος του 2018).

Στο πλαίσιο των αλλαγών, οργανώθηκε την περασμένη εβδομάδα το πρώτο εθνικό φόρουμ, παρουσία του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ (φωτογραφία κάτω) και υψηλών εκπροσώπων από διεθνείς Οργανισμούς.

Όπως ανακοινώθηκε, η χώρα αντιμετωπίζει έναν αυξανόμενο αριθμό προκλήσεων για την Υγεία. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται επιδημίες ιλαράς, χαμηλά ποσοστά ανοσοποίησης στην παιδική ηλικία, μη βέλτιστη υγεία μητέρας και παιδιού και αυξανόμενη επίπτωση μη μεταδοτικών ασθενειών, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο διαβήτης, συχνά επιδεινούμενες από ανθυγιεινές επιλογές για τον τρόπο ζωής.

Η μεταρρύθμιση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας εκτιμάται πως μπορεί να βελτιώσει πολλές από τις παραμέτρους αυτές, φέροντας ισορροπία στην υγειονομική περίθαλψη.

Με την έναρξη της διαδικασίας, παρατηρούνται τρία κοινά σημεία με την Ελλάδα:

Η πρωτοβάθμια φροντίδα στη γειτονική χώρα έχει μικρή επιρροή στη συνολική εθνική πολιτική Υγείας και στην κατάσταση υγείας του πληθυσμού. Οι υπηρεσίες είναι κατακερματισμένες και διασκορπισμένες μεταξύ των φορέων παροχής υπηρεσιών σε διάφορα επίπεδα.

Εμφανίζοντας τα ίδια “συμπτώματα” με εκείνα της χώρας μας, το έλλειμμα πρωτοβάθμιας στη Βόρεια Μακεδονία αυξάνει την πίεση στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια νοσοκομειακή περίθαλψη.

Περισσότερο από το ένα τρίτο όλων των δαπανών για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είναι μέσω πληρωμών που κάνουν οι πολίτες από την τσέπη τους.

Δέσμευση

Μιλώντας στο φόρουμ, ο πρωθυπουργός της χώρας επανέλαβε τη δέσμευσή του για την Υγεία ως βασικό πυλώνα για την ανάπτυξη και τα οικονομικά σχέδια της χώρας:

“Με την αύξηση του κόστους ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, η επένδυση στην πρωτοβάθμια ιατρική περίθαλψη θα ενισχύσει την ικανότητά μας να επενδύουμε σωστά τους πόρους και να ανταποκριθούμε στις ανάγκες και τις προσδοκίες των ανθρώπων. Με την πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη μπορούμε να παράγουμε ένα υψηλότερο επίπεδο υγείας με την ίδια επένδυση”, ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο δρ Hans Kluge, διευθυντής του Τμήματος Συστημάτων Υγείας και Δημόσιας Υγείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) Ευρώπης συνεχάρη τη χώρα για αυτή την απόφασή της να αναβαθμίσει την πρωτοβάθμια φροντίδα:

"Η ολοκληρωμένη πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας έχει την ικανότητα να συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας, στη διάσωση ζωών και στη μείωση των ανισοτήτων και των ανεπαρκειών στην υγειονομική περίθαλψη, αν εφαρμοστεί σωστά", είπε.

Ο ΠΟΥ υποστήριξε το υπουργείο Υγείας της χώρας στην ανάπτυξη ενός χάρτη πορείας για την περίοδο 2020 – 2030.

Παρείχε τεχνική εμπειρογνωμοσύνη για αξιολόγηση και προγραμματισμό βάσει στοιχείων, ανταλλαγή ορθών πρακτικών, ανάλυση δεδομένων και δημιουργία τοπικών υποδομών. Η διατύπωση του χάρτη βασίστηκε σε μια διαδικασία διαβούλευσης.

Μια σειρά διαβουλεύσεων με εθνικούς εμπειρογνώμονες και διάφορους τομείς παρείχε την ευκαιρία στο υπουργείο Υγείας να παρουσιάσει το όραμα και τα σχέδιά του και να πάρει ανατροφοδότηση από τους συμμετέχοντες.

Πρόταση

Για να βελτιώσει το σύστημα και να τού δώσει μία ολοκληρωμένη ανθρωποκεντρική προσέγγιση, το σχέδιο περιλαμβάνει παρεμβάσεις σε τέσσερις τομείς:

Προσαρμογή των υπηρεσιών στις ανάγκες υγείας του πληθυσμού, σε μια ευρεία συνέχεια φροντίδας και συνδέοντας την κοινωνική στήριξη. Υποστήριξη και ανάπτυξη της Αγωγής Υγείας. Κατ 'οίκον περίθαλψη και την αυτοδιαχείριση των ασθενών.

Καθορισμός περιφερειακών υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας, με βάση τον πληθυσμό και καθορισμός του ρόλου των παρόχων.

Βελτίωση της ποιότητας του συστήματος, με βάση την ανάπτυξη κλινικών δεξιοτήτων, μέσω της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης.

Παροχή ισχυρότερων οικονομικών κινήτρων για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης (προληπτικές, θεραπευτικές και αποκαταστατικές πρακτικές). Τα πακέτα παροχών θα διαμορφωθούν σύμφωνα με τις τρέχουσες εθνικές προτεραιότητες.

Με βάση τα παραπάνω, θα διαμορφωθεί ένα σχέδιο δράσης για την ενίσχυση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ενσωματώνοντας τα συμπεράσματα του φόρουμ και τις απόψεις και τις προοπτικές που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης.

Χαρακτηριστικά

Η πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη στη Βόρεια Μακεδονία θα μπορούσε να οριστεί ως άμεσα προσβάσιμη, δωρεάν, πρώτη περίθαλψη εξωτερικών ασθενών για μη επιλεγμένα προβλήματα υγείας, η οποία προσφέρει προληπτικές, διαγνωστικές και θεραπευτικές υπηρεσίες.

Οι μεταρρυθμίσεις στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης ξεκίνησαν το 1996 και έχουν συνεχιστεί παράλληλα με τον πολιτικό και κοινωνικοοικονομικό μετασχηματισμό.

Όπως και αλλού στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, η Παγκόσμια Τράπεζα ήταν βασικός παράγοντας στις μεταρρυθμίσεις της υγειονομικής περίθαλψης. Κατά την έναρξη των μεταρρυθμίσεων, το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης είχε έντονο προσανατολισμό προς εξειδικευμένη φροντίδα και θεραπευτικές υπηρεσίες.

Πριν από δύο δεκαετίες, η κυρίαρχη αντίληψη για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής και των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης ήταν ότι πρόκειται για μια δραστηριότητα χαμηλού βαθμού, με ελάχιστη επίδραση στη θνησιμότητα και τη σοβαρή νοσηρότητα, με κυρίαρχο ρόλο στην ταξινόμηση της πρόσβασης στη δευτεροβάθμια περίθαλψη και στα νοσοκομεία.

Ένας από τους κύριους στόχους των μεταρρυθμίσεων, ήταν η μεταφορά ορισμένων υπηρεσιών από τη δευτεροβάθμια στην πρωτοβάθμια φροντίδα και η ενίσχυση του ρόλου της.